Bài thơ "Từ ấy" của Tố Hữu là một trong những tác phẩm tiêu biểu của nhà thơ về chủ đề yêu nước, đặc biệt là khi nói về lòng yêu quê hương đất nước và sự thức tỉnh trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc. Bài thơ thể hiện sự gắn kết chặt chẽ giữa tình yêu quê hương, đất nước và lý tưởng cách mạng.

Bài thơ "Từ ấy" được sáng tác vào năm 1938, khi Tố Hữu gia nhập Đảng Cộng sản Việt Nam. Đây là thời điểm đất nước đang chịu sự đô hộ của thực dân Pháp, phong trào cách mạng của nhân dân ta đang phát triển mạnh mẽ. Lý tưởng yêu nước trong bài thơ không chỉ là tình cảm cá nhân mà đã trở thành lý tưởng cách mạng, là sự hy sinh và cống hiến cho sự nghiệp giải phóng dân tộc. Chủ đề yêu nước trong bài thơ này được thể hiện qua hai yếu tố chủ yếu: sự thức tỉnh của tác giả và tình yêu với lý tưởng cách mạng.

a. Lòng yêu nước sâu sắc và quyết tâm hành động

Mở đầu bài thơ, Tố Hữu sử dụng từ ngữ “Từ ấy”, ám chỉ thời điểm nhà thơ bắt đầu bước vào con đường cách mạng. "Từ ấy" không chỉ là một mốc thời gian mà còn là một bước ngoặt trong cuộc đời tác giả. Trước khi gia nhập Đảng, Tố Hữu chưa thực sự hiểu hết sự nghiêm trọng của tình cảnh đất nước, nhưng khi được giác ngộ, nhà thơ nhận ra nhiệm vụ của mình.

Trong câu thơ:
“Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ,
Mặt trời chân lý chói qua tim.”
Nhà thơ đã thể hiện sự thức tỉnh mạnh mẽ khi giác ngộ lý tưởng cách mạng. “Bừng nắng hạ” là hình ảnh của sự sống, ánh sáng của sự thức tỉnh mạnh mẽ. "Mặt trời chân lý" là hình ảnh ẩn dụ cho lý tưởng cách mạng, ánh sáng của sự thật, của chân lý soi sáng con đường cách mạng. Điều này cho thấy, từ khi gia nhập Đảng, Tố Hữu đã tìm thấy lý tưởng sống mới, đam mê với lý tưởng yêu nước, đấu tranh giải phóng dân tộc.

Bài thơ không chỉ phản ánh sự thay đổi trong hành động, mà còn là sự thay đổi trong tâm hồn, suy nghĩ của tác giả. Từ một người thanh niên chưa hiểu hết về sự đấu tranh cách mạng, khi gia nhập Đảng, Tố Hữu đã cảm nhận được ý nghĩa sâu xa của công cuộc đấu tranh. Trong những câu thơ:
“Tôi nghe trong lòng tôi nỗi nhớ,
Tôi nghe trong tim tôi tiếng gọi”
Tố Hữu đã dùng những hình ảnh âm thanh để diễn tả sự dồn nén và khát vọng cháy bỏng. Tiếng gọi trong lòng như là sự thôi thúc, như là trách nhiệm với quê hương, dân tộc. Cả bài thơ là một cuộc hành trình đi tìm sự thật, đi tìm ánh sáng, mà khi đã tìm thấy, nó khiến nhà thơ cảm nhận được sự đổi thay trong tâm hồn mình.

Lý tưởng cách mạng không phải chỉ là điều gì đó xa vời mà là một phần trong cuộc sống của Tố Hữu. Tình yêu nước và lòng căm thù giặc xâm lược không phải là những cảm xúc vô hình, mà đã biến thành hành động quyết liệt, sẵn sàng hy sinh vì mục tiêu giải phóng dân tộc. Nhà thơ đã viết:
“Vì nhân dân mà sống, mà chiến đấu,
Vì non sông mà hy sinh.”
Điều này khẳng định rõ ràng tư tưởng của Tố Hữu: lý tưởng cách mạng là sự kết hợp của lòng yêu nước sâu sắc và trách nhiệm với dân tộc. Đây là một tư tưởng có tính toàn cầu, giúp con người tìm thấy ý nghĩa lớn lao trong cuộc sống, cống hiến hết mình cho công cuộc đấu tranh giành lại độc lập, tự do cho đất nước.

Bài thơ “Từ ấy” được viết theo thể thơ tự do, không có quy tắc cố định, nhưng ngôn ngữ lại rất tự nhiên, gần gũi với nhân dân. Thể thơ này giúp Tố Hữu thể hiện cảm xúc mãnh liệt và chân thành về tình yêu quê hương, đất nước và lý tưởng cách mạng của mình. Những hình ảnh ẩn dụ, so sánh như "mặt trời chân lý", "nắng hạ", "tiếng gọi trong tim" đều tạo nên một không khí mạnh mẽ và đầy cảm hứng. Điều này giúp bài thơ dễ dàng chạm tới trái tim của người đọc.

Bài thơ "Từ ấy" của Tố Hữu là một tác phẩm tiêu biểu về chủ đề yêu nước, thể hiện lòng yêu quê hương, đất nước và sự thức tỉnh mạnh mẽ trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc. Những cảm xúc của Tố Hữu về lý tưởng cách mạng không chỉ được thể hiện qua nội dung mà còn qua hình thức thơ, từ đó khẳng định sự quan trọng của chủ nghĩa yêu nước trong mỗi người. Bài thơ cũng là lời kêu gọi mỗi chúng ta hãy sống và hành động vì quê hương đất nước, vì một tương lai tươi sáng cho dân tộc.