1. Địa hình bằng phẳng, rộng lớn
Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) là vùng đồng bằng thấp và tương đối bằng phẳng, diện tích khoảng 4 triệu ha, trong đó có diện tích đất nông nghiệp lớn nhất cả nước.
Địa hình này rất thuận lợi cho cơ giới hóa, canh tác lúa nước và mở rộng diện tích nuôi trồng thủy sản.
 Tác động: Giúp tiết kiệm chi phí sản xuất, tăng năng suất, thuận lợi trong thu hoạch và vận chuyển nông sản.

2. Mạng lưới sông ngòi, kênh rạch chằng chịt
Có hai hệ thống sông lớn là sông Tiền và sông Hậu, cùng hàng nghìn kênh rạch nhỏ.
Giúp cung cấp nước tưới, rửa mặn, giao thông thuận lợi, và phát triển nuôi trồng thủy sản nước ngọt và lợ.
 Tác động: Đảm bảo nguồn nước quanh năm cho trồng lúa, cây ăn trái, thủy sản – ngành chủ lực của vùng.

3. Khí hậu nhiệt đới gió mùa cận xích đạo
Nhiệt độ cao quanh năm (trung bình 27–28°C), lượng mưa dồi dào (~1500–2000mm/năm).
Có thể canh tác nhiều vụ trong năm và thuận lợi cho sự phát triển của nhiều loại cây trồng – đặc biệt là lúa gạo, cây ăn quả, rau màu.
 Tác động: Giúp ĐBSCL trở thành vựa lúa lớn nhất cả nước và một trong những vùng xuất khẩu lúa gạo hàng đầu thế giới.

4. Đất đai màu mỡ
Vùng có đất phù sa màu mỡ dọc sông Tiền, sông Hậu – rất tốt cho trồng lúa, rau màu.
Ngoài ra, một số vùng có đất phèn và đất mặn cũng đang được cải tạo để canh tác nông nghiệp, nuôi tôm công nghiệp.
 Tác động: Đảm bảo sản lượng lớn và đa dạng về sản phẩm: từ lúa gạo, trái cây (xoài, cam, vú sữa...), đến tôm, cá tra, cá basa.

5. Tài nguyên thủy sản phong phú
Hệ sinh thái sông ngòi, cửa sông và biển (vịnh Thái Lan) rất thuận lợi cho nuôi trồng và đánh bắt thủy hải sản.
Đặc biệt phát triển nghề nuôi cá tra, cá basa, tôm sú, tôm thẻ chân trắng...
 Tác động: Góp phần đưa thủy sản trở thành mũi nhọn xuất khẩu của vùng và cả nước.

Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) được mệnh danh là vựa lúa, vựa trái cây và trung tâm nuôi trồng thủy sản lớn nhất cả nước. Thế mạnh vượt trội này có được là nhờ sự ưu đãi đặc biệt của điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên phong phú, tạo nền tảng vững chắc cho hoạt động sản xuất lương thực, thực phẩm. Dưới đây là phân tích chi tiết:

1. Địa hình:

Bằng phẳng, thấp: Với địa hình thấp và bằng phẳng, độ cao trung bình chỉ từ 0,7 - 1,2 mét so với mực nước biển, ĐBSCL tạo điều kiện thuận lợi cho việc canh tác trên diện rộng, cơ giới hóa nông nghiệp và phát triển hệ thống thủy lợi. Mạng lưới kênh rạch chằng chịt tự nhiên và nhân tạo giúp việc tưới tiêu và vận chuyển nông sản dễ dàng.
2. Đất đai:

Đất phù sa màu mỡ: Đây là tài nguyên vô giá của vùng, được bồi đắp hàng năm bởi sông Tiền và sông Hậu, chiếm diện tích lớn và có độ phì nhiêu cao. Đất phù sa là nền tảng cho thâm canh lúa nước, trồng cây ăn quả và rau màu.
Đất phèn và đất mặn: Mặc dù có diện tích đáng kể, nhưng với các biện pháp cải tạo (thau chua, rửa mặn), loại đất này vẫn có thể được sử dụng hiệu quả cho việc trồng một số loại cây công nghiệp, cây ăn quả đặc trưng hoặc nuôi trồng thủy sản.
3. Khí hậu:

Nhiệt đới gió mùa cận xích đạo: Khí hậu nóng ẩm quanh năm, với nền nhiệt cao ổn định (25-27°C) và số giờ nắng dồi dào (2200-2700 giờ/năm) rất thuận lợi cho sự sinh trưởng và phát triển của nhiều loại cây trồng và vật nuôi.
Lượng mưa lớn: Lượng mưa hàng năm từ 1300-2000 mm cung cấp nguồn nước dồi dào cho sản xuất nông nghiệp, giảm bớt sự phụ thuộc vào hệ thống thủy lợi trong mùa mưa.
Phân hóa mùa rõ rệt (mùa mưa và mùa khô): Sự phân hóa này tạo điều kiện để đa dạng hóa cơ cấu cây trồng và vật nuôi, bố trí thời vụ sản xuất hợp lý, tránh được một số loại sâu bệnh hại.
4. Tài nguyên nước:

Hệ thống sông ngòi, kênh rạch dày đặc: Sông Mê Kông với hai nhánh sông Tiền và sông Hậu cùng mạng lưới kênh rạch chằng chịt không chỉ cung cấp nguồn nước ngọt khổng lồ cho tưới tiêu, sinh hoạt mà còn là tuyến giao thông thủy quan trọng, giúp vận chuyển nông sản đến các thị trường tiêu thụ.
Vùng nước mặn, lợ ven biển: Đây là điều kiện lý tưởng để phát triển ngành nuôi trồng thủy sản nước lợ và nước mặn, đặc biệt là tôm và cá.
5. Tài nguyên sinh vật:

Đa dạng sinh học: Rừng ngập mặn ven biển có diện tích lớn, cung cấp nguồn lợi thủy sản tự nhiên và là môi trường sống của nhiều loài động thực vật quý hiếm. Các hệ sinh thái khác như rừng tràm cũng góp phần vào sự đa dạng sinh học và cung cấp các sản phẩm đặc trưng.
Nguồn lợi thủy sản phong phú: Biển và các cửa sông, kênh rạch là nơi cư trú của nhiều loài cá, tôm và hải sản có giá trị kinh tế cao, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động khai thác và nuôi trồng thủy sản.
Tóm lại:

Đồng bằng sông Cửu Long sở hữu một tổ hợp các yếu tố tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên vô cùng thuận lợi cho sản xuất lương thực, thực phẩm. Địa hình bằng phẳng, đất đai màu mỡ, khí hậu nhiệt đới ẩm, nguồn nước dồi dào và tài nguyên sinh vật phong phú đã tạo nên những thế mạnh đặc biệt, giúp vùng trở thành một trong những khu vực sản xuất nông nghiệp quan trọng nhất của Việt Nam và khu vực Đông Nam Á. Việc khai thác và sử dụng hiệu quả các thế mạnh này đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo an ninh lương thực quốc gia và phát triển kinh tế bền vững của vùng.