Suy nghĩ của em về bài thơ “Quê hương” – Tế Hanh

(~2000 chữ)

Trong kho tàng thơ ca Việt Nam viết về quê hương đất nước, bài thơ “Quê hương” của Tế Hanh luôn là một trong những tác phẩm để lại cho em nhiều cảm xúc nhất. Đọc bài thơ, em không chỉ nhìn thấy vẻ đẹp của một làng chài miền biển mà còn cảm nhận được tình yêu quê hương sâu sắc, thiết tha của nhà thơ – một tình cảm giản dị nhưng chân thành, mộc mạc mà chứa đựng biết bao nỗi nhớ thương. Mỗi lần học bài thơ, lòng em như được chạm vào một thế giới bình yên: có tiếng sóng, có mùi biển, có những người dân lao động khỏe mạnh, có cả những ký ức tuổi thơ trong trẻo mà ai cũng từng trải qua. Vì vậy, bài thơ không chỉ đơn thuần là một bức tranh miêu tả cảnh sinh hoạt của làng biển mà còn là nơi gửi gắm tâm hồn của tác giả trong những ngày sống xa quê.

Ngay từ những câu thơ mở đầu, Tế Hanh đã giới thiệu một cách rất tự nhiên về quê mình:
“Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới
Nước bao vây cách biển nửa ngày sông.”
Hai câu thơ không cầu kỳ mà mộc mạc như chính cuộc sống nơi miền biển. Chỉ bằng vài từ giản dị, tác giả đã vẽ ra một không gian vừa quen vừa lạ: một ngôi làng nhỏ được bao bọc bởi nước, nơi mà biển là cuộc sống, là hơi thở, là tất cả đối với con người ở đây. Đọc hai câu thơ này, em tưởng tượng ra một miền quê yên bình, nơi người dân sống dựa vào biển, nơi mỗi buổi sáng, những con thuyền lại nương theo gió mà vươn ra đại dương rộng lớn. Sự mộc mạc ấy khiến em cảm nhận được tình yêu thiết tha của nhà thơ dành cho nơi chôn nhau cắt rốn của mình.

Khi đọc đến đoạn miêu tả cảnh đoàn thuyền ra khơi, em như được tận mắt chứng kiến cả không khí sôi nổi, tươi vui của buổi sáng làng chài:
“Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá.”
Một buổi sáng đẹp ở làng biển hiện lên trước mắt em. Trời trong xanh, gió nhẹ nhàng, mặt trời vừa mọc in màu hồng lên mặt nước. Người dân đã dậy từ sớm, ai nấy đều khỏe khoắn, phấn chấn chuẩn bị cho chuyến ra khơi mới. Sự lao động hăng say của họ khiến cho cảnh vật trở nên tràn đầy sức sống. Tế Hanh không miêu tả quá chi tiết nhưng lại đủ để em cảm nhận được sự rộn ràng, nhịp nhàng của cuộc sống làng biển.

Đặc biệt, hình ảnh con thuyền được nhà thơ so sánh:
“Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Phăng mái chèo mạnh mẽ vượt trường giang.”
Hình ảnh so sánh này làm em vô cùng ấn tượng. Con thuyền không còn là vật vô tri mà như con ngựa chiến hăng hái, mạnh mẽ lao vào cuộc hành trình chinh phục biển cả. Mái chèo của người dân trở nên khỏe khoắn, tràn đầy khí thế. Em cảm nhận được sức mạnh, niềm tin và quyết tâm của con người nơi đây trong hành trình mưu sinh giữa biển khơi bao la. Đó không chỉ là hình ảnh đẹp của thiên nhiên mà còn là biểu tượng cho ý chí kiên cường và tinh thần lao động bền bỉ của người dân miền biển.

Khi thuyền trở về sau chuyến đánh cá, Tế Hanh lại miêu tả một khung cảnh rất đỗi quen thuộc nhưng chan chứa niềm vui:
“Ngày hôm sau ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng đón chờ những con thuyền.”
Không khí nhộn nhịp, tiếng cười nói, tiếng gọi nhau rộn ràng khiến em nhớ đến những phiên chợ quê hay những buổi gặt mùa nơi quê em. Mỗi lần đoàn thuyền trở về mang theo thành quả sau một ngày vất vả, cả làng đều vui như đón người thân từ biển trở về. Sự quây quần ấy làm em cảm nhận rõ tình làng nghĩa xóm đậm đà mà chỉ ở những vùng quê chân chất mới có.

Tế Hanh cũng không quên miêu tả hình ảnh người dân chài khi lao động:
“Này là ruốc đỏ tươi rói máu
Này là cá thu bạc phết hồng.”
Qua những câu thơ giản dị, em thấy được niềm vui của người dân khi thu được mẻ cá đầy ắp, tươi rói, như kết tinh mồ hôi, công sức và cả hy vọng của họ. Cảnh vật, con người, màu sắc hòa quyện vào nhau tạo nên một không gian sống bình dị mà đậm chất biển.

Nhưng có lẽ những câu thơ để lại cho em nhiều cảm xúc nhất là những dòng viết về nỗi nhớ quê hương của tác giả:
“Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn
Nồng mặn của biển, nồng mặn của tình quê.”
Chỉ hai chữ “nhớ” và “nồng mặn” đã mang theo biết bao tình cảm. Đó không chỉ là mùi của biển, của gió, của muối mà còn là mùi của kỷ niệm, của tuổi thơ, của những tháng ngày gắn bó. Nỗi nhớ ấy rất thật, rất đời. Nó khiến em liên tưởng đến chính quê mình – nơi không có biển nhưng có mùi rơm rạ sau mùa gặt, có tiếng chim gọi bầy mỗi sáng, có mùi khói bếp bay lên trong chiều gió. Những điều tưởng chừng bình thường ấy lại trở thành ký ức không thể phai trong lòng mỗi người con sống xa quê.

Tế Hanh đã dùng những câu thơ giản dị để nói lên một chân lý mà bất kỳ ai cũng từng cảm nhận:
“Quê hương nếu ai không nhớ
Sẽ không lớn nổi thành người.”
Hai câu thơ như một lời khẳng định về ý nghĩa thiêng liêng của quê hương. Quê hương không chỉ là nơi ta sinh ra mà còn là điểm tựa tinh thần, là cái nôi nuôi dưỡng tâm hồn mỗi người. Dù đi đâu, làm gì, những hình ảnh quê hương vẫn sẽ luôn theo ta, nâng đỡ ta trong những lúc khó khăn nhất. Khi đọc câu thơ này, em thấm thía hơn ý nghĩa của hai tiếng “quê hương”. Không phải ngẫu nhiên mà trong thơ ca Việt Nam, đề tài quê hương luôn được các nhà thơ ưu ái. Bởi lẽ quê hương gắn liền với cội nguồn, mà ai quên cội nguồn thì như cây không có rễ, con không có cha mẹ.

Bài thơ không chỉ khiến em hiểu thêm về quê hương của Tế Hanh mà còn giúp em nhận ra vẻ đẹp của chính quê mình. Quê hương không phải lúc nào cũng tráng lệ, không phải lúc nào cũng đáng tự hào bởi vẻ bề ngoài. Nhưng quê hương luôn đẹp trong trái tim những người con của nó, bởi đó là nơi lưu giữ bao kỷ niệm, nơi ta luôn muốn tìm về sau những bộn bề cuộc sống. Nhận ra điều ấy, em thấy mình phải trân trọng hơn những điều tưởng chừng nhỏ bé xung quanh: con đường đất đỏ quen thuộc, hàng tre trước ngõ, tiếng gà trưa, cánh đồng lúa vàng… Những điều giản dị ấy chính là linh hồn của quê hương.

Khi suy nghĩ về bài thơ “Quê hương”, em cảm nhận được một tình yêu quê nhà sâu sắc và chân thành. Tế Hanh không dùng những lời hoa mỹ, không tô vẽ quê mình bằng sự phô trương mà bằng những điều bình dị nhất: hình ảnh con thuyền, nét đẹp lao động, nỗi nhớ trong trái tim. Chính sự bình dị đó làm bài thơ sống mãi. Nó giống như lời thủ thỉ của một người con xa quê, và bất kỳ ai từng xa quê đều có thể đồng cảm.

Tóm lại, “Quê hương” là một bài thơ đẹp và giàu ý nghĩa. Tác phẩm không chỉ gợi lên một bức tranh làng biển tràn đầy sức sống mà còn khơi gợi tình yêu quê hương trong lòng người đọc. Qua bài thơ, em hiểu rằng quê hương luôn là nơi bình yên nhất để trở về, là nơi dạy ta biết yêu thương, biết trân trọng và biết sống đẹp hơn. Bài thơ của Tế Hanh không chỉ giúp em cảm nhận vẻ đẹp của một miền quê mà còn nhắc em nhớ đến chính quê mình – nơi có gia đình, kỷ niệm và tất cả những điều thiêng liêng nhất.

Suy nghĩ của em về bài thơ "Quê Hương"

Quê hương là nơi chúng ta sinh ra, nơi chứa đựng biết bao ký ức, tình cảm thiêng liêng và đẹp đẽ nhất của cuộc đời mỗi con người. Đối với em, quê hương không chỉ là nơi chốn địa lý, mà còn là nơi tâm hồn em luôn hướng về, là nguồn cội của tình cảm, truyền thống và những kỷ niệm không thể phai mờ.

Bài thơ "Quê Hương" của nhà thơ Tế Hanh đã làm nổi bật vẻ đẹp bình dị, chân quê của cuộc sống nơi làng quê, đồng thời gửi gắm những tình cảm trân quý của tác giả dành cho quê hương thân yêu. Từ những hình ảnh giản dị nhưng đầy cảm xúc, bài thơ đã chạm đến trái tim của người đọc, khiến mỗi người đều có những suy nghĩ sâu sắc về quê hương của chính mình.

1. Quê hương trong tâm trí em là hình ảnh bình dị nhưng thiêng liêng

Trong bài thơ, nhà thơ Tế Hanh miêu tả vẻ đẹp của quê hương qua những hình ảnh rất quen thuộc, gần gũi: con đường làng nhỏ, những cánh đồng lúa chín vàng, dòng sông quê êm đềm chảy qua làng. Những hình ảnh này khiến em tưởng tượng về một vùng quê yên bình, mộc mạc, nơi cuộc sống diễn ra nhẹ nhàng, chân chất. Em cảm nhận được sự gắn bó, thân thương mà tác giả dành cho quê hương qua từng câu thơ.

Quê hương của em cũng giống như thế, có những con đường nhỏ dẫn vào làng, có những cánh đồng xanh mướt, có dòng sông nhỏ uốn lượn. Những hình ảnh ấy không chỉ là cảnh vật, mà còn là ký ức tuổi thơ, là nơi em đã trải qua những khoảnh khắc vui vẻ, nơi em cảm nhận được sự bình yên, an toàn. Quê hương là nơi em có thể trở về mỗi khi mệt mỏi, mỗi khi cần tìm lại chính mình.

2. Quê hương là nơi chứa đựng những ký ức đẹp đẽ

Trong bài thơ, nhà thơ đã gửi gắm nhiều cảm xúc qua những hình ảnh bình dị của quê hương. Những chiều đi học về, qua những con đường nhỏ, em cảm nhận được sự ấm áp của tình người, của mái nhà tranh, của tiếng cười của mẹ, của bà. Những ký ức đó theo em suốt cuộc đời, trở thành hành trang quý giá để em bước vào cuộc sống với lòng tự hào và biết ơn.

Mỗi lần nhớ về quê hương, em lại cảm thấy lòng mình bồi hồi, xúc động. Quê hương không chỉ là nơi để sinh ra, lớn lên mà còn là nơi gửi gắm những ước mơ, những khát vọng của tuổi trẻ. Chính vì thế, em luôn tự hào về quê hương, muốn góp phần giữ gìn và phát triển quê hương ngày càng giàu đẹp.

3. Quê hương là nguồn cảm hứng bất tận trong sáng tác và trong cuộc sống

Bài thơ "Quê Hương" của Tế Hanh đã giúp em nhận thức rõ hơn về giá trị của quê hương trong đời sống của mỗi người. Quê hương là nguồn cảm hứng bất tận để các nhà văn, nhà thơ sáng tạo ra những tác phẩm hay, góp phần giữ gìn nét đẹp truyền thống, văn hóa của dân tộc.

Trong cuộc sống hàng ngày, em cũng cảm nhận được rằng, khi yêu quê hương, mình sẽ có thêm sức mạnh để vượt qua khó khăn, thử thách. Quê hương là nơi giúp ta hướng về những điều tốt đẹp, để sống có trách nhiệm và yêu thương nhau hơn.

4. Trách nhiệm của mỗi người với quê hương

Nhìn nhận về quê hương qua bài thơ, em hiểu rằng mỗi người đều có trách nhiệm giữ gìn và phát triển quê hương của mình. Không chỉ trông chờ vào những người lớn, mà chính bản thân em và các bạn cũng cần ý thức giữ gìn vệ sinh, bảo vệ môi trường, tham gia các hoạt động xây dựng quê hương ngày càng xanh, sạch, đẹp.

Chúng ta cần trân trọng những giá trị truyền thống của quê hương, biết yêu thương, kính trọng ông bà, cha mẹ, những người đã góp phần xây dựng quê hương. Đồng thời, em cũng mong muốn góp phần vào sự phát triển của quê hương bằng những việc làm nhỏ bé hàng ngày như giữ gìn vệ sinh, học tập tốt, tham gia các hoạt động cộng đồng.

5. Kết luận

Bài thơ "Quê Hương" của Tế Hanh đã giúp em hiểu rõ hơn về tình cảm thiêng liêng đối với quê hương. Quê hương là nơi chứa đựng những ký ức đẹp đẽ, là nguồn cảm hứng bất tận và là nơi ta cần giữ gìn, trân trọng. Em tự hứa sẽ luôn yêu thương, giữ gìn và góp phần xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp hơn.

Quê hương chính là mái ấm thiêng liêng, là phần máu thịt của mỗi con người. Mỗi người chúng ta cần có ý thức giữ gìn quê hương, để thế hệ sau này còn có những ký ức đẹp, những hình ảnh bình dị mà thiêng liêng về nơi chôn nhau cắt rốn của mình.

Tình quê chân thật, bình dị, tinh tế giúp Tế Hanh ghi được đôi nét cảnh sắc rất chân tình cảnh sinh hoạt chốn làng biển quê hương. Đây là bài thơ mở đầu cho chủ đề quê hương – một trong những chủ đề thành công nhất của thơ Tế Hanh. Nhan đề quê hương có phần chung. Giá đặt là Làng quê, Làng biển… có lẽ phù hợp với giọng thơ, tình thơ hơn. Câu thơ đề từ của người cha tác giả: Chim bay dọc biển đem tin cá dã nói lên một đặc trưng của làng biển — làng đánh cá. Người con — nhà thơ trẻ, bằng cách cảm nhận riêng, sẽ tả làng quê mình bằng con mắt và trái tim hoa niên của mình.

Hai câu đầu giới thiệu vị trí đặc biệt của làng, nghề nghiệp đặc trưng của cư dân ở đây.

Đánh cá là nghề truyền thống của làng. Làng như bán đảo, như cù lao, ba bề bốn bên là nước bao vây. Sống quen với sông nước, biển khơi nên con đường từ làng ra biển cũng được tính bằng đường thủy đường sông.

Cảnh thuyền chở trai làng ra khơi đánh cá trong buổi bình minh đẹp sáng, dưới ngòi bút Tê Hanh, hiện lên đầy khí thê trẻ trung mà không kém phần sâu sắc, mới mẻ. Trai tráng bơi thuyền như những tráng sĩ, kị sĩ tài ba. Chiếc thuyền dưới bàn tay chèo lái của họ, như con ngựa hay đè sóng, lướt tới xuôi sông dài hướng ra khơi xa. Những cánh tay săn chắc, bắp thịt vồng lên, cuồn cuộn, bóng loáng mồ hôi dưới nắng ban mai; những mái chèo bổ nước phăm phăm, ràn rạt đưa con thuyền chồm lên, lướt đi vun vút, hồ hởi, phấn khởi tự tin.

Nhưng hình ảnh độc đáo, bất ngờ nhất trong bài thơ là so sánh:

Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng

Linh hồn làng biển đã được hình ảnh hóa, cụ thể hóa bằng hình ảnh cánh buồm trắng, buồm nâu no gió, căng phồng, cứ rướn cao, rướn cao mãi ra thuyền ra biển lớn. Cánh buồm gợi những chuyến đi xa, những ước mơ khoáng đạt, bay bổng, lãng mạn của tuổi trẻ nhiều hoài bão. Cánh buồm như cánh chim trời, như muốn dời khỏi cột buồm, vút bay lên bầu trời xanh cao thăm thẳm, đó là tình quê, tình yêu làng ngây thơ, trong sáng và đắm đuối của chàng trai Tế Hanh.

Hai khổ thơ tiếp theo tả cảnh thuyền trở về trong niềm hân hoan chào đón của bà con làng chài. Những câu thơ tả thực mà không kém phần lãng mạn, khỏe khoắn. Cảnh làm việc khẩn trương, yêu đời của những người lao động miền biển. Làn da, ngăm ngăm, rám nắng của những chàng trai suốt ngày đêm phơi mình dưới nắng gió, bão giông, vẻ đẹp, khỏe của những ngư dân trẻ gắn liền với bao chuyến đi khơi, đi lộng vất vả và hiểm nguy. Ngắm những chàng ngư phủ, ta như được nghe thấy hơi thở nặng trầm của họ, ngửi được mùi vị nồng nàn, mặn mòi của biển cả, của muối tinh qua hơi thở ấy. Bởi vậy, hình ảnh thực có phần mờ đi, chân dung dân chài vụt mờ nhòa và bay bổng trong tình yêu và niềm tự hào của người con quê biển.

Hai câu cuối tả cảnh chiếc thuyền nằm yên, mỏi mệt trên bến là hình tượng hóa, nhân hóa tư thế và tâm trạng người dân làng biển sau những chuyến đi xa trở về nghỉ ngơi, thư giãn vừa mệt mỏi vừa khoan khoái, say sưa.

Cho nên, dù đã lớn, đi học, đi làm xa, mỗi lần nhớ về quê hương — một làng đánh cá nghèo ven biển Trung Trung Bộ, Tế Hanh lại nhắc tới màu nước xanh, con cá bạc, bên bờ cát. Hình ảnh, chi tiết, mùi vị đậm đà nhất vẫn là: Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá.

Cái mùi nồng của muối, cá, gió, nắng, sóng biển là đặc trưng riêng của linh hồn quê hương đã ám ảnh nhà thơ suốt đời. Câu cuối bài thơ cất lên như một tiếng kêu thầm mỗi khi nhớ quê đến không kìm nổi lòng mình. Sự thành thật của nhà thơ thật không ngờ. Không có một tâm hồn đắm đuôi không thể viết lên nhừng lời như thế.