Câu chuyện về Minh Mạng và sự nghiệp trị nước an dân

Minh Mạng là vị hoàng đế thứ hai của triều Nguyễn, trị vì từ năm 1820 đến năm 1841. Ngay sau khi lên ngôi, ông đặc biệt chú trọng việc củng cố triều chính và ổn định đời sống nhân dân.

Minh Mạng tiến hành cải cách bộ máy hành chính, chia cả nước thành các tỉnh, đặt quan lại do triều đình trực tiếp quản lý để tránh tình trạng cát cứ, lộng quyền. Ông đề cao pháp luật nghiêm minh, thưởng phạt rõ ràng, nhằm giữ kỷ cương xã hội. Trong trị nước, Minh Mạng quan tâm đến nông nghiệp, khuyến khích khai hoang, đắp đê, đào kênh, giúp dân mở rộng ruộng đất và phòng chống thiên tai.

Không chỉ chăm lo đời sống vật chất, ông còn coi trọng giáo dục và đạo đức, mở mang trường học, tổ chức thi cử đều đặn để tuyển chọn người tài. Với những chính sách đó, đất nước dưới thời Minh Mạng tương đối ổn định, kinh tế phát triển, xã hội trật tự.

 Minh Mạng được lịch sử ghi nhận là một vị vua có tài trị nước, quyết đoán và hết lòng vì dân, để lại dấu ấn quan trọng trong công cuộc xây dựng và quản lý quốc gia thời Nguyễn.

Vua Minh Mạng – vị hoàng đế được coi là năng động và quyết định nhất triều Nguyễn.

Nhân vật lịch sử: Vua Minh Mạng (1791 – 1841)
Vua Minh Mạng (tên thật là Nguyễn Phúc Đảm) là con trai thứ tư của vua Gia Long. Ông lên bục năm 1820 và trị giá trong 21 năm. Ông là một nhà chính trị, quân sự và nhà cải cách lỗi lạc với tư tưởng "trị nước phải lấy dân làm gốc" nhưng thực hiện bằng kỷ cương phép nước cực kỳ béo minh.

1. Cải thiện cách hành chính: "Thống nhất và tập quyền"
Chiến công lớn nhất của Minh Mạng là việc xóa bỏ các dinh trấn, chia cả nước thành 30 tỉnh và một phủ Thừa Thiên (1831-1832).

Ý nghĩa: Đây là lần đầu tiên lãnh thổ Việt Nam được tổ chức một cách khoa học và thống nhất về mặt hành chính từ Bắc Chí Nam, giúp trung quản lý dân cư chặt chẽ hơn.

2. Sự nghiệp "Trị nước an dân" qua các công cụ hành động
Dù là một vị vua khắc nghiệt, Minh Mạng luôn đau đá việc chăm lo đời sống cho dân tộc:

Khuyến nông: Ông cho bồi đê, đào kênh (như kênh Vĩnh Tế ở miền Tây) để thau chua rửa mặn, giúp dân có đất canh tác. Ông thường xuyên ban lệnh giảm thuế, đấm bần cho những vùng bị thiên tai, mất mùa.

Chống tham mồi: Ông nổi tiếng là vị vua "sắt đá" với quan lại tham tham. Câu chuyện ông tử hình cả bố vợ (Huỳnh Công Lý) vì tội tham chiến của công đã quyết tâm làm sạch bộ máy để dân giảm đau.

Giáo dục và khoa cử: Ông cho xây dựng lại Quốc Tử Giám, tổ chức các kỳ thi Đình để tuyển chọn người tài (thay vì chỉ dùng con em quý tộc), tạo cơ hội cho con em bình dân được làm quan giúp nước.

3. Bảo vệ chủ quyền lãnh thổ
Dưới thời Minh Mạng, bản đồ Việt Nam được mở rộng và khẳng định quyền mạnh nhất:

Ông cho vẽ bản đồ Đại Nam nhất toàn đồ (1834), trong đó thể hiện rõ quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam.

Ông đều phải cử thủy quân ra Hoàng Sa để cắm cột cột, đo hải hải và trồng cây để tàu thuyền dễ nhận biết.

Câu chuyện tiêu biểu: "Vị vua không ngủ sớm"
Người ta kể rằng, mỗi đêm vua Minh Mạng thường thức rất muộn để tự mình phê duyệt tràn chương. Có lần, một thành viên quan cung sớ nói rằng vua nên nghỉ ngơi nhiều hơn, ông đã trả lời đại ý rằng: “Trẫm gánh việc thiên hạ, nếu trẫm nhuyễn nải một phút, dân sẽ chịu khổ một ngày” .

Ông còn lập ra "Thanh nghị viện" để lắng nghe ý kiến ​​phản hồi từ phía dưới, nhằm đảm bảo các chính sách của mình thực sự đi vào đời sống chứ không chỉ nằm trên giấy.

Tóm kết
Minh Mạng là một vị vua "vừa có tâm vừa tầm" . Dù có những chính sách võ bảo về tôn giáo (cấm đạo) gây tranh cãi, nhưng xét về công xây dựng nền móng quốc gia gia, củng cố cố chủ quyền và chăm lo đời sống nhân dân, ông xứng đáng là một trong những nhà trị vì vĩ đại nhất lịch sử phong kiến ​​Việt Nam.