Các con đường tiêu hoá thức ăn trong cơ thể người chính là đường đi của thức ăn qua ống tiêu hoá, nơi thức ăn được biến đổi thành chất dinh dưỡng và hấp thụ vào máu. Cụ thể gồm:

🦷 1. Miệng
Thức ăn được nhai nhỏ nhờ răng, trộn với nước bọt.
Enzim amilaza trong nước bọt bắt đầu tiêu hoá tinh bột.
→ Tạo viên thức ăn để nuốt.

👄 2. Hầu – Thực quản
Là đường dẫn thức ăn từ miệng xuống dạ dày.
Không tiêu hoá, chỉ vận chuyển nhờ nhu động.

🥣 3. Dạ dày
Thức ăn được nhào trộn mạnh.
Dịch vị có HCl và pepsin tiêu hoá prôtêin.
→ Thức ăn thành dạng lỏng (nhũ chấp).

🍲 4. Ruột non
Là nơi tiêu hoá chủ yếu và hoàn toàn.
Dịch mật, dịch tụy và dịch ruột tiêu hoá:

Gluxit → đường đơn
Prôtêin → axit amin
Lipit → axit béo + glixerol
Đồng thời, hấp thụ chất dinh dưỡng vào máu và bạch huyết.

🚽 5. Ruột già
Hấp thụ thêm nước và muối khoáng.
Tạo phân.

🚪 6. Trực tràng – Hậu môn
Chứa và thải phân ra ngoài cơ thể.

👉 Tóm lại, con đường tiêu hoá thức ăn:
Miệng → hầu → thực quản → dạ dày → ruột non → ruột già → trực tràng → hậu môn.

1. Miệng

Là nơi bắt đầu tiêu hóa thức ăn.
Răng nhai thức ăn thành mẩu nhỏ, trộn với nước bọt.
Enzyme amylase trong nước bọt bắt đầu tiêu hóa tinh bột thành đường đơn.
2. Thực quản

Thức ăn được nuốt xuống thực quản.
Sóng nhu động giúp đẩy thức ăn xuống dạ dày.
3. Dạ dày

Thức ăn được trộn với dịch vị (axit HCl và enzyme pepsin).
Pepsin tiêu hóa protein thành các mảnh nhỏ hơn (peptit).
Dạ dày cũng co bóp để nghiền thức ăn thành hỗn hợp nhão gọi là chyme.
4. Ruột non

Thức ăn từ dạ dày đi vào ruột non.
Gan, túi mật và tụy tiết dịch tiêu hóa hỗ trợ:

Enzyme tiêu hóa protein, lipid, carbohydrate.
Mật giúp phân giải chất béo.
Các chất dinh dưỡng được hấp thụ vào máu qua thành ruột.
5. Ruột già

Hấp thụ nước và muối khoáng còn lại từ thức ăn.
Vi khuẩn đường ruột giúp phân giải một số chất khó tiêu.
Chất bã được hình thành và dự trữ trước khi thải ra ngoài cơ thể.
6. Hậu môn

Nơi thải chất cặn bã ra ngoài cơ thể.

Hệ tiêu hoá của cơ thể người là một hệ thống phức tạp, giúp chuyển hoá thức ăn thành các chất dinh dưỡng mà cơ thể có thể hấp thụ. Có thể trình bày các con đường tiêu hoá như sau:

1. Con đường tiêu hóa cơ học
Ý nghĩa: Phá vỡ thức ăn thành những phần nhỏ hơn, tăng diện tích bề mặt để enzym dễ tác dụng.
Các quá trình:

Nhai: Răng nghiền nhỏ thức ăn.
Nhào trộn trong dạ dày: Dạ dày co bóp trộn thức ăn với dịch vị.
Nhào trộn trong ruột non: Cơ ruột co bóp giúp trộn thức ăn với dịch tiêu hóa.

2. Con đường tiêu hóa hóa học
Ý nghĩa: Phân giải thức ăn thành các phân tử nhỏ (đường đơn, axit amin, axit béo…) nhờ enzym và dịch tiêu hóa.
Các quá trình:

Miệng: Amylase trong nước bọt phân giải tinh bột thành đường maltose.
Dạ dày: Pepsin trong dịch vị phân giải protein thành peptit nhỏ.
Ruột non:

Enzym tụy (trypsin, lipase, amylase) phân giải protein, lipid, tinh bột.
Dịch ruột (maltase, sucrase, lactase, peptidase) hoàn tất quá trình phân giải các hợp chất.
Gan và túi mật: Gan tiết mật giúp nhũ hóa chất béo, tạo điều kiện cho lipase hoạt động.

3. Con đường hấp thụ (absorption)
Ý nghĩa: Chất dinh dưỡng được hấp thụ vào máu hoặc bạch huyết để đưa đến các tế bào.
Quá trình:

Ruột non là nơi hấp thụ chủ yếu:

Đường đơn và axit amin → máu.
Axit béo và glycerol → bạch huyết → máu.
Ruột già hấp thụ nước và muối khoáng, tạo phân.

4. Con đường thải (elimination)
Ý nghĩa: Thải các chất không tiêu hoá được ra ngoài cơ thể dưới dạng phân.
Cơ quan: Ruột già, trực tràng, hậu môn.

Tóm tắt sơ đồ:
Miệng → Thực quản → Dạ dày → Ruột non → Ruột già → Hậu môn

Kết hợp tiêu hóa cơ học + hóa học → hấp thụ → thải.