Bài thơ "Giã Biệt Thu" của Hoàng Mai là một bài thơ buồn, thể hiện tâm trạng tiếc nuối, đau đớn vì sự chia tay, sự ra đi vội vã của người yêu. Tác giả đã khéo léo kết hợp giữa những hình ảnh thiên nhiên và tâm trạng của con người để diễn tả nỗi buồn này. Dưới đây là phân tích chi tiết từng khổ thơ:

Khổ thơ 1:
Nơi góc bể tường ái nhớ mãi
Tấm chân tình ân ái bấy lâu
Sao người nỡ vội gieo sầu
Ra đi chẳng gửi đôi câu giã từ

1. Hình ảnh "góc bể tường"
"Nơi góc bể tường ái nhớ mãi": Câu thơ này thể hiện một không gian nhỏ bé, kín đáo và cũng là nơi lưu giữ những kỷ niệm về một tình yêu thắm thiết, sâu đậm. "Góc bể tường" là một không gian tương đối kín, tượng trưng cho những ký ức, những tình cảm chỉ có người trong cuộc mới hiểu và cảm nhận được. Cụm từ "ái nhớ mãi" nhấn mạnh tình yêu vẫn vẹn nguyên, dù cho thời gian có trôi đi.
2. Tình yêu chân thành
"Tấm chân tình ân ái bấy lâu": Ở đây, tác giả thể hiện sự trân trọng đối với tình cảm trong quá khứ. "Tấm chân tình" là một tình yêu sâu sắc, thật lòng và bền chặt, không phải tình yêu tạm bợ hay hời hợt. Tình cảm ấy là "ân ái bấy lâu", đã kéo dài suốt một thời gian dài, có thể là một mối quan hệ đầy cảm xúc và kỷ niệm.
3. Sự ra đi đột ngột
"Sao người nỡ vội gieo sầu": Câu thơ này thể hiện sự bất ngờ, đau đớn của người ở lại. "Nỡ" cho thấy sự khó chịu và không thể hiểu nổi tại sao người yêu lại ra đi vội vàng như vậy. Cái "vội" ở đây gợi lên sự bất ngờ và sự ra đi đột ngột, làm cho người ở lại không kịp chuẩn bị tinh thần. "Gieo sầu" cho thấy sự đau khổ mà người yêu để lại, khiến cho người ở lại phải sống trong nỗi buồn.
"Ra đi chẳng gửi đôi câu giã từ": Điều này càng làm nổi bật sự đột ngột và thiếu chuẩn bị. Việc không có lời giã biệt, không có lời từ biệt khiến cho sự chia ly càng trở nên đau đớn hơn, giống như một sự kết thúc bất ngờ, không kịp nói lời nào để giãi bày.

Khổ thơ 2:
Người giã biệt trời thu lạnh lẽo
Nắng vàng tươi khô héo nhành hoa
Nơi xa duyên phận mặn mà
Lỗi xưa vắng bóng mình ta ngậm ngùi

1. Hình ảnh mùa thu
"Người giã biệt trời thu lạnh lẽo": "Giã biệt" ở đây mang nghĩa chia tay, tạm biệt, và điều này diễn ra trong không khí lạnh lẽo của mùa thu. Mùa thu thường được coi là mùa của sự chia ly, vắng vẻ, gợi lên sự cô đơn. Tác giả dùng hình ảnh "trời thu lạnh lẽo" để phản ánh nỗi buồn, sự lạnh lùng của lòng người khi phải đối mặt với sự ra đi. Không khí mùa thu, vốn đã buồn và trống vắng, càng làm nổi bật thêm sự chia ly, cô đơn và tiếc nuối.
2. Hình ảnh tàn úa của thiên nhiên
"Nắng vàng tươi khô héo nhành hoa": Hình ảnh "nắng vàng tươi" tượng trưng cho sự ấm áp, tươi sáng, nhưng ngay lập tức bị "khô héo nhành hoa". Sự đối lập này thể hiện sự tàn úa, phai nhạt của tình yêu và hy vọng. Nhành hoa vốn tươi đẹp, nay lại "khô héo", là một hình ảnh tượng trưng cho sự kết thúc, sự suy tàn, giống như tình yêu của nhân vật trữ tình đã không còn nữa.
3. Duyên phận và sự mất mát
"Nơi xa duyên phận mặn mà": Từ "duyên phận" gợi lên sự gắn bó, sự kết nối giữa hai người trong quá khứ. "Mặn mà" ám chỉ một tình yêu đẹp, nồng thắm, nhưng lại ở "nơi xa", nghĩa là sự chia ly đã xảy ra, tình cảm đó không còn được duy trì. Dù có duyên phận, nhưng vì hoàn cảnh nào đó, hai người không thể tiếp tục bên nhau.
"Lỗi xưa vắng bóng mình ta ngậm ngùi": "Lỗi xưa" có thể ám chỉ một sai lầm nào đó trong quá khứ, một điều gì đó đã xảy ra khiến tình cảm không thể tiếp tục. "Vắng bóng mình" chỉ ra rằng người yêu đã không còn hiện diện trong cuộc sống của nhân vật trữ tình, để lại một khoảng trống lớn trong lòng người ở lại. Cảm giác "ngậm ngùi" thể hiện sự tiếc nuối, sự buồn bã, và là nỗi niềm của người còn lại trong cuộc chia ly này.


Hai khổ thơ đầu của bài "Giã Biệt Thu" thể hiện sự chia ly đầy tiếc nuối và đau đớn. Tác giả đã sử dụng hình ảnh mùa thu lạnh lẽo, sự tàn úa của thiên nhiên như là những ẩn dụ cho tình yêu đã mất, cho sự vắng bóng của người yêu trong cuộc đời mình. Tình cảm chân thành, mặn mà nay đã ra đi đột ngột, không có lời từ biệt, để lại trong lòng người ở lại một nỗi buồn sâu thẳm và khó nguôi ngoai. Các hình ảnh như "góc bể tường", "nắng vàng tươi khô héo", "duyên phận mặn mà" đều góp phần nhấn mạnh sự tiếc nuối và sự chia ly không thể tránh khỏi trong cuộc sống.