Bài "Chữ người tử tù" của Nguyễn Tuân là một tác phẩm văn học nổi tiếng, kể về cuộc gặp gỡ giữa một tử tù và viên quản ngục. Qua câu chuyện, tác giả đã khắc họa vẻ đẹp của chữ viết, của con người trong hoàn cảnh khắc nghiệt và tôn vinh sự cao thượng của nhân cách.

Phần đầu của tác phẩm, tác giả giới thiệu về bối cảnh diễn ra câu chuyện. Đây là một nhà tù, nơi giam giữ những tử tù của triều đại phong kiến. Không gian nhà tù u ám, tăm tối và đầy sự nghiệt ngã, phản ánh xã hội phong kiến đầy bất công và áp bức.

Viên quản ngục, một nhân vật có quyền lực trong tay nhưng lại có những phẩm chất tốt đẹp, đã tạo nên sự tương phản đặc biệt với những tù nhân ở đây. Trong khi đó, tử tù, một người bị kết án chết, lại là một người có tài năng đặc biệt – viết chữ rất đẹp. Đây là điểm nhấn nổi bật trong phần đầu bài, thể hiện mối quan hệ giữa người quản ngục và người tử tù.

Ngay từ đầu, Nguyễn Tuân đã khéo léo mô tả về tài năng viết chữ của người tử tù. Chữ viết đẹp của anh không chỉ là hình thức mà còn là biểu tượng của nhân cách, của tâm hồn thanh cao, ngay cả khi phải đối mặt với cái chết. Tài viết chữ của người tử tù làm viên quản ngục vô cùng ngạc nhiên và kính trọng, càng làm nổi bật vẻ đẹp của nghệ thuật chữ viết và giá trị con người trong hoàn cảnh nghèo khổ, bi thương.

Chữ của người tử tù không chỉ có giá trị về mặt thẩm mỹ mà còn chứa đựng chiều sâu về tinh thần, là sự phản kháng lại sự tàn nhẫn của xã hội. Mặc dù bị giam cầm, bị kết án tử, người tử tù vẫn giữ được sự lương thiện và tài năng của mình. Chữ viết trở thành phương tiện để anh thể hiện cái tôi cá nhân, khẳng định giá trị của bản thân và không chịu khuất phục trước nghịch cảnh.

Viên quản ngục, dù là một người có quyền lực trong tay, nhưng qua cuộc gặp gỡ với người tử tù, lại tỏ ra rất trân trọng và ngưỡng mộ tài năng của người tù. Điều này tạo ra sự đối lập thú vị giữa một bên là một người quản lý quyền lực và một bên là người phải đối mặt với cái chết. Viên quản ngục không chỉ thấy chữ đẹp mà còn cảm nhận được vẻ đẹp nhân cách trong con người tử tù.

Nhân vật viên quản ngục cũng là một điểm sáng trong phần đầu của tác phẩm. Mặc dù không thể thay đổi số phận của người tử tù, nhưng sự quan tâm và trân trọng của anh đối với cái đẹp, sự nhân văn, khiến cho mối quan hệ giữa hai người trở nên đặc biệt. Viên quản ngục không phải là một người tàn nhẫn, mà là một con người có tâm hồn nhạy cảm, biết thưởng thức cái đẹp.

Phần 1 của bài "Chữ người tử tù" đã làm nổi bật sự tương phản giữa cái đẹp và cái ác, giữa cái tài và cái tầm thường trong xã hội phong kiến. Dù trong hoàn cảnh khó khăn, người tử tù vẫn giữ được phẩm hạnh và tài năng, trong khi viên quản ngục, dù là người có quyền lực, lại bị cuốn hút bởi cái đẹp và nhân cách của người tử tù.

Qua đó, Nguyễn Tuân đã gửi gắm thông điệp về sự trường tồn của cái đẹp, của những giá trị tinh thần vượt lên trên tất cả những khó khăn, gian khổ mà con người phải đối mặt. Chính cái đẹp trong chữ viết của người tử tù là biểu tượng cho sự cao thượng và phẩm giá của con người, dù trong hoàn cảnh nào, dù có phải đối mặt với cái chết.

Phần 1 của tác phẩm "Chữ người tử tù" không chỉ là sự khắc họa về tài năng chữ viết của người tử tù mà còn là sự nhấn mạnh vào phẩm hạnh, giá trị nhân cách của con người, thể hiện qua mối quan hệ giữa nhân vật tử tù và viên quản ngục. Câu chuyện mở ra một không gian văn học đầy suy ngẫm về sự sống, cái đẹp, và giá trị của nhân tính trong hoàn cảnh tăm tối.