O Hen-ri là một nhà văn Mĩ chuyên viết truyện ngắn. Những tác phẩm của ông thường nhẹ nhàng nhưng toát lên tinh thần nhân đạo cao cả, tình yêu thương người nghèo khổ, rất cảm động. “Chiếc lá cuối cùng” là truyện ngắn góp phần làm cho tên tuổi của O Hen- ri trở nên bất hủ.

  Trong câu chuyện ấy, ta thấy thấm đượm tình cảm cao đẹp giữa những người họa sĩ nghèo khổ, và đặc biệt để lại nhiều dư cảm sâu sắc nhất là nhân vật cụ Bơ-mơn. Cụ sống cùng Xu và Giôn-xi trong một căn hộ thuê ở gần công viên Oa- sinh- tơn. Bốn chục năm nay cụ mơ ước vẽ một kiệt tác nhưng chưa thực hiện được, cụ thường ngồi làm mẫu vẽ cho các họa sĩ khác để kiếm tiền.

  Cuộc sống tuy nghèo nhưng cụ luôn giữ phẩm chất trong sạch, hoàn cảnh không thể làm cụ yếu mềm tinh thần. Chả thế mà cụ “hay chế nhạo cay độc sự mềm yếu của bất kì ai”. Cụ Bơ-mơn luôn sống giàu tình thương, quan tâm tới mọi người. Cụ muốn những người xung quanh mình phải mạnh mẽ và cứng rắn. Chúng ta cảm động khi biết cụ tự coi mình có nhiệm vụ bảo vệ Xu và Giôn-xi ở phòng vẽ tầng trên.

  Mùa đông năm ấy, Giôn-xi bị bệnh sưng phổi, cô tuyệt vọng, đếm từng chiếc lá còn lại trên cây thường xuân bám vào bức tường gạch đối diện cửa sổ, chờ khi nào chiếc lá cuối cùng rụng thì cô cũng lìa đời. Biết được ý nghĩ kì quặc ấy, mắt cụ Bơ- mơn đỏ ngầu, “nước mắt chảy ròng ròng”. Đó là những giọt nước mắt xót xa, đầy thương cảm. Cụ “hét lên”, “quát to” rồi sau đó là lời dịu dàng, xót xa: “Chà tội nghiệp cô bé Giôn-xi”.

  Cụ Bơ-mơn con người có đức hi sinh cao cả. Nhà văn đã tập trung miêu tả khoảnh khắc căng thẳng của cụ và Xu: “Họ sợ sệt ngó ra ngoài cửa sổ, nhìn cây thường xuân. Rồi họ nhìn nhau một lát, chẳng nói năng gì.” Dường như trong phút giây im lặng ấy, họ đã đoán được điều gì sẽ xảy đến. Là một nhân vật chính nhưng cụ chỉ xuất hiện ở phần đầu và giữa truyện, những hành động tiếp theo của cụ chỉ được hiện lên qua lời kể của Xu.

  Sau khi ngồi làm mẫu cho Xu vẽ, hình ảnh cụ Bơ-mơn bỗng biến mất. Người đọc dần lãng quên sự hiện diện của cụ mà thay vào đó chú ý tới diễn biến căng thẳng xoay quanh Xu, Giôn- xi và chiếc lá cuối cùng. Không ai đoán biết được cụ đã làm gì trong khoảng thời gian ấy. Phải đến cuối truyện, Giôn-xi và người đọc mới hiểu rõ hành động cao cả của cụ. Chắc chắn khi đứng dưới mưa tuyết để vẽ chiếc lá lên bờ tường gạch, con người già nua ấy giá buốt lắm, hơn ai hết cụ biết rõ tính mạng mình đang gặp nguy hiểm.

  Nhưng lòng thương yêu Giôn-xi, ý muốn dùng cây bút và bảng màu để đem lại niềm tin, nghị lực sống cho cô đã giúp cụ vượt lên tất cả. Chiếc lá mà cụ vẽ sống động và rất thật: “ở gần cuống lá còn giữ màu xanh sẫm, nhưng với rìa lá hình răng cưa đã nhuốm màu vàng úa”, khiến cho hai cô họa sĩ của chúng ta cũng không hề nghi ngờ. Và chiếc lá ấy đã gieo vào lòng cô gái trẻ tội nghiệp hơi ấm của niềm tin, nghị lực, kéo cô từ vực thẳm của bệnh tật vươn lên sống tiếp.

  Có thể nói chiếc lá là cả tấm lòng của cụ Bơ-mơn, là minh chứng cho sự hi sinh đến quên mình để đem lại sự sống cho người khác. Cụ đã làm được một điều mà bốn mươi năm qua hằng ao ước: vẽ một kiệt tác. Và có lẽ khi một con người nằm xuống cũng là lúc một tâm hồn được đánh thức, sẽ tiếp tục cống hiến cho đời những sáng tác nghệ thuật.

  Câu chuyện kết thúc bằng lời kể của Xu về cái đêm mà cụ Bơ-mơn vẽ chiếc lá mà không để cho Giôn- xi có phản ứng gì thêm như để lại dư âm trong lòng người đọc. Nhà văn O Hen-ri đã rất khéo léo khi xây dựng nghệ thuật đảo ngược tình huống hai lần. Lần đảo ngược thứ nhất, Giôn-xi như đang tiến dần đến cái chết bỗng khỏe lại, yêu đời và chiến thắng bệnh tật.

  Lần đảo ngược thứ hai liên tiếp sau đó, cụ Bơ-mơn từ một người khỏe mạnh đến cuối truyện mắc bệnh và qua đời. Một con người đi từ sự sống đến cái chết, một con người người từ cái chết tìm lại sự sống. Tất cả đã được nhà văn kể lại thật tự nhiên và cảm động.

  Truyện ngắn làm cho chúng ta không khỏi rung cảm trước tình yêu thương cao cả giữa những người nghèo khổ. Câu chuyện còn giàu tính nhân văn , ẩn chứa bức thông điệp trong cuộc sống: dù gặp phải hoàn cảnh khó khăn nhất cũng đừng bao giờ bi quan, tuyệt vọng, hãy mạnh mẽ tin tưởng vào ngày mai tươi sáng, ta sẽ vượt qua tất cả.

Nhân vật cụ Bơ-men trong truyện ngắn "Chiếc lá cuối cùng" của O. Henry là biểu tượng cho tinh thần nghệ sĩ chân chính, lòng nhân ái và đức hy sinh cao cả. Qua hình tượng này, tác giả đã gửi gắm thông điệp sâu sắc về sức mạnh của tình thương và giá trị của nghệ thuật vị nhân sinh.

Cụ Bơ-men là một họa sĩ già nghèo khổ, sống cô đơn trong căn gác xép tồi tàn, kiếm sống bằng nghề làm mẫu vẽ. Trong suốt bốn mươi năm cầm cọ, cụ vẫn chưa hoàn thành được tác phẩm để đời mà mình hằng mơ ước. Tuy nhiên, điều đặc biệt ở cụ không phải là sự nghiệp nghệ thuật lớn lao, mà chính là tình yêu thương và lòng nhân ái sâu sắc dành cho những người xung quanh.

Tình thương của cụ Bơ-men thể hiện rõ nét qua hành động cao cả cứu sống Giôn-xi, cô gái trẻ mắc bệnh viêm phổi, sống trong cùng tòa nhà. Khi Giôn-xi tuyệt vọng, tin rằng mình sẽ chết khi chiếc lá thường xuân cuối cùng rụng, cụ Bơ-men đã quyết định vẽ một chiếc lá trên tường trong đêm mưa bão, bất chấp cái giá phải trả là mạng sống của mình. Chiếc lá cụ vẽ không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật, mà còn là biểu tượng của sức sống, hy vọng và nghị lực kiên cường.

Sự hy sinh thầm lặng của cụ Bơ-men khiến người đọc xúc động mạnh mẽ. Cụ không nói ra ý định của mình, không chờ đợi sự công nhận hay lòng biết ơn. Hành động của cụ xuất phát từ tình thương chân thành, lòng trắc ẩn và bản năng bảo vệ người yếu thế. Cụ sẵn sàng đối mặt với nguy hiểm, chấp nhận mọi thiệt thòi chỉ để thắp sáng niềm tin trong lòng Giôn-xi.

Bằng nghệ thuật khắc họa nhân vật tinh tế, O. Henry đã xây dựng hình tượng cụ Bơ-men vừa chân thực vừa đầy tính biểu tượng. Cụ là nghệ sĩ thực thụ, người biến nghệ thuật thành công cụ cứu rỗi con người. "Chiếc lá cuối cùng" của cụ Bơ-men không chỉ là một kiệt tác hội họa, mà còn là kiệt tác của lòng nhân ái và đức hy sinh.

Tóm lại, cụ Bơ-men là hình ảnh đẹp đẽ, tiêu biểu cho sự cao thượng, lòng yêu thương và tinh thần bất khuất. Hình tượng này đã để lại bài học sâu sắc về ý nghĩa của tình người và giá trị của nghệ thuật vị nhân sinh, nhắc nhở chúng ta rằng trong cuộc sống, đôi khi những hành động thầm lặng lại có sức mạnh thay đổi cả một số phận.