Trong ba lần kháng chiến chống quân Mông - Nguyên, nhà Trần đã thực hiện hai kế sách tiêu biểu để đánh bại quân xâm lược. Hai kế sách đó là "Lấy dân làm gốc" và "Tấn công quân địch khi chúng mệt mỏi".

1. Kế sách "Lấy dân làm gốc"
Kế sách này phản ánh chiến lược xây dựng và bảo vệ hậu phương vững mạnh, vì dân là nguồn lực quan trọng trong việc chống lại kẻ thù. Nhà Trần đã chú trọng đến việc xây dựng một môi trường kháng chiến mạnh mẽ và đảm bảo hậu cần cho quân đội, đồng thời huy động sự tham gia đông đảo của dân chúng.

Kế hoạch thực hiện:

Tuyên truyền, động viên tinh thần: Nhà Trần tổ chức các cuộc tuyên truyền sâu rộng để khích lệ tinh thần yêu nước của nhân dân, khiến họ sẵn sàng tham gia kháng chiến.
Huy động lực lượng quân dân: Quân đội được tổ chức chặt chẽ, kết hợp giữa các chiến binh chuyên nghiệp và lực lượng dân quân, từ đó giúp cung cấp lương thực, thực phẩm, cũng như các nhu yếu phẩm khác cho chiến tranh.
Tổ chức dân quân: Các địa phương được giao trách nhiệm bảo vệ và phát triển lực lượng dân quân, tạo thành một hệ thống kháng chiến kiên cố. Nhân dân được kêu gọi tham gia các trận chiến chống lại kẻ thù, nhất là khi quân Mông - Nguyên tiến vào.
2. Kế sách "Tấn công quân địch khi chúng mệt mỏi"
Kế sách này chủ yếu được nhà Trần thực hiện trong lần kháng chiến thứ hai và thứ ba, khi quân Mông - Nguyên xâm lược. Sau những trận đánh dài và mệt mỏi, nhà Trần tận dụng cơ hội để tấn công vào những lúc quân địch yếu thế nhất.

Kế hoạch thực hiện:

Chiến thuật phòng ngự: Ban đầu, nhà Trần không tấn công trực diện mà chủ yếu dùng chiến thuật phòng ngự, làm cho quân Mông - Nguyên tốn sức, suy giảm tinh thần và lương thực. Các trận đánh kéo dài khiến quân địch mệt mỏi, dễ bị tổn thương.
Chiến thuật phục kích: Quân Trần thường chọn thời điểm tấn công khi quân Mông - Nguyên mệt mỏi, mất cảnh giác. Đây là lúc quân ta tổ chức những cuộc tấn công bất ngờ, đặc biệt trong những trận chiến ngoài đồng bằng hay các trận chiến trong điều kiện địa hình bất lợi.
Gây áp lực từ nhiều phía: Nhà Trần sử dụng các chiến thuật chiến tranh nhân dân, như lừa địch vào bẫy, tạo điều kiện để quân ta tấn công vào những điểm yếu của quân địch, khiến quân Mông - Nguyên phải rút lui hoặc bị tiêu diệt.

Trong ba lần kháng chiến chống quân Mông - Nguyên (thế kỷ XIII), nhà Trần đã thực hiện hai kế sách tiêu biểu góp phần to lớn vào thắng lợi của dân tộc. Hai kế sách đó là:

🧠 1. Kế sách "Vườn không nhà trống"
✅ Nội dung kế sách:
Khi giặc tiến vào, quân dân rút lui, không để lại lương thực, tài nguyên, nhà cửa, vật dụng cho địch.
Thực hiện triệt để chính sách "tiêu thổ kháng chiến".
🛠️ Kế hoạch thực hiện:
Sơ tán nhân dân và của cải khỏi vùng có nguy cơ bị chiếm đóng.
Phá hủy lương thực, nhà cửa, vật tư có thể bị giặc lợi dụng.
Tránh giao chiến trực diện khi chưa thuận lợi, chủ động rút lui để bảo toàn lực lượng, chờ thời cơ phản công.
🎯 Mục đích:
Làm cho quân giặc tiến vào bị đói khát, mất phương hướng, tinh thần suy sụp.
Bào mòn sinh lực địch trong thời gian chiếm đóng.

🛡️ 2. Kế sách "Rút lui chiến lược để bảo toàn lực lượng"
✅ Nội dung kế sách:
Không đối đầu trực diện ngay từ đầu khi địch mạnh.
Rút lui có tổ chức để bảo toàn lực lượng chủ lực, tránh thiệt hại lớn.
🛠️ Kế hoạch thực hiện:
Chủ động rút khỏi kinh thành Thăng Long khi địch tấn công mạnh (đã xảy ra trong cả 3 lần kháng chiến).
Tổ chức các trận đánh nhỏ, du kích để làm tiêu hao lực lượng địch trong quá trình tiến công.
Tập trung binh lực phản công quyết định khi địch mệt mỏi, thiếu lương thực (như trận Bạch Đằng năm 1288).
🎯 Mục đích:
Tránh thiệt hại khi chưa đủ lực lượng.
Gây bất ngờ và làm chủ thời điểm phản công.

📌 Tổng kết:
Hai kế sách này thể hiện sự linh hoạt, sáng suốt của triều Trần trong chiến lược quân sự:

Lấy thế trận toàn dân, chiến tranh nhân dân làm gốc.
Kết hợp tấn công - phòng thủ - du kích - chủ lực một cách nhịp nhàng.
Nếu bạn cần mình giúp trình bày phần này như một đoạn văn nghị luận hay bài thuyết trình ngắn, mình có thể viết giúp nhé!