"Qua đèo Ngang" là một bài thơ nổi tiếng của Bà Huyện Thanh Quan, một trong những tác phẩm tiêu biểu trong thơ cổ điển Việt Nam. Bài thơ không chỉ là sự thể hiện của tình cảm sâu sắc của tác giả đối với thiên nhiên mà còn là sự bày tỏ tâm trạng cô đơn, buồn bã trước cảnh vật của đất nước. Từ đó, tác phẩm này có nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc mà chúng ta có thể phân tích và cảm nhận.

Bài thơ mở đầu bằng một câu thơ miêu tả cảnh vật khi tác giả đi qua đèo Ngang:

"Bước tới đèo Ngang bóng xế tà,
Cảnh sắc thiên nhiên lúc chiều tà gợi lên sự hoang vắng, cô quạnh."
Câu thơ không chỉ đơn thuần miêu tả cảnh vật mà còn là sự liên kết chặt chẽ giữa thiên nhiên và tâm trạng của người đi. Bà Huyện Thanh Quan sử dụng hình ảnh "bóng xế tà" để gợi lên một không gian mênh mông, vắng lặng, thể hiện sự xa lạ và cô đơn của con người trước cảnh vật thiên nhiên. Thời điểm chiều tà cũng là lúc có sự chuyển giao giữa ngày và đêm, tạo ra cảm giác buồn bã, thầm lặng và gợi lên nỗi niềm cô đơn trong lòng tác giả.

Trong hai câu tiếp theo, tác giả tiếp tục bày tỏ nỗi buồn của mình:

"Lác đác xao xác cành mai khô,
Nhớ nước đau lòng con cuốc cuốc."
Bà Huyện Thanh Quan miêu tả một hình ảnh khô cằn của cành mai và âm thanh của con cuốc kêu như để thể hiện nỗi lòng bơ vơ, xa quê hương. Hình ảnh "cành mai khô" cho thấy sự hiu quạnh, tàn lụi, và lạnh lẽo của cảnh vật, đồng thời cũng phản ánh tâm trạng buồn bã, xa xứ của tác giả. Tiếng kêu của con cuốc càng làm nổi bật nỗi nhớ nhung quê hương của người ra đi, thể hiện sự cô đơn giữa đất khách quê người.

Cuối bài thơ, Bà Huyện Thanh Quan khép lại bằng một dòng thơ đầy suy tư:

"Hỏi người xa xứ, ngẩng đầu nhìn,
Cảnh vật nào bền vững như đất trời?"
Dòng thơ này thể hiện một sự tự nhận thức về thân phận con người trong vũ trụ bao la. Tác giả đang tự hỏi và cũng tự trả lời, rằng cuộc sống là vô thường, con người chỉ là một phần nhỏ bé trong thế giới rộng lớn. Hình ảnh "ngẩng đầu nhìn" có thể hiểu là một sự hướng tới tương lai, nhưng đồng thời cũng là sự nhận thức về sự vô vọng trong cuộc đời, vì không có gì là bền vững.

Tuy bài thơ thể hiện nhiều cảm xúc tiêu cực như cô đơn, buồn bã, nhưng cũng không thể phủ nhận tình yêu sâu sắc mà tác giả dành cho thiên nhiên và đất nước. Cảnh vật thiên nhiên dù có phần hiu quạnh, nhưng qua đôi mắt của Bà Huyện Thanh Quan, nó vẫn đầy vẻ đẹp và sự tráng lệ, phản ánh một phần tâm hồn sâu sắc của người phụ nữ trí thức trong xã hội phong kiến.

Bài thơ "Qua đèo Ngang" của Bà Huyện Thanh Quan là một tác phẩm đầy ấn tượng với những hình ảnh thiên nhiên mang đậm màu sắc buồn bã, cô đơn, cùng với đó là nỗi nhớ nhung quê hương, đất nước. Tác phẩm không chỉ phản ánh tâm trạng của tác giả mà còn là lời nhắc nhở về sự vô thường của cuộc sống và tình yêu sâu sắc đối với thiên nhiên và quê hương. Những yếu tố miêu tả trong bài thơ tạo nên một không gian vừa mênh mông, vừa kín đáo, đầy cảm xúc, làm cho "Qua đèo Ngang" trở thành một trong những tác phẩm văn học đầy giá trị của nền văn học Việt Nam.
 
 
 
 
 

Phân tích bài thơ "Đoàn thuyền đánh cá" của Huy Cận

Bài thơ "Đoàn thuyền đánh cá" của Huy Cận là một tác phẩm tiêu biểu trong phong trào Thơ Mới, phản ánh một cách sinh động và tràn đầy cảm hứng về cuộc sống lao động và vẻ đẹp của thiên nhiên. Đoàn thuyền đánh cá trong bài thơ không chỉ là hình ảnh tượng trưng cho công việc vất vả của những người ngư dân mà còn là biểu tượng cho khát vọng vươn lên, chiến thắng thiên nhiên và khẳng định sức mạnh của con người.

1. Hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp, hùng vĩ
Ngay từ những câu thơ đầu, Huy Cận đã vẽ ra một bức tranh thiên nhiên rộng lớn và đầy sức sống:

"Quê hương là chùm khế ngọt, Có con đò chiều nay sang sông."

Không gian bao la, sự chuyển mình của đất trời và sự kết nối giữa con người với thiên nhiên thể hiện rõ ràng qua từng hình ảnh và âm điệu thơ. Biển khơi, ánh sáng của bình minh và những làn sóng không chỉ là phông nền mà còn là một phần không thể thiếu trong công cuộc lao động. Cảnh sắc biển như là một bản nhạc vang lên, nối tiếp mạch sống của con người.

2. Khát vọng chinh phục thiên nhiên
Bài thơ thể hiện sự vươn lên của con người trước thiên nhiên đầy thử thách. Đoàn thuyền đánh cá không chỉ đơn giản là một công việc, mà là một hành trình khẳng định sức mạnh con người:

"Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi, Với ánh đèn rực rỡ, hừng hực."

Ánh sáng rực rỡ của đèn thuyền biểu trưng cho khát vọng, sức mạnh và niềm tin vào chiến thắng. Các hình ảnh như "lưới thuyền" và "biển cả" làm nổi bật sự vất vả nhưng đầy niềm tự hào của người lao động khi chinh phục được thiên nhiên, mang lại những thành quả tốt đẹp cho quê hương.

3. Tình yêu và niềm tự hào về công việc lao động
Huy Cận không chỉ miêu tả sự vất vả mà còn thể hiện tình yêu, niềm tự hào đối với công việc lao động. Bài thơ không chỉ đơn thuần mô tả hình ảnh những người đánh cá mà còn khắc họa được một cuộc sống đầy ý nghĩa, gắn bó với quê hương. Hình ảnh những người ngư dân vươn mình ra biển khơi như những chiến sĩ dũng cảm với niềm tin vào tương lai tươi sáng, cùng với những tiếng cười, niềm vui khi thuyền cập bến.

4. Sự kết hợp giữa thơ ca và âm nhạc
Bài thơ "Đoàn thuyền đánh cá" của Huy Cận có sự kết hợp tuyệt vời giữa hình ảnh và âm thanh, tạo nên một không khí lãng mạn, huyền bí. Những từ ngữ như "sóng vỗ" hay "gió thổi" không chỉ thể hiện sự chuyển động của tự nhiên mà còn làm cho người đọc cảm nhận được sự sống động, mạnh mẽ của thiên nhiên.

5. Ý nghĩa sâu sắc của bài thơ
Tác phẩm không chỉ ca ngợi vẻ đẹp của thiên nhiên, công việc lao động mà còn gửi gắm một thông điệp về sự cống hiến, khát vọng vươn lên trong cuộc sống. Huy Cận đã sử dụng hình ảnh đoàn thuyền đánh cá để thể hiện sức mạnh của con người khi dám đối mặt với những thử thách của cuộc đời và tin tưởng vào tương lai. Bài thơ như một bản hùng ca của con người, thể hiện sự yêu đời, yêu lao động, và khát vọng sống mạnh mẽ.

Kết luận
"Đoàn thuyền đánh cá" là một trong những tác phẩm tiêu biểu của Huy Cận, thể hiện vẻ đẹp của thiên nhiên và khát vọng sống của con người. Bài thơ không chỉ mang đậm tính lãng mạn mà còn phản ánh một phong trào thi ca mang tính cách mạng, đưa người đọc đến với những suy tư về cuộc sống, về thiên nhiên, và về sức mạnh không ngừng vươn lên của con người.

Hàn Mặc Tử là một thi sĩ có phong cách thơ rất riêng biệt, độc đáo. Ông để lại cho đời nhiều tập thơ nổi tiếng như Gái Quê, Thơ Điên hay Chơi Giữa Mùa Trăng. Bài thơ "Mùa xuân chín" là một bài thơ tiêu biểu, góp phần làm nên tên tuổi của nhà thơ.

Tựa đề bài thơ đầy ấn tượng" Mùa xuân chín", ta nghe như có sự mềm mại, hương thoang thoảng của vị xuân rạo rực mà không kém phần đằm thắm, ý tứ chất chồng những tầng sâu ý nghĩa khiến ta tò mò muốn khám phá, thôi thúc ta đi sâu vào nội dung tác phẩm để khám phá nét "chín" của mùa xuân trong thơ Hàn Mặc Tử ra sao.

"Trong làn nắng ửng khói mơ tan
Đôi mái nhà tranh lấm tấm vàng
Sột soạt gió trêu tà áo biếc
Trên giàn thiên lý bóng xuân sang"

 
Bức tranh mùa xuân chốn thôn quê thật thanh bình, duyên dáng mà đằm thắm yêu thương. Trong làn nắng nhẹ của của bầu trời, làn khói xa như tan đi, tạo nên vẻ đẹp như mơ như thực, không quá chi tiết, chỉ đôi nét chấm phá nhưng khiến ta không khỏi xuyến xao trước khung trời đầy yên bình lúc này. Trên những mái nhà tranh nơi quê nghèo lấm tấm màu hoa thiên lý điểm tô, cơn gió khẽ đung đưa những chiếc lá xanh biếc tạo nên thứ âm thanh lạ lùng" sột soạt", tất cả đều quá đỗi nhẹ nhàng mà thân thương. Mùa xuân đang len lỏi vào cảnh vật, trên giàn thiên lý báo xuân về, mùa xuân đến, cây cỏ, thiên nhiên, đất trời, và lòng người như hòa quyện lấy nhau:

"Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời
Bao cô thôn nữ hát trên đồi;"

Vạn vật mang sức xuân, làn mưa xuân tưới thêm cho cỏ cây sức sống mới đầy xanh tươi "gợn tới trời" như đang đùa giỡn với nắng, với gió với mây. Tiếng hát đón xuân của bao cô gái thôn quê đầy tình tứ, mùa xuân đến khiến ai cũng vui tươi, phấn khởi, tâm hồn đầy trẻ trung, yêu đời. Giai điệu nhạc cất lên cùng lời ca:

" Ngày mai trong đám xuân xanh ấy
Có kẻ theo chồng bỏ cuộc chơi."

Niềm vui xuân hoà cùng niềm vui của hạnh phúc lứa đôi, thế là ngày mai trong đám cô thôn nữ ấy, có người đi lấy chồng bỏ lại sau lưng những cuộc vui, có chút gì đó tiếc nuối đan xen trong niềm vui ấy. Mùa xuân điểm tô cho đời, kết nên quả ngọt cho tình yêu, mùa của niềm hạnh phúc tràn đầy.

"Tiếng ca vắt vẻo lưng chừng núi,
Hổn hển như lời của nước mây,
Thầm thĩ với ai ngồi dưới trúc,
Nghe ra ý vị và thơ ngây..."

Niềm yêu đời họa trong lời hát thơ ngây, trong sáng, tinh nghịch "tiếng ca vắt vẻo" trên lưng núi, hoà vào cảnh vật, âm vang mãi. Những âm thanh như đang chuyển động theo nhịp thời gian, "hổn hển" "thì thầm" với nhau đầy ý vị, thân thương. Tiếng thơ nghe sao khiến người bâng khuâng, xao xuyến đến lạ kỳ.

"Khách xa gặp lúc mùa xuân chín
Lòng trí bâng khuâng sực nhớ làng
Chị ấy năm nay còn gánh thóc
Dọc bờ sông trắng nắng chang chang"

 
Nếu ở khổ thơ đầu là hình ảnh cỏ cây tươi xanh thì đây chính là hình ảnh đối lập khi xuân chín, xuân đã không còn thơ mộng như khi vừa sang nữa, nó mang màu của nỗi tiếc nuối ngậm ngùi, mang màu của nắng gió thôn quê: "Dọc bờ sông trắng nắng chang chang". m "ang" cuối bài làm cho câu thơ mang tâm trạng mênh mang khó tả, như nỗi lòng thì nhân đang băn khoăn, trĩu nặng xót xa về thân phận người con gái:

" Chị ấy năm nay còn gánh thóc
Dọc bờ sông trắng nắng chang chang"

Nếu ngày xưa khi đang tuổi xuân thì, nhịp xuân sang cùng lòng bao cô gái ngân nga lời ca, tiếng hát chào mừng thì giờ đây khi xuân chín, xa rời xuân xanh năm nào, "chị ấy" giờ trở thành một người phụ nữ với bao nỗi lo toan. Trách nhiệm cuộc sống và công việc của người mẹ, người vợ thêm nặng, song, dù vất vả, nhọc nhằn vẫn ánh lên nét đẹp rạng ngời.

Bài thơ thật nhẹ nhàng, ngôn ngữ dù giản dị nhưng được nhà thơ chọn lọc rất tinh tế. Mỗi tiếng thơ thốt lên là cả một bầu trời thương yêu vừa mang nỗi thương cảm vừa mang nỗi nhớ mênh mang chốn quê nhà vất vả, gian nan. Với ngôn ngữ kết tinh cùng tấm lòng hồn hậu của thi nhân, Hàn Mạc Tử đã viết nên một "mùa xuân chín" vẹn tròn, đầy đặn, thiết tha.