I. TÓM TẮT VĂN BẢN
 Vua Hùng muốn truyền ngôi cho con nên yêu cầu các hoàng tử tìm món ăn ngon, ý nghĩa để dâng cúng tổ tiên. Các hoàng tử đi tìm sơn hào hải vị. Riêng Lang Liêu, người con út nghèo, được thần báo mộng cách làm hai loại bánh từ gạo nếp: bánh chưng (hình vuông, tượng trưng cho đất) và bánh giầy (hình tròn, tượng trưng cho trời). Vua Hùng nếm thử, khen ngợi ý nghĩa của bánh, và truyền ngôi cho Lang Liêu.
II. BỐ CỤC (3 phần)
Phần 1 (Từ đầu đến "ta sẽ truyền ngôi cho"):
→ Vua Hùng đặt ra thử thách để chọn người nối ngôi.
Phần 2 (Tiếp theo đến "truyền ngôi cho Lang Liêu"):
→ Lang Liêu làm bánh chưng, bánh giầy – vua Hùng chọn người kế vị.
Phần 3 (Còn lại):
→ Giải thích ý nghĩa và nguồn gốc của bánh chưng, bánh giầy.
III. TRẢ LỜI CÂU HỎI ĐỌC HIỂU
1. Vì sao vua Hùng muốn các con dâng lễ vật?
Vua Hùng muốn tìm người nối ngôi, nên ra điều kiện dâng lễ vật có ý nghĩa để thể hiện tấm lòng hiếu thảo và sự hiểu biết.
2. Lang Liêu đã làm gì để có được lễ vật?
Vì nghèo, không có của ngon vật lạ, Lang Liêu được thần báo mộng và đã dùng gạo nếp, đậu xanh, thịt lợn để làm hai loại bánh:
- Bánh chưng (vuông): tượng trưng cho đất
- Bánh giầy (tròn): tượng trưng cho trời
3. Vì sao vua Hùng chọn Lang Liêu nối ngôi?
Vì Lang Liêu làm ra hai loại bánh ý nghĩa, thể hiện sự biết ơn tổ tiên và coi trọng nông nghiệp, lại do chính tay mình làm, chứng tỏ là người hiếu thảo, thông minh, xứng đáng kế vị.
4. Văn bản thuộc thể loại gì?
Truyền thuyết (vì có yếu tố lịch sử và yếu tố tưởng tượng kỳ ảo – như thần báo mộng).
IV. NỘI DUNG – Ý NGHĨA VĂN BẢN
- Nội dung chính:
Kể lại sự tích bánh chưng, bánh giầy, giải thích nguồn gốc phong tục làm bánh trong ngày Tết cổ truyền.
- Ý nghĩa:
+ Tôn vinh nghề nông, coi trọng lúa gạo – nền tảng của văn hóa Việt.
+ Ca ngợi đức tính hiếu thảo, cần cù, sáng tạo của người lao động.
+ Nhấn mạnh tư tưởng “trời tròn, đất vuông” trong thế giới quan xưa của người Việt.
KẾT LUẬN
“Bánh chưng, bánh giầy” là một truyền thuyết dân gian giàu tính giáo dục, vừa lý giải tập tục Tết cổ truyền, vừa thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam.

Văn bản "Bánh chưng, bánh giầy" là một truyền thuyết nổi tiếng trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam. Văn bản này thường được dạy trong chương trình Ngữ văn lớp 6, nhằm giúp học sinh hiểu về nguồn gốc của hai loại bánh truyền thống – bánh chưng và bánh giầy, đồng thời thể hiện đạo lý "uống nước nhớ nguồn" của dân tộc ta.

Dưới đây là tóm tắt nội dung chính và một số thông tin quan trọng về văn bản này:

📚 1. Tóm tắt văn bản "Bánh chưng, bánh giầy"
Vào đời vua Hùng thứ sáu, khi đã già, vua muốn truyền ngôi cho một trong các con nhưng không biết chọn ai. Vua ra lệnh: Ai tìm được lễ vật dâng cúng tổ tiên vừa ý vua thì sẽ được truyền ngôi.

Các hoàng tử đua nhau đi tìm sơn hào hải vị. Riêng Lang Liêu, là người con nghèo, hiền lành, không có điều kiện như các anh, nhưng lại chăm chỉ và có hiếu. Được thần báo mộng, Lang Liêu đã dùng gạo nếp, thứ quý nhất lúc bấy giờ, để làm hai loại bánh:

Bánh chưng hình vuông, tượng trưng cho đất.
Bánh giầy hình tròn, tượng trưng cho trời.
Khi đến ngày dâng lễ, vua Hùng rất hài lòng với ý nghĩa và sự giản dị mà sâu sắc của hai loại bánh. Vua đã truyền ngôi cho Lang Liêu.

🎯 2. Ý nghĩa văn bản
Giải thích nguồn gốc của bánh chưng, bánh giầy – hai món ăn truyền thống trong ngày Tết cổ truyền Việt Nam.
Thể hiện lòng hiếu thảo, sự sáng tạo, và tinh thần trọng đạo lý của người Việt.
Ca ngợi lao động, trí tuệ, và sự gần gũi với thiên nhiên.

📝 3. Bài học rút ra
Hiếu thảo và biết ơn tổ tiên là truyền thống quý báu.
Dù hoàn cảnh nghèo khó, nếu có trí tuệ và tấm lòng chân thành thì vẫn có thể thành công.
Những giá trị văn hóa dân tộc thường bắt nguồn từ những điều rất đỗi bình dị.