Câu thơ "Công cha như núi ngất trời, như mẹ như nước ngời ngời, biển Đông núi cao biển rộng mênh mông, cù lao chín chữ ghi lòng con ơi" là một đoạn trong bài "Công cha nghĩa mẹ" của tác giả Lý Bạch. Bài thơ này thể hiện lòng biết ơn vô hạn đối với công lao của cha mẹ, đồng thời ca ngợi tình yêu thương và sự hy sinh của họ. Câu thơ này không chỉ là sự biểu đạt cảm xúc sâu sắc mà còn là hình ảnh ẩn dụ đầy sức mạnh, giúp ta cảm nhận được sự vĩ đại và bao la của công ơn cha mẹ.

1. Công cha như núi ngất trời
Phân tích: Câu thơ "Công cha như núi ngất trời" so sánh công lao của người cha với hình ảnh "núi ngất trời". Trong văn hóa dân gian, núi được xem là biểu tượng của sự vĩ đại, bền vững, vững chãi. Núi cao ngất trời thể hiện sự kiên cường, bền bỉ và mạnh mẽ, giống như công lao của người cha đối với con cái. Công cha là vô cùng lớn lao và vững bền, luôn có ảnh hưởng sâu rộng đến suốt cuộc đời của con.
Ý nghĩa: Công cha không chỉ là sự hy sinh và lo lắng cho con cái mà còn là một nền tảng vững chắc giúp con vững bước trên đường đời.
2. Mẹ như nước ngời ngời
Phân tích: Ở câu "Mẹ như nước ngời ngời", hình ảnh "nước" được sử dụng để so sánh với tình yêu của mẹ, thể hiện sự dịu dàng, bao la và mát lành. Nước là yếu tố cần thiết cho sự sống, có mặt ở mọi nơi, mọi lúc, giống như tình thương của mẹ, luôn âm thầm, bao dung và nuôi dưỡng con cái. Từ "ngời ngời" còn thể hiện sự trong sáng, tươi mát và vô tận của tình yêu mẹ.
Ý nghĩa: Tình thương của mẹ như nước bao la, mát lành, luôn nuôi dưỡng và bảo vệ con cái, không có gì có thể so sánh được với tình yêu này. Mẹ luôn là nguồn động lực vô tận giúp con vượt qua mọi khó khăn trong cuộc sống.
3. Biển Đông núi cao biển rộng mênh mông
Phân tích: Những hình ảnh "biển Đông", "núi cao", "biển rộng mênh mông" không chỉ miêu tả sự mênh mông, rộng lớn của thiên nhiên mà còn tượng trưng cho sự bao la của công lao cha mẹ. Biển rộng mênh mông, núi cao, vô tận như tình yêu cha mẹ, không có giới hạn và luôn hiện hữu ở khắp mọi nơi, bao trùm và vững chắc.
Ý nghĩa: Câu này khẳng định rằng công ơn của cha mẹ là vô cùng lớn lao, rộng lớn như biển cả, không thể đong đếm hay đo lường bằng lời nói. Dù chúng ta có làm gì đi chăng nữa, cũng không thể đáp đền hết được công lao ấy.
4. Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi
Phân tích: "Cù lao chín chữ" là một hình ảnh đặc biệt trong câu thơ này, mang ý nghĩa sâu sắc về sự ghi nhớ, biết ơn. "Cù lao" là một hòn đảo nhỏ, cô đơn giữa biển cả, như lời nhắc nhở chúng ta về sự cô đơn của tình yêu thương cha mẹ, và "chín chữ" chính là sự ghi nhớ, biết ơn vô bờ của con cái đối với cha mẹ. Câu "ghi lòng con ơi" là lời khuyên nhủ, kêu gọi con cái không bao giờ được quên công lao của cha mẹ.
Ý nghĩa: Chúng ta phải luôn ghi nhớ công ơn của cha mẹ trong lòng, dù thời gian có trôi qua, dù có bao nhiêu khó khăn trong cuộc sống. Công lao của cha mẹ là điều không thể quên, và chúng ta phải biết ơn và báo đáp cha mẹ trong suốt cuộc đời mình.
5. Tổng kết và ý nghĩa chung
Câu thơ này thể hiện một cách rất hình tượng và sâu sắc tình cảm của con cái đối với cha mẹ. Qua những hình ảnh mạnh mẽ và rộng lớn như "núi", "biển", "nước", và "cù lao", tác giả đã khắc họa một bức tranh đầy cảm động về tình yêu thương và công lao của cha mẹ, là những điều không thể đong đếm, không thể thay thế. Dù thời gian có trôi qua, dù thế giới có thay đổi, công lao của cha mẹ vẫn mãi là một đỉnh cao vĩ đại, là biển cả mênh mông mà con cái luôn phải ghi nhớ và tôn thờ.

Câu thơ này cũng gửi gắm thông điệp về lòng hiếu thảo và sự biết ơn vô bờ bến đối với cha mẹ. Cha mẹ chính là nguồn cội, là những người đã hy sinh hết mình vì sự phát triển và hạnh phúc của con cái. Chính vì vậy, con cái cần phải ghi nhớ công lao của cha mẹ và luôn luôn biết ơn họ.

Dịch nghĩa: Câu thơ nhắc nhở chúng ta về việc phải luôn ghi nhớ và biết ơn công lao của cha mẹ, dù cuộc sống có thay đổi thế nào.