Trong cuộc sống hiện đại, con người ngày càng có xu hướng đánh giá, nhận xét người khác chỉ qua một vài hành động, hình ảnh hay thông tin mơ hồ. Việc “phán xét người khác” trở thành thói quen tiềm ẩn trong lời nói, ánh nhìn và cả những cú lướt nhẹ trên mạng xã hội. Thế nhưng, đó lại là một thói quen tiêu cực, gây tổn thương cho người khác và làm nghèo nàn tâm hồn của chính chúng ta. Đã đến lúc, mỗi người cần học cách từ bỏ thói quen phán xét để hướng đến một lối sống văn minh, bao dung và sâu sắc hơn.

Trước tiên, cần hiểu rằng phán xét là hành vi đánh giá người khác khi ta chưa thực sự hiểu rõ hoàn cảnh, động cơ hay cả con người thật của họ. Nhiều người dễ dàng buông lời chỉ trích khi thấy một cô gái ăn mặc “khác người”, một cậu học trò nghỉ học thường xuyên, hay một người mẹ la mắng con giữa chốn đông người... Nhưng mấy ai biết được phía sau đó là câu chuyện gì? Có thể cô gái kia mặc như thế để che đi vết sẹo tâm lý, cậu học trò phải nghỉ học để chăm sóc người thân bệnh nặng, và người mẹ kia đang trong trạng thái kiệt sức vì cuộc sống quá khắc nghiệt. Phán xét không khiến ta hiểu hơn, chỉ khiến ta trở nên vô cảm và hẹp hòi hơn.

Thói quen phán xét làm tổn thương người khác một cách thầm lặng nhưng dai dẳng. Một lời phán xét thiếu hiểu biết có thể khiến người khác tổn thương sâu sắc, tự ti, thậm chí rơi vào trầm cảm. Bạn có thể quên điều mình nói, nhưng người nghe thì nhớ mãi. Những vết thương do lời nói gây ra đôi khi còn đau hơn cả những cú đánh vào thể xác. Trong khi đó, nếu bạn chỉ cần im lặng, hoặc thay lời phán xét bằng sự lắng nghe và thấu hiểu, có thể bạn đã cứu một tâm hồn khỏi sự tuyệt vọng.

Không chỉ vậy, thói quen phán xét còn giới hạn chính bản thân ta. Khi ta quá bận tâm đến việc đánh giá người khác, ta mất đi cơ hội học hỏi từ họ, mất đi sự cởi mở để nhìn nhận những điều khác biệt. Một người chỉ chăm chăm tìm lỗi của người khác sẽ rất khó trưởng thành, vì họ không có thời gian để soi lại chính mình. Ngược lại, người có trái tim bao dung sẽ dễ dàng được yêu quý, học hỏi được nhiều điều và có một nội tâm phong phú.

Từ bỏ thói quen phán xét không phải là bỏ đi khả năng nhận định đúng sai, mà là học cách nhìn đời bằng cái nhìn rộng lượng hơn. Trước khi đánh giá ai đó, hãy đặt mình vào hoàn cảnh của họ. Hãy hỏi: “Nếu mình là họ, mình sẽ cảm thấy thế nào?” Sự thấu cảm chính là chiếc chìa khóa mở ra cánh cửa của lòng nhân ái.

Cuộc đời mỗi người là một câu chuyện phức tạp mà không ai ngoài chính họ có thể hiểu trọn vẹn. Vì thế, hãy nhớ: “Đừng phán xét – vì bạn không biết cả câu chuyện.” Khi bạn ngừng phán xét, bạn không chỉ giúp người khác được sống là chính mình, mà còn giúp chính bạn trở nên sâu sắc, điềm tĩnh và hạnh phúc hơn.