Từ thắng lợi của ba cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông-Nguyên và cuộc kháng chiến chống quân xâm lược nhà Minh, chúng ta có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm quan trọng đối với công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay:

Tinh thần đoàn kết dân tộc: Các cuộc kháng chiến này đều chứng kiến sự đoàn kết tuyệt vời của các tầng lớp nhân dân, từ vua chúa đến dân thường, tất cả đều chung sức đồng lòng bảo vệ Tổ quốc. Điều này cho thấy, trong công cuộc bảo vệ đất nước hiện nay, sự đoàn kết của toàn dân là yếu tố quyết định thắng lợi. Đoàn kết giữa các lực lượng trong xã hội giúp tạo ra sức mạnh tổng hợp để vượt qua mọi khó khăn, thách thức.
Chiến lược và lãnh đạo tài ba: Các vị tướng tài ba như Ngô Quyền, Trần Hưng Đạo và Lê Lợi đã đưa ra các chiến lược đúng đắn, phối hợp giữa các yếu tố tác chiến và chính trị để giành chiến thắng. Điều này nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của sự lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt và khả năng dự đoán, ứng phó với tình hình. Đối với công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước hiện nay, việc lãnh đạo đất nước cần phải có chiến lược lâu dài, khả năng phản ứng linh hoạt với các thách thức trong và ngoài nước.
Sức mạnh của nhân dân: Trong các cuộc kháng chiến lịch sử, nhân dân không chỉ là lực lượng hậu phương vững chắc mà còn là lực lượng trực tiếp tham gia vào chiến đấu. Việc huy động và phát huy sức mạnh của toàn dân, kết hợp với sự lãnh đạo tài tình, chính là yếu tố quyết định trong chiến thắng. Hiện nay, việc phát huy sức mạnh của nhân dân trong các lĩnh vực kinh tế, quốc phòng, an ninh và đối ngoại vẫn là một bài học quý giá.
Chủ động phòng ngừa và chuẩn bị sẵn sàng: Các cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông-Nguyên và nhà Minh đều có sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ chiến lược quân sự đến hậu cần, từ việc xây dựng lực lượng đến chuẩn bị tinh thần. Đối với hiện nay, việc chủ động trong công tác phòng ngừa, chuẩn bị sẵn sàng cho mọi tình huống, trong đó có việc xây dựng một nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, là điều vô cùng quan trọng.
Giữ vững độc lập, chủ quyền: Cả ba lần kháng chiến đều gắn liền với mục tiêu giành lại độc lập và bảo vệ chủ quyền dân tộc. Bài học này nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc bảo vệ độc lập, chủ quyền đất nước trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự thay đổi nhanh chóng của các mối quan hệ quốc tế hiện nay.
Ứng dụng khoa học kỹ thuật trong công cuộc bảo vệ đất nước: Các chiến lược như dùng thủy chiến trong trận Bạch Đằng năm 1288 hoặc sử dụng chiến thuật hợp lý để chiến thắng quân Minh cho thấy sự cần thiết của việc ứng dụng trí tuệ, khoa học kỹ thuật trong chiến đấu. Trong bối cảnh hiện đại, việc ứng dụng công nghệ mới vào quốc phòng, bảo vệ biên giới và bảo vệ an ninh là hết sức quan trọng.