Để bảo quản lương thực, thực phẩm được lâu hơn, người ta thường áp dụng các phương pháp sau:

1. Sấy khô
Cách làm: Giảm độ ẩm trong thực phẩm bằng cách làm nóng, thường sử dụng ánh nắng mặt trời hoặc máy sấy.
Cơ sở khoa học: Nấm mốc và vi khuẩn cần độ ẩm để phát triển. Khi giảm độ ẩm xuống dưới một mức nhất định, sự phát triển của chúng bị ngăn chặn, do đó thực phẩm không bị hỏng.
2. Đông lạnh
Cách làm: Đặt thực phẩm trong môi trường lạnh, thường ở nhiệt độ dưới 0 độ C.
Cơ sở khoa học: Nhiệt độ thấp làm chậm lại quá trình trao đổi chất của thực phẩm và ức chế hoạt động của vi khuẩn. Các enzym trong thực phẩm cũng bị giảm hoạt động, giúp bảo quản lâu hơn.
3. Dưa muối hoặc bảo quản trong dung dịch
Cách làm: Ngâm thực phẩm trong muối hoặc giấm.
Cơ sở khoa học: Muối và axit trong giấm tạo ra môi trường khắc nghiệt cho vi khuẩn, làm giảm khả năng phát triển của chúng. Đây là phương pháp hiệu quả để bảo quản rau củ và thực phẩm.
4. Thêm chất bảo quản
Cách làm: Sử dụng các hóa chất như natri benzoat hoặc sorbat để ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và nấm.
Cơ sở khoa học: Các chất này làm thay đổi pH hoặc ức chế các enzym cần thiết cho sự phát triển của vi sinh vật.
5. Sử dụng nhiệt (tiệt trùng)
Cách làm: Đun sôi hoặc sử dụng nhiệt độ cao để tiêu diệt vi sinh vật.
Cơ sở khoa học: Nhiệt độ cao có khả năng làm chết vi khuẩn, nấm mốc và virus, giúp thực phẩm an toàn hơn và kéo dài thời gian bảo quản.
6. Bảo quản chân không
Cách làm: Đóng gói thực phẩm trong túi chân không để loại bỏ không khí.
Cơ sở khoa học: Vi khuẩn và nấm cần oxy để phát triển. Bằng cách loại bỏ không khí, ta làm giảm khả năng phát triển của chúng.
Tất cả các phương pháp trên đều dựa vào nguyên lý giảm thiểu hoạt động của vi sinh vật và enzym, từ đó kéo dài thời gian bảo quản lương thực và thực phẩm. Việc lựa chọn phương pháp phù hợp tùy thuộc vào loại thực phẩm và điều kiện bảo quản.

Để bảo quản lương thực, thực phẩm được lâu hơn, người ta thường áp dụng nhiều phương pháp bảo quản khác nhau nhằm ức chế hoặc tiêu diệt vi sinh vật gây hư hỏng, đồng thời ngăn ngừa các phản ứng hóa học làm giảm chất lượng thực phẩm. Các phương pháp này bao gồm:

1. Phơi khô hoặc sấy khô
Cơ sở khoa học: Khi thực phẩm bị làm khô, lượng nước trong thực phẩm sẽ giảm xuống, từ đó hạn chế sự phát triển của vi sinh vật. Vi sinh vật (như vi khuẩn và nấm) cần độ ẩm cao để phát triển, vì vậy khi thiếu nước, chúng không thể sinh sôi, giúp thực phẩm lâu hỏng hơn.
2. Ướp muối hoặc ngâm đường
Cơ sở khoa học: Muối và đường có khả năng hút nước mạnh (do tạo ra môi trường có áp suất thẩm thấu cao), khiến cho nước trong tế bào vi sinh vật bị rút ra ngoài, làm chúng mất nước và chết. Ngoài ra, môi trường mặn hoặc ngọt còn gây ức chế hoạt động của enzyme trong vi sinh vật, khiến chúng không thể phát triển.
3. Làm lạnh hoặc cấp đông
Cơ sở khoa học: Nhiệt độ thấp làm chậm quá trình chuyển hóa và hoạt động của vi sinh vật cũng như các phản ứng hóa học gây hư hỏng thực phẩm. Ở nhiệt độ đóng băng, nước trong thực phẩm kết tinh thành đá, vi sinh vật không thể tiếp cận nước và không thể phát triển được. Điều này giúp thực phẩm giữ được chất lượng trong thời gian dài.
4. Đóng hộp và tiệt trùng
Cơ sở khoa học: Quá trình tiệt trùng sử dụng nhiệt độ cao để tiêu diệt vi sinh vật trong thực phẩm, và đóng hộp giúp ngăn không khí (và các vi sinh vật) xâm nhập trở lại. Môi trường kín khí làm giảm khả năng tiếp xúc của thực phẩm với vi khuẩn và oxy, làm chậm quá trình hư hỏng.
5. Lên men
Cơ sở khoa học: Quá trình lên men tạo ra môi trường có tính acid hoặc cồn, ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây hại và nấm mốc. Vi sinh vật có lợi phát triển trong quá trình lên men (như vi khuẩn lactic) cũng tạo ra các chất bảo quản tự nhiên, giúp thực phẩm giữ được trong thời gian dài.
6. Sử dụng hóa chất bảo quản
Cơ sở khoa học: Một số chất bảo quản (như nitrit, benzoat, hoặc sulfit) có khả năng ức chế hoặc tiêu diệt vi sinh vật. Chúng làm thay đổi pH hoặc tác động trực tiếp đến màng tế bào của vi sinh vật, ngăn chặn sự phát triển của chúng.
Các phương pháp trên đều có cơ sở khoa học liên quan đến việc kiểm soát độ ẩm, nhiệt độ, áp suất thẩm thấu, độ pH, và oxy nhằm ngăn cản sự phát triển của vi sinh vật và làm chậm các quá trình sinh hóa gây hư hỏng thực phẩm.

PAM LION CHÚC BẠN HỌC TỐT 💖💥