Bài văn phân tích một nhân vật văn học yêu thích trong cuốn sách em đã đọc – Nhân vật Thúy Kiều trong “Truyện Kiều” của Nguyễn Du

Trong kho tàng văn học Việt Nam, “Truyện Kiều” của đại thi hào Nguyễn Du là tác phẩm mà em yêu thích nhất. Tác phẩm không chỉ nổi bật bởi nghệ thuật ngôn ngữ mà còn bởi hệ thống nhân vật sống động, điển hình. Trong đó, nhân vật để lại ấn tượng sâu sắc nhất với em chính là Thúy Kiều – người con gái tài sắc vẹn toàn nhưng có số phận đầy éo le, bất hạnh.

Thúy Kiều được Nguyễn Du giới thiệu là người “sắc sảo mặn mà”, “làn thu thủy, nét xuân sơn” – nghĩa là vẻ đẹp hài hòa cả trí tuệ và nhan sắc. Không chỉ xinh đẹp, nàng còn tài hoa hiếm có: giỏi thơ ca, hội họa, âm nhạc. Nhưng điều khiến em khâm phục ở Kiều không chỉ là tài sắc, mà chính là tấm lòng hiếu thảo, thủy chung và nghị lực sống phi thường.

Vì chữ hiếu, Kiều đã bán mình chuộc cha, chấp nhận hi sinh tình yêu đầu đời với Kim Trọng. Cuộc đời nàng từ đó bước vào chuỗi ngày trôi dạt, bị lừa bán, làm ca kỹ, bị ép duyên, thậm chí từng nghĩ đến cái chết để thoát khỏi đau khổ. Nhưng dù rơi vào hoàn cảnh nào, Kiều vẫn giữ được phẩm giá, lòng nhân hậu và một trái tim yêu thương tha thiết. Sự thủy chung với Kim Trọng, lòng biết ơn với Từ Hải, nỗi day dứt với gia đình – tất cả làm nên một hình tượng người phụ nữ vừa mềm mại, vừa kiên cường.

Qua nhân vật Thúy Kiều, Nguyễn Du không chỉ thể hiện niềm xót thương sâu sắc cho số phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến mà còn đề cao những giá trị đạo đức, phẩm chất cao quý của con người.

Với em, Thúy Kiều không chỉ là nhân vật trong trang sách, mà còn là biểu tượng của nghị lực, lòng hiếu thảo và tình yêu bất diệt – những giá trị mà em luôn ghi nhớ và noi theo trong cuộc sống.

2/2

Trong truyện "Gió lạnh đầu mùa" người đọc sẽ rất ấn tượng với nhân vật Sơn. Chính cậu bé thân thiện, tốt bụng, giàu tình cảm và ấm áp này đã khiến tác phẩm trở nên cuốn hút hơn.

Sáng sớm ngủ dậy khi gió lạnh đầu mùa đã thổi về, trời trắng đục, gió vi vu, khóm lan trong chậu “rung động và hình như sắt lại vì rét”. Sơn cũng thấy lạnh, em kéo chăn lên đầu rồi cất tiếng gọi mẹ. Một chén nước nóng mẹ đưa cho em “ấp vào mặt, vào má cho ấm”, một chiếc áo dạ chỉ đỏ lẫn áo vệ sinh, ngoài lại phủ cái áo vải thâm, em mặc vào, đứng trên giường quay đi quay lại bốn lần để mẹ ngắm… Những chi tiết ấy cho biết Sơn còn bé nhỏ, ngây thơ, em rất được mẹ yêu. Không một tiếng khóc, một lời vòi vĩnh, Sơn đã cùng chị Lan đi chơi vì em biết lũ bạn con nhà nghèo xóm láng “đang đợi mình ở cuối chợ để đánh khăng, đánh đáo”. Gặp các bạn, khi chúng nó đến ngắm cái áo đẹp của Sơn, em cũng hồn nhiên ngây thơ như bất cứ đứa trẻ con nào, Sơn cũng “ưỡn ngực” khoe áo mới: “Mẹ tôi còn hẹn mua cho tôi một chiếc áo nhiều tiền hơn nữa kia’. Đúng là tâm lí đáng yêu: “Già được bát canh, trẻ được manh áo mới”.

Sơn là một em bé rất giàu tình cảm. Anh em như thể chân tay… Sơn đối với em đầy tình thương. Ngủ dậy thấy lạnh, Sơn “kéo chăn lên đắp cho em” đang ngủ. Khi mẹ giơ cái áo bông cánh cũ của em Duyên – đã chết năm lên bốn tuổi – ‘Sơn nhớ em, cảm động và thương em quá’. Những cử chỉ ấy, những cảm xúc ấy cho thấy Sơn có một tâm hồn rất đẹp, rất trong sáng, còn bé nhỏ đã biết quan tâm săn sóc đến mọi người xung quanh. Em rất yêu mẹ, vâng lời mẹ, lễ phép với vú già, biết tôn trọng chị. Sơn là một đứa bé được mẹ chăm sóc và dạy bảo nên em rất ngoan. Sơn là một em bé sống với bạn bè rất có tình người.

Trong lúc mấy đứa em họ của Sơn thì “kiêu kì và khinh khỉnh” với các bạn, trái lại Sơn và chị Lan rất chan hòa với chúng. Vì thế mới thấy chị em Sơn đến, chúng nó “lộ vẻ vui mừng”. Gặp bạn, buổi sớm trong gió lạnh đầu mùa, cái nhìn của Sơn đối với bạn nhỏ, những thằng Cúc, thằng Xuân, con Tí, con Túc,… là cái nhìn yêu thương, cám thông với cảnh nghèo của bạn. Trời lạnh mà chúng nó vẫn ‘ăn mặc không khác ngày thường, vần những bộ quần áo nâu bạc đã rách vá nhiều chỗ’, và “môi chúng nó tím lại…”, chỗ áo quần rách “da thịt thâm đi”. Mỗi lần làn gió lạnh thổi qua, các bạn nhỏ của Sơn “lại run lên” và “hai hàm răng đập vào nhau”. Biết quan tâm tới đồng loại, biết san sẻ, cảm thông với bạn bè chỉ có ở những trái tim nhân ái, những tấm lòng nhân hậu. Sơn đã chơi, đã sống với bạn bằng trái tim nhân ái, bằng tấm lòng nhân hậu như thế!

Tình thương và sự quan tâm của Sơn đối với bạn còn được thể hiện bằng những cử chỉ, hành động cụ thể. Thấy cái Hiên, đứa con gái bên hàng xóm, bạn chơi với Lan và Duyên “co ro dứng bên cột quán”, chỉ mặc có ‘manh áo rách tả tơi hở cả lưng và tay’, chị Lan gọi, “nó cũng không đến… Nghe cái Hiên ? “bịu xịu” nói với chị Lan là ‘hết áo rồi, chỉ còn cái áo này’, bấy giờ Sơn mới chợt nhớ ra ‘mẹ cái Hiên rất nghèo, chỉ có nghề mò cua bắt ốc thì lấy đâu ra tiền mà sắm áo cho con nữa”. Sơn đã “động lòng thương” bạn và một “ý nghĩ tốt thoảng qua”… Sơn đã nói thầm với chị Lan về lấy chiếc áo bông cũ của em Duyên đem cho cái Hiên mặc khi gió lạnh đầu mùa đã thổi về. Sơn thấy lòng mình “ấm áp vui vui” khi đứng lặng yên chờ chị Lan chạy về lấy áo. Sao không “ấm áp vui vui” được vì một miếng khi đói bằng một gói khi no.Đâu phải là một sự bố thí ban ơn! Đó là một nghĩa cử san sẻ tình thương đồng loại “lá lành đùm lá rách”.Tấm lòng của Sơn đối với bạn nhỏ rất chân thành. Tinh cảm nhường cơm sẻ áo cho bạn rất mãnh liệt! Mặc dù đó là chiếc áo bông của em Duyên, kỉ vật thiêng liêng của mẹ, mặc dù sau đó mẹ cái Hiên đã đem áo đến trả cho mẹ Sơn, nhưng nhờ thế mà mẹ em đã biết cảnh ngộ mẹ cái Hiên, cho mẹ cái Hiên vay năm hào đem về mua áo cho con.

 
Sơn và chị Lan đã “cúi đầu lặng im” nhận lỗi. Mẹ đã ôm hai em vào lòng, âu yếm nhẹ trách: “dám tự do lấy áo đem cho người ta không sợ mẹ mắng ư?”. Hai chị em Lan và Sơn đã được dạy bảo, được sống trong lòng mẹ, được mẹ yêu thương nên Sơn và chị mới biết thương bạn, mới biết “thương người như thể thương thân” vậy.

Sơn là một trong những gương mặt tuổi thơ trong truyện Thạch Lam rất đáng yêu, đáng mến. Thạch Lam đôn hậu, tinh tế nên văn ông mới đậm đà và cho ta nhiều nhã thú. Trong gió lạnh đầu mùa mà lòng Sơn ấm áp biết bao!

Sơn là một em bé rất giàu tình cảm. Anh em như thể chân tay… Sơn đối với em đầy tình thương. Ngủ dậy thấy lạnh, Sơn “kéo chăn lên đắp cho em” đang ngủ. Khi mẹ giơ cái áo bông cánh cũ của em Duyên – đã chết năm lên bốn tuổi – ‘Sơn nhớ em, cảm động và thương em quá’. Những cử chỉ ấy, những cảm xúc ấy cho thấy Sơn có một tâm hồn rất đẹp, rất trong sáng, còn bé nhỏ đã biết quan tâm săn sóc đến mọi người xung quanh. Em rất yêu mẹ, vâng lời mẹ, lễ phép với vú già, biết tôn trọng chị. Sơn là một đứa bé được mẹ chăm sóc và dạy bảo nên em rất ngoan. Sơn là một em bé sống với bạn bè rất có tình người.

Trong lúc mấy đứa em họ của Sơn thì “kiêu kì và khinh khỉnh” với các bạn, trái lại Sơn và chị Lan rất chan hòa với chúng. Vì thế mới thấy chị em Sơn đến, chúng nó “lộ vẻ vui mừng”. Gặp bạn, buổi sớm trong gió lạnh đầu mùa, cái nhìn của Sơn đối với bạn nhỏ, những thằng Cúc, thằng Xuân, con Tí, con Túc,… là cái nhìn yêu thương, cám thông với cảnh nghèo của bạn. Trời lạnh mà chúng nó vẫn ‘ăn mặc không khác ngày thường, vần những bộ quần áo nâu bạc đã rách vá nhiều chỗ’, và “môi chúng nó tím lại…”, chỗ áo quần rách “da thịt thâm đi”. Mỗi lần làn gió lạnh thổi qua, các bạn nhỏ của Sơn “lại run lên” và “hai hàm răng đập vào nhau”. Biết quan tâm tới đồng loại, biết san sẻ, cảm thông với bạn bè chỉ có ở những trái tim nhân ái, những tấm lòng nhân hậu. Sơn đã chơi, đã sống với bạn bằng trái tim nhân ái, bằng tấm lòng nhân hậu như thế!

Phân tích nhân vật Lão Hạc trong truyện ngắn "Lão Hạc" – Nam Cao
Nam Cao là một trong những cây bút hiện thực xuất sắc của văn học Việt Nam giai đoạn 1930–1945. Trong số những tác phẩm nổi tiếng của ông, truyện ngắn “Lão Hạc” đã để lại trong lòng người đọc nhiều cảm xúc sâu sắc. Nhân vật trung tâm – Lão Hạc – là hình ảnh tiêu biểu cho người nông dân Việt Nam xưa: nghèo khổ, lương thiện, giàu tình yêu thương và phẩm chất cao đẹp.

1. Hoàn cảnh sống của Lão Hạc
Lão Hạc là một nông dân già, sống cô đơn trong túp lều nhỏ với con chó Vàng – kỷ vật của người con trai. Con trai lão vì nghèo mà không thể lấy vợ, phải bỏ đi làm đồn điền cao su. Ở lại quê, lão Hạc sống lay lắt bằng hoa lợi ít ỏi và tình thương dành cho con. Cuộc sống của lão cực kỳ túng thiếu, ngày càng trở nên khắc nghiệt khi lão bệnh tật, tuổi cao, và không còn sức lao động.

2. Tấm lòng yêu thương con sâu sắc
Điểm nổi bật nhất ở nhân vật Lão Hạc là tình yêu thương con vô bờ bến. Lão dành dụm từng đồng để giữ lại mảnh vườn cho con, dù bản thân phải sống đói khổ. Lão từ chối tiêu vào số tiền bán mảnh vườn, quyết không bán rẻ tương lai của con mình.

Chi tiết lão bán con chó Vàng – kỷ vật duy nhất gợi nhớ đến con – là một bước ngoặt đau đớn. Lão coi việc đó như một sự phản bội con trai và chính mình, khiến lão dằn vặt, đau khổ đến tột cùng. Điều đó cho thấy lão là người sống nội tâm sâu sắc, trung thực và giàu cảm xúc.

3. Phẩm chất lương thiện, nhân hậu và trong sạch
Dù nghèo khổ, lão Hạc không đánh mất lương tâm và phẩm giá. Lão thà chọn cái chết đau đớn bằng bả chó chứ không muốn sống ăn bám hay lừa lọc ai. Trước khi chết, lão gửi lại tiền nhờ ông giáo lo ma chay, sắp xếp mọi việc chu toàn.

Hành động đó thể hiện nhân cách cao đẹp và lòng tự trọng đáng quý. Lão chết trong cô đơn, nhưng ra đi trong sạch, giữ trọn đạo làm cha và tư cách làm người.

4. Nghệ thuật xây dựng nhân vật
Nam Cao đã rất thành công khi khắc họa tâm lý nhân vật Lão Hạc qua:

Lời kể chân thực, gần gũi.
Những đối thoại đầy cảm xúc với ông giáo.
Những chi tiết nhỏ nhưng giàu giá trị biểu cảm như: cái nhìn buồn bã, giọng nói nghẹn ngào, thái độ với con chó Vàng.
Tất cả đã tạo nên một nhân vật rất đời, rất thật và rất xúc động.

Kết luận
Lão Hạc là hình tượng tiêu biểu cho người nông dân Việt Nam trước Cách mạng Tháng Tám: nghèo khổ nhưng giàu tình thương, trong sạch và giàu lòng tự trọng. Qua nhân vật này, Nam Cao không chỉ thể hiện sự cảm thông với thân phận người nông dân, mà còn lên án xã hội bất công đẩy con người vào đường cùng. Lão Hạc mãi là một hình tượng văn học giàu tính nhân văn, khiến người đọc phải suy ngẫm và trân trọng.