Trong truyện "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" của Nguyễn Dữ, thái độ giữa Ngô Tử Văn và Thổ Công có thể được phân tích rõ ràng như sau:
1. Ngô Tử Văn đối với Thổ Công
- Kính trọng, tin tưởng:
+ Sau khi bị bệnh nặng vì đốt đền, Tử Văn được Thổ Công hiện lên báo mộng, kể lại toàn bộ sự tình về hồn ma tên giặc chiếm đền. Tử Văn không hề nghi ngờ mà tin tưởng tuyệt đối, sẵn sàng nghe lời Thổ Công để đối đầu với hồn ma gian trá tại Minh ti.
- Tôn trọng chính nghĩa:
+ Dù biết việc mình làm có thể nguy hiểm (vì ma quỷ có thể hại người), nhưng khi được Thổ Công xác nhận rằng việc đốt đền là hành động trừ tà ma, Tử Văn không sợ hãi mà càng vững tin vào lẽ phải.
2. Thổ Công đối với Ngô Tử Văn
- Khen ngợi, quý trọng sự chính trực:
+ Thổ Công gọi Tử Văn là người "khảng khái, nghĩa khí", cho thấy ông rất quý trọng sự cương trực, dũng cảm của Tử Văn khi dám đốt đền — tức là dám đứng lên chống lại cái xấu, cái gian tà.
- Hết lòng giúp đỡ:
+ Thổ Công không chỉ báo mộng để giúp Tử Văn hiểu rõ sự việc, mà còn bày mưu tính kế, chuẩn bị tinh thần cho Tử Văn đấu lý ở âm phủ. Sau khi Tử Văn thắng kiện, Thổ Công nhường chức mình ở đền Tản Viên cho Tử Văn, thể hiện sự biết ơn và khâm phục.
=> Kết luận
+ Mối quan hệ giữa Ngô Tử Văn và Thổ Công là mối quan hệ đồng hành giữa người chính trực và vị thần công minh.
+ Họ tôn trọng, tin tưởng lẫn nhau, cùng đứng về phía chính nghĩa, chống lại gian tà và bất công.