1. Củng cố quyền lực của vua:
- Các vua Trần nắm mọi quyền hành về chính trị, quân sự, ngoại giao, pháp luật...
- Thực hiện chế độ "phụ chính": khi vua còn nhỏ hoặc mới lên ngôi, những người thân tín trong hoàng tộc (như cha, chú, anh) sẽ giúp đỡ điều hành đất nước, đảm bảo quyền lực hoàng gia luôn vững chắc.

2. Xây dựng bộ máy nhà nước chặt chẽ:
- Ở trung ương: Đứng đầu là vua, giúp việc cho vua có các cơ quan như Thượng thư, Quốc sử viện, Ngự sử đài...
- Ở địa phương: Cả nước chia thành lộ, phủ, huyện, châu, xã... do quan lại do triều đình bổ nhiệm trực tiếp cai quản.
- Tăng cường giám sát quan lại địa phương để chống lộng quyền, chia tách quyền lực để tránh việc một cá nhân nắm quá nhiều quyền.

3. Thi hành chế độ nhường ngôi trong hoàng tộc:
- Các vua Trần thường nhường ngôi cho con khi còn sống, tự xưng Thái thượng hoàng.
- Thái thượng hoàng và vua cùng trị nước, tạo sự chuyển giao quyền lực êm thấm, ổn định, không xảy ra tranh giành ngai vàng như các triều đại khác.

4. Củng cố lực lượng quân đội trung ương:
- Xây dựng quân đội mạnh, theo chế độ ngụ binh ư nông (lính tại chỗ khi thời bình làm ruộng, khi có chiến tranh thì chiến đấu).
- Chia quân đội thành hai loại: cấm quân (bảo vệ kinh thành, vua) và quân địa phương (bảo vệ các lộ, phủ).

5. Tăng cường giáo dục và tuyển dụng nhân tài:
- Nhà Trần tổ chức các kỳ thi Hương, thi Hội, thi Đình để tuyển chọn quan lại, mở rộng tầng lớp trí thức phục vụ triều đình.
- Xây dựng Quốc tử giám, khuyến khích con em quý tộc và nhân dân học tập.

6. Ban hành luật pháp chặt chẽ:
- Luật pháp thời Trần tiếp tục phát triển từ thời Lý, vừa răn đe vừa bảo vệ quyền lợi của triều đình phong kiến.
- Có các hình thức xử phạt nghiêm khắc đối với các hành vi phản loạn, tham nhũng.

Tóm lại:
Dưới thời nhà Trần, chế độ phong kiến tập quyền ngày càng được củng cố bằng việc xây dựng bộ máy nhà nước hoàn chỉnh, tập trung quyền lực vào tay vua và hoàng tộc, tổ chức quân đội chặt chẽ, và quản lý xã hội bằng luật pháp và giáo dục.

Dưới thời nhà Trần (1226-1400), chế độ phong kiến tập quyền ở Việt Nam được củng cố và phát triển mạnh mẽ, thể hiện qua nhiều biểu hiện trên các lĩnh vực chính trị, hành chính, pháp luật và quân sự:

1. Tổ chức bộ máy nhà nước:

Trung ương:

Vua nắm quyền tối cao: Vua Trần không chỉ là người đứng đầu nhà nước mà còn trực tiếp chỉ đạo các công việc quan trọng. Tuy nhiên, có một đặc điểm nổi bật là chế độ Thái thượng hoàng. Các vua Trần thường nhường ngôi sớm cho con và cùng con (vua đương triều) quản lý đất nước. Điều này tạo nên sự ổn định và kinh nghiệm trong việc điều hành quốc gia.
Tăng cường vai trò của các quan lại: Dưới vua là hệ thống các quan lại văn võ giúp việc. Các chức vụ quan trọng thường do người trong tôn thất nhà Trần nắm giữ, thể hiện sự củng cố quyền lực của dòng họ.
Thành lập các cơ quan chuyên trách: Nhà Trần đặt thêm một số cơ quan mới để quản lý các lĩnh vực cụ thể như:Quốc sử viện: Chuyên trách việc biên soạn lịch sử.
Thái y viện: Chăm sóc sức khỏe cho hoàng tộc.
Tôn nhân phủ: Quản lý các công việc của tôn thất.
Hà đê sứ, Khuyến nông sứ, Đồn điền sứ: Quản lý việc đê điều, khuyến khích nông nghiệp và khai khẩn đất đai.
Quy định về thưởng phạt quan lại: Nhà Trần ban hành quy định cụ thể về thời hạn xem xét công trạng để thưởng hoặc phạt quan lại, tăng cường kỷ luật và trách nhiệm trong bộ máy hành chính.
Ban thái ấp và bổng lộc: Các quý tộc và quan lại được ban thái ấp (đất phong) và bổng lộc (lương), tạo sự gắn bó của họ với triều đình.
Địa phương:

Phân chia lại đơn vị hành chính: Cả nước được chia lại thành 12 lộ, đứng đầu lộ là các chức Chánh, Phó An phủ sứ. Dưới lộ là phủ, huyện, châu do các chức Tri phủ, Tri huyện, Tri châu cai quản.
Hoàn thiện hệ thống hành chính: Hệ thống hành chính các cấp được tổ chức quy củ và chặt chẽ hơn so với thời Lý, đảm bảo sự quản lý thống nhất từ trung ương xuống địa phương.
Cấp hành chính cơ sở: Đơn vị hành chính cơ sở vẫn là xã, do xã quan đứng đầu.
2. Pháp luật:

Ban hành bộ "Quốc triều hình luật": Đây là bộ luật hoàn chỉnh và có hệ thống đầu tiên của nhà Trần, thể hiện sự quan tâm đến việc xây dựng một nhà nước pháp quyền, củng cố trật tự xã hội và bảo vệ quyền lợi của nhà nước.
3. Quân sự:

Xây dựng quân đội mạnh: Nhà Trần chú trọng xây dựng lực lượng quân đội thường trực ở triều đình và các lộ, phủ, đồng thời có lực lượng dân binh ở các làng xã. Quân đội được tổ chức chặt chẽ, kỷ luật nghiêm minh và được trang bị vũ khí đầy đủ.
Chú trọng huấn luyện quân sự: Các tướng lĩnh và binh sĩ được huấn luyện kỹ càng, đặc biệt là thủy quân, lực lượng chủ chốt trong các cuộc kháng chiến chống quân Mông - Nguyên.
Củng cố quốc phòng: Nhà Trần tăng cường phòng thủ ở các vùng biên giới, hải đảo, xây dựng các căn cứ quân sự vững chắc để bảo vệ đất nước.
4. Tư tưởng - Văn hóa:

Nho giáo được đề cao: Mặc dù Phật giáo vẫn có ảnh hưởng lớn, Nho giáo dần trở thành hệ tư tưởng chủ đạo của nhà nước, được sử dụng trong giáo dục và tuyển chọn quan lại.
Giáo dục được phát triển: Quốc Tử Giám được mở rộng, thu nhận cả con em thường dân có học, cho thấy sự quan tâm của nhà nước đến việc đào tạo nhân tài.
Ý thức dân tộc được củng cố: Qua các cuộc kháng chiến thắng lợi chống quân Mông - Nguyên, ý thức độc lập, tự cường và tinh thần đoàn kết dân tộc được nâng cao, góp phần củng cố sức mạnh của nhà nước.
Tóm lại, dưới thời nhà Trần, chế độ phong kiến tập quyền đã được củng cố một cách toàn diện và sâu sắc trên nhiều lĩnh vực, tạo nên một nhà nước vững mạnh, đủ sức lãnh đạo nhân dân đánh bại các cuộc xâm lược và xây dựng đất nước phát triển.