Bảo tàng Quang Trung: Nơi lưu giữ hào khí Tây Sơn
Bảo tàng Quang Trung, tọa lạc tại làng Kiên Mỹ, thị trấn Phú Phong, huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định, là một trong những bảo tàng lịch sử quan trọng nhất của Việt Nam. Nơi đây không chỉ là một công trình kiến trúc độc đáo mà còn là trái tim của phong trào Tây Sơn vĩ đại, là điểm đến không thể bỏ qua đối với những ai muốn tìm hiểu về lịch sử dân tộc và công lao của ba anh em nhà Tây Sơn, đặc biệt là người anh hùng áo vải Quang Trung - Nguyễn Huệ.
 
1. Cảnh quan và Kiến trúc độc đáo
Bảo tàng Quang Trung được xây dựng trên nền chính điện cũ của thành Hoàng Đế, nơi từng là đại bản doanh của nghĩa quân Tây Sơn. Tổng thể kiến trúc bảo tàng mang đậm nét văn hóa truyền thống, hài hòa với cảnh quan thiên nhiên:
Kiến trúc: Bảo tàng được xây dựng theo phong cách nhà Rường truyền thống của miền Trung, với mái ngói đỏ, cột gỗ lim, và các hoa văn chạm khắc tinh xảo. Khuôn viên được bố trí thành nhiều khu vực: khu trưng bày hiện vật, khu điện thờ, và khu vực biểu diễn võ thuật.
Cảnh quan: Xung quanh bảo tàng là không gian xanh mát của vườn cây, hồ nước và những hàng cau thẳng tắp, tạo cảm giác thanh bình, trang nghiêm. Nổi bật là cây me và giếng nước cổ, tương truyền có từ thời ba anh em nhà Tây Sơn. Cây me cổ thụ với tuổi đời hơn 200 năm đã được công nhận là Cây di sản Việt Nam.
 
2. Giá trị Văn hóa và Lịch sử to lớn
Giá trị cốt lõi của Bảo tàng Quang Trung nằm ở việc lưu giữ và phát huy tinh thần yêu nước, chống giặc ngoại xâm của phong trào Tây Sơn:
Lịch sử hào hùng: Bảo tàng trưng bày hơn 11.000 hiện vật, tư liệu quý giá liên quan đến cuộc khởi nghĩa Tây Sơn, các trận đánh vang dội như Rạch Gầm - Xoài Mút, Ngọc Hồi - Đống Đa, và cuộc đời, sự nghiệp của Hoàng đế Quang Trung.
Văn hóa truyền thống: Nơi đây còn là trung tâm bảo tồn và quảng bá văn hóa võ cổ truyền Bình Định, một nét văn hóa đặc sắc gắn liền với lịch sử.
 
3. Giá trị Du lịch và Cách tham quan
Bảo tàng Quang Trung là một điểm đến du lịch hấp dẫn, thu hút hàng chục nghìn lượt khách mỗi năm:
Hấp dẫn du khách: Du khách đến đây không chỉ để tham quan, tìm hiểu lịch sử mà còn để chiêm ngưỡng kiến trúc độc đáo và thưởng thức các tiết mục biểu diễn võ thuật Tây Sơn, trống trận oai hùng.
Cách tham quan:Tham quan khu trưng bày: Du khách nên dành thời gian xem các hiện vật (vũ khí, trang phục, sắc phong, bản đồ) để hiểu rõ hơn về bối cảnh lịch sử.
Viếng điện thờ: Đây là nơi thờ phụng ba anh em nhà Tây Sơn, du khách có thể thắp hương bày tỏ lòng thành kính.
Thưởng thức biểu diễn võ thuật: Đây là trải nghiệm không thể bỏ qua, thường diễn ra vào các khung giờ cố định.
 
Kết luận
Bảo tàng Quang Trung không chỉ là một công trình kiến trúc đẹp mà còn là một "địa chỉ đỏ" giáo dục truyền thống cách mạng, khơi dậy lòng yêu nước trong mỗi người dân Việt Nam. Nơi đây là minh chứng sống động cho một giai đoạn lịch sử hào hùng, góp phần khẳng định vị thế của Bình Định trên bản đồ du lịch văn hóa của cả nước.

• Khu trưng bày: Tòa nhà chính của bảo tàng có kiến trúc độc đáo, trưng bày hàng ngàn hiện vật gốc và tư liệu quý giá liên quan đến phong trào Tây Sơn.
• Khu Điện thờ Tây Sơn Tam Kiệt: Nơi thờ tự ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ và các văn thần, võ tướng. Giá trị của điện thờ không nằm ở kiến trúc mà chính ở giá trị lịch sử và nhân văn sâu sắc của nó.
• Cây me và giếng nước cổ: Trong khuôn viên đền thờ có cây me cổ thụ hơn 200 năm tuổi và giếng nước đá ong, tương truyền là những di vật gắn liền với tuổi thơ của ba anh em nhà Tây Sơn. Cùng với điện thờ, chúng đã được xếp hạng Di tích Quốc gia từ năm 1979.
• Khu nhà biểu diễn võ thuật và cồng chiêng: Nơi có nhà biểu diễn rộng rãi để tái hiện trống trận và võ cổ truyền Tây Sơn, cùng các tiết mục văn hóa dân gian Tây Nguyên.

• Lưu giữ hào khí dân tộc: Bảo tàng khơi dậy lòng tự hào dân tộc, tinh thần thượng võ của miền đất Bình Định.
• Di sản văn hóa phi vật thể: Các buổi biểu diễn võ nhạc Tây Sơn, một nét văn hóa đặc sắc của địa phương, thường xuyên được tổ chức, mang đến trải nghiệm chân thực về "đất võ".
• Kết nối lịch sử và hiện tại: Nơi đây là cầu nối giúp các thế hệ sau hiểu sâu sắc hơn về cội nguồn, ý nghĩa của các hiện vật và sự kiện lịch sử quan trọng.

• Giờ mở cửa: Bảo tàng mở cửa tất cả các ngày trong tuần, thường từ 7:00 sáng đến 11:30 trưa và 1:30 chiều đến 5:00 chiều.
• Giá vé: Giá vé tham quan hiện tại khoảng 30.000 VND/người/lần (có chính sách miễn giảm cho trẻ em, thương binh...).
• Hoạt động chính:
  • Tham quan khu trưng bày: Du khách nên lắng nghe thuyết minh viên kể chuyện để hiểu rõ bối cảnh và ý nghĩa của từng hiện vật.
  • Dâng hương tại điện thờ: Thể hiện lòng thành kính với các vị anh hùng.
  • Thưởng thức võ nhạc Tây Sơn: Đây là trải nghiệm độc đáo, thường có suất diễn vào các khung giờ cố định hoặc theo yêu cầu đoàn, tái hiện khí thế oai hùng của nghĩa quân.
  • Tham gia lễ hội: Nếu đến vào dịp mùng 4 và mùng 5 Tết Âm lịch, du khách sẽ được hòa mình vào Lễ hội Đống Đa hoành tráng.