Phân tích nguyên nhân thất bại của cuộc khởi nghĩa Yên Thế:

1. Chênh lệch lực lượng quá lớn:
Nghĩa quân Yên Thế chủ yếu là nông dân, vũ khí thô sơ, trang bị kém, trong khi thực dân Pháp có quân đội hiện đại, trang bị vũ khí tối tân và nhiều kinh nghiệm chiến đấu. Sự chênh lệch này khiến nghĩa quân rất khó giành được thắng lợi lâu dài.

2. Địa bàn hoạt động bị thu hẹp dần:
Ban đầu, nhờ địa hình rừng núi hiểm trở, nghĩa quân có thể phòng thủ hiệu quả. Nhưng về sau, khi thực dân Pháp áp dụng chiến thuật "vây, lấn, tấn, phá", xây dựng đồn bốt dày đặc, phong tỏa lương thực, nghĩa quân dần bị cô lập, mất chỗ dựa về địa hình và hậu cần.

3. Chiến lược, tổ chức còn hạn chế:
Cuộc khởi nghĩa chủ yếu mang tính tự phát của nông dân, thiếu một đường lối chiến lược rõ ràng và tổ chức chặt chẽ. Nghĩa quân chỉ đánh du kích nhỏ lẻ, không có khả năng tổ chức những cuộc tấn công lớn vào các trung tâm địch.

4. Sự cô lập về chính trị:
Cuộc khởi nghĩa Yên Thế diễn ra trong bối cảnh phong trào Cần Vương suy yếu, triều đình phong kiến nhà Nguyễn đã đầu hàng Pháp, nhân dân nhiều nơi mỏi mệt trong chiến đấu nên nghĩa quân thiếu sự liên kết và hỗ trợ từ các lực lượng yêu nước khác.

5. Chính sách mua chuộc, chia rẽ của thực dân Pháp:
Pháp không chỉ dùng vũ lực đàn áp mà còn dùng chính sách mua chuộc, dụ dỗ một số thủ lĩnh nghĩa quân hoặc chia rẽ nội bộ nhằm làm suy yếu phong trào từ bên trong.

6. Sự hao mòn lực lượng qua thời gian dài:
Cuộc khởi nghĩa kéo dài gần 30 năm, khiến nghĩa quân hao tổn dần về người và vật lực. Cuộc sống gian khổ, thiếu thốn lương thực, thuốc men cũng làm cho tinh thần chiến đấu giảm sút theo thời gian.

Kết luận:
Cuộc khởi nghĩa Yên Thế thất bại là kết quả tổng hợp của nhiều nguyên nhân, chủ yếu do tương quan lực lượng quá chênh lệch, sự hạn chế về tổ chức và chiến lược, cộng với những khó khăn khách quan từ hoàn cảnh lịch sử.

2. Diễn biến:

- 1884 - 1892: nhiều toán nghĩa quân hoạt động dưới sự chỉ huy của Đề Nắm.

- 1893 - 1908: Nghĩa quân vừa xây dựng lực lượng vừa chiến đấu dưới sự chỉ huy của Đề Thám.

- 1909 - 1913: Pháp tập trung lực lượng tấn công Yên Thế, lực lượng nghĩa quân hao mòn. Ngày 10 - 2 - 1913,                                                                                                                                                                                         ĐềThám bị sát hại, phong tràn tan rã

1. Tương quan lực lượng không cân bằng

Nghĩa quân chủ yếu là nông dân nghèo, vũ khí thô sơ như súng kíp, gươm giáo, dao mác.
Pháp và tay sai thì có quân đội chính quy, trang bị hiện đại, kỹ thuật tác chiến vượt trội.
→ Lực lượng quá chênh lệch khiến nghĩa quân dù rất kiên cường nhưng khó duy trì thắng lợi lâu dài.
2. Khởi nghĩa mang tính tự phát, mục tiêu hạn chế

Mục tiêu của nghĩa quân chủ yếu là bảo vệ đất đai, cuộc sống, chưa hướng tới giải phóng dân tộc trên quy mô cả nước.
Tầm nhìn chiến lược còn hạn hẹp, khó tạo được sức mạnh tổng hợp trên toàn quốc.
3. Sự phân hóa trong hàng ngũ lãnh đạo

Sau khi lãnh tụ Đề Thám (Hoàng Hoa Thám) bị ám hại năm 1913, nghĩa quân rơi vào tình trạng chia rẽ, thiếu người lãnh đạo uy tín, nội bộ lục đục.
4. Chính sách đàn áp và mua chuộc khéo léo của thực dân Pháp

Pháp dùng biện pháp quân sự kết hợp chính trị: vừa càn quét mạnh tay, vừa dụ dỗ, chia rẽ lực lượng nghĩa quân.
→ Nghĩa quân bị bao vây, cô lập, suy yếu dần.
5. Bối cảnh lịch sử không thuận lợi

Lúc này, phong trào yêu nước ở Việt Nam chưa đủ mạnh để liên kết thành làn sóng rộng lớn.
Các phong trào khác (như Cần Vương) cũng lần lượt thất bại, khiến Yên Thế mất đi sự hậu thuẫn từ bên ngoài.

👉 Kết luận:
Cuộc khởi nghĩa Yên Thế thất bại chủ yếu do tương quan lực lượng quá chênh lệch, thiếu mục tiêu chiến lược rõ ràng và sự đàn áp tinh vi của thực dân Pháp. Dù thất bại, nó vẫn là biểu tượng đẹp của tinh thần bất khuất và lòng yêu nước của nhân dân ta.