Truyện ngắn Chuyện người con gái Nam Xương của nhà văn Nguyễn Dữ, được viết vào thế kỷ XVI, trong Truyền kỳ mạn lục, là một tác phẩm tiêu biểu trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam. Tác phẩm không chỉ thể hiện sự tinh tế trong nghệ thuật kể chuyện mà còn phản ánh một cách sâu sắc những vấn đề nhân sinh, đặc biệt là cuộc sống và số phận của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Qua câu chuyện của Vũ Nương, tác giả đã khắc họa một chủ đề đầy nhân văn về số phận bi kịch của người phụ nữ, đồng thời thể hiện nghệ thuật kết hợp giữa yếu tố hiện thực và huyền thoại, giữa sự cảm thông với những nỗi đau của con người và những yếu tố kỳ ảo của văn học dân gian.

Truyện ngắn Chuyện người con gái Nam Xương xoay quanh câu chuyện của Vũ Nương, một người con gái hiếu thảo, trung trinh, nhưng cuối cùng lại phải chịu đựng một số phận đau thương vì những định kiến của xã hội phong kiến đối với phụ nữ. Chủ đề chính của tác phẩm là số phận bi kịch của người phụ nữ trong xã hội xưa, đặc biệt là sự áp bức, bất công mà họ phải chịu đựng.

Vũ Nương là hình mẫu của người phụ nữ thùy mị, nết na, một lòng trung thành với chồng. Tuy nhiên, sau khi chồng ra chiến trận, sự nghi ngờ của gia đình chồng và xã hội về lòng thủy chung của cô đã đẩy Vũ Nương vào một bi kịch. Câu chuyện cũng lên án sự bất công và những định kiến của xã hội phong kiến đối với phụ nữ, khi mà một lời buộc tội thiếu cơ sở có thể hủy hoại cuộc đời một người phụ nữ, khiến cô phải tự vẫn để bảo vệ danh dự.

Chủ đề này phản ánh một thực trạng xã hội đầy rẫy bất công, trong đó vai trò và quyền lợi của phụ nữ bị xem nhẹ, và nỗi đau của họ thường xuyên bị coi thường. Nhưng đồng thời, truyện cũng khắc họa khát vọng và sự nỗ lực của người phụ nữ trong việc bảo vệ danh dự, nhân phẩm, cũng như sự trung thành và yêu thương vô bờ bến đối với gia đình.
Đặc sắc nghệ thuật:

Chuyện người con gái Nam Xương có những đặc sắc nghệ thuật thể hiện rõ sự kết hợp giữa yếu tố hiện thực và huyền thoại, đồng thời tạo nên một không gian mang đậm màu sắc dân gian.

Câu chuyện được kể theo lối truyền khẩu, mang tính chất dân gian, dễ tiếp cận và lôi cuốn người đọc. Cấu trúc truyện đơn giản nhưng mạch lạc, với những tình tiết gay cấn và bất ngờ, thể hiện sự phát triển của bi kịch từ đầu đến cuối. Nguyễn Dữ khéo léo xây dựng các tình huống kịch tính, làm nổi bật sự bất công mà Vũ Nương phải chịu đựng.
Sự kết hợp giữa yếu tố hiện thực và huyền thoại:

Một trong những yếu tố đặc sắc trong tác phẩm chính là sự kết hợp giữa hiện thực và huyền thoại, giữa những sự kiện có thật với những yếu tố thần kỳ. Câu chuyện về Vũ Nương bị nghi oan và tự vẫn có sự xuất hiện của yếu tố huyền thoại khi linh hồn của cô được cứu sống bởi thần linh. Câu chuyện kết thúc bằng hình ảnh Vũ Nương hóa thành tiên nữ, thể hiện một sự giải thoát cho những đau khổ mà cô phải chịu đựng trong cuộc sống trần gian.
Nhân vật và xây dựng tính cách:

Nhân vật Vũ Nương là hình ảnh điển hình của người phụ nữ trong xã hội phong kiến, là biểu tượng của sự hiếu thảo, thủy chung và nết na. Vũ Nương có một tâm hồn cao đẹp và sự hy sinh vô bờ bến cho gia đình, nhưng lại bị xã hội hiểu lầm và đối xử tàn nhẫn. Đặc biệt, việc xây dựng nhân vật này với những phẩm chất tốt đẹp, dù bị đẩy vào hoàn cảnh bi kịch, đã làm nổi bật lên sự bất công mà người phụ nữ phải gánh chịu trong xã hội xưa.
Thông điệp của tác phẩm:

Qua Chuyện người con gái Nam Xương, Nguyễn Dữ muốn truyền tải một thông điệp sâu sắc về sự đau đớn, uất ức của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Mặc dù tác phẩm mang yếu tố huyền thoại, nhưng thông qua đó, tác giả cũng gián tiếp lên án những bất công trong xã hội và kêu gọi sự cảm thông, trân trọng đối với phụ nữ. Ngoài ra, qua sự hi sinh của Vũ Nương, tác phẩm còn nhấn mạnh một thông điệp về lòng thủy chung, sự cao thượng của người phụ nữ, đồng thời chỉ trích sự độc đoán, hẹp hòi của xã hội.
Kết bài:

Chuyện người con gái Nam Xương là một tác phẩm có giá trị lớn về mặt nghệ thuật và tư tưởng. Truyện không chỉ khắc họa một số phận bi kịch của người phụ nữ mà còn thể hiện một cách sâu sắc những vấn đề nhân sinh trong xã hội phong kiến. Qua việc thể hiện nhân vật Vũ Nương, tác phẩm đã phản ánh đầy đủ những nỗi đau và hy sinh của người phụ nữ, đồng thời kêu gọi sự công bằng và tôn trọng đối với những giá trị tinh thần và nhân phẩm của con người. Câu chuyện không chỉ mang đậm dấu ấn văn hóa dân gian mà còn để lại trong lòng người đọc những suy ngẫm sâu sắc về cuộc sống và con người.