Tinh thần đấu tranh của nhân dân Điện Biên từ đầu thế kỷ XIX thể hiện rõ qua nhiều sự kiện tiêu biểu, nổi bật là những cuộc khởi nghĩa, chiến đấu chống lại các thế lực xâm lược và áp bức. Dưới đây là một số sự kiện tiêu biểu:

Khởi nghĩa của Lê Văn Thịnh (1832-1833):

Lê Văn Thịnh, một thủ lĩnh người dân tộc Thái ở Điện Biên, đã tổ chức khởi nghĩa nhằm chống lại sự thống trị và áp bức của triều đình phong kiến nhà Nguyễn. Khởi nghĩa này diễn ra vào những năm 1832-1833 và mặc dù không thành công, nhưng nó thể hiện tinh thần chống lại sự thống trị của chính quyền phong kiến.
Khởi nghĩa của Hoàng Công Chất (1854):

Hoàng Công Chất là một thủ lĩnh dân tộc Thái, nổi dậy chống lại chính quyền phong kiến nhà Nguyễn ở miền Tây Bắc. Cuộc khởi nghĩa của ông diễn ra vào năm 1854, nhằm phản đối việc triều đình tước đoạt đất đai, áp bức người dân và các chính sách thuế khóa nặng nề. Mặc dù khởi nghĩa này cũng không thành công, nhưng nó đã thể hiện tinh thần đấu tranh quyết liệt của nhân dân địa phương.
Khởi nghĩa của Cầm Bá Thước (1860):

Cầm Bá Thước là người đứng đầu phong trào khởi nghĩa tại vùng Điện Biên trong những năm 1860. Khởi nghĩa này nhằm chống lại sự áp bức, bất công từ chính quyền phong kiến nhà Nguyễn và sự xâm lược của thực dân Pháp. Dù cuộc khởi nghĩa thất bại, nhưng Cầm Bá Thước vẫn trở thành biểu tượng của tinh thần đấu tranh kiên cường.
Phong trào yêu nước đầu thế kỷ XX:

Trong những năm đầu thế kỷ XX, vùng Điện Biên là nơi chứng kiến sự nổi dậy mạnh mẽ của các phong trào yêu nước, đặc biệt là phong trào của các dân tộc thiểu số nhằm chống lại sự xâm lược của thực dân Pháp. Các cuộc khởi nghĩa, phong trào đấu tranh chính trị, văn hóa và xã hội đã diễn ra, tuy nhiều phong trào bị dập tắt nhưng tinh thần đấu tranh không hề giảm sút.
Những sự kiện trên không chỉ là những cuộc khởi nghĩa chống lại ách thống trị của triều đình phong kiến mà còn phản ánh tinh thần kiên cường, bất khuất của nhân dân Điện Biên trong việc đấu tranh bảo vệ quyền lợi, chống lại sự áp bức, xâm lược và bảo vệ mảnh đất quê hương.

Một số sự kiện đáng chú ý phản ánh tinh thần chiến đấu của nhân dân Điện Biên đầu thế kỷ 19 bao gồm:

Kháng chiến chống thực dân Pháp : Vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, nhân dân Điện Biên đã tham gia nhiều cuộc khởi nghĩa, phong trào đấu tranh chống ách thống trị của thực dân Pháp, thể hiện quyết tâm bảo vệ đất nước.
Cuộc kháng chiến chống Pháp (1946-1954) : Giai đoạn này đánh dấu sự gia tăng các cuộc đấu tranh trên khắp Việt Nam. Trận Điện Biên Phủ năm 1954 đặc biệt quan trọng vì nó đại diện cho một chiến thắng quyết định trước lực lượng thực dân Pháp, lên đến đỉnh điểm trong Chiến tranh Đông Dương lần thứ nhất. Cuộc bao vây kéo dài 55 ngày đã chứng minh quyết tâm và khả năng chiến lược của quân đội và dân thường Việt Nam.
Khả năng phục hồi văn hóa : Việc bảo tồn văn hóa, truyền thống và ngôn ngữ địa phương giữa áp lực của thực dân đã minh họa cho ý chí của người dân trong việc chống lại sự đồng hóa và duy trì bản sắc của họ.