Trong văn học Việt Nam, nhân vật lão Hạc trong tác phẩm "Lão Hạc" của Nam Cao và chị Dậu trong "Tức nước vỡ bờ" của Ngô Tất Tố đều là những hình ảnh tiêu biểu thể hiện thân phận con người trong xã hội phong kiến. Cả hai nhân vật đều sống trong hoàn cảnh khó khăn, mang trong mình nỗi đau và khát khao sống, từ đó thể hiện rõ giá trị nhân đạo sâu sắc của tác phẩm.

### Sự tương đồng

Cả lão Hạc và chị Dậu đều là những con người tần tảo, chịu nhiều nỗi bất hạnh. Lão Hạc, một người nông dân nghèo, sống cô đơn trong cảnh túng quẫn. Ông yêu thương con chó của mình như một người bạn, điều đó cho thấy tâm hồn nhạy cảm và tình thương sâu sắc của ông. Chị Dậu, một người phụ nữ mạnh mẽ và quyết liệt, phải gánh vác cả gia đình trong khi chồng ốm đau, con cái đói khổ. Tình thương dành cho chồng con đã khiến chị không ngừng đấu tranh, phản kháng lại cường quyền.

### Sự khác biệt

Tuy nhiên, cách thể hiện giá trị nhân đạo của hai nhân vật lại có những khác biệt. Lão Hạc thể hiện sự hi sinh bản thân khi quyết định bán đi con chó yêu quý để có tiền lo cho con trai, thể hiện tình yêu thương và trách nhiệm với gia đình. Cuối cùng, khi không còn khả năng sống, ông đã chọn cái chết để tránh làm gánh nặng cho người khác, cho thấy sự cao thượng trong tâm hồn.

Ngược lại, chị Dậu không chấp nhận số phận mà chủ động phản kháng. Hành động đánh lại bọn cường hào khi chúng đến đòi tiền thuế thể hiện sức mạnh của phụ nữ trong cuộc sống. Chị Dậu không chỉ đau khổ mà còn dũng cảm đứng lên đấu tranh cho quyền lợi của mình và gia đình. Điều này không chỉ thể hiện tình yêu thương mà còn phản ánh tinh thần đấu tranh, khát khao tự do và công lý.

### Giá trị nhân đạo

Cả lão Hạc và chị Dậu đều mang đến giá trị nhân đạo sâu sắc qua số phận của họ. Lão Hạc khiến chúng ta cảm nhận được nỗi cô đơn và tình yêu thương mãnh liệt, trong khi chị Dậu khơi dậy tinh thần đấu tranh và khát vọng sống. Qua hai nhân vật này, tác phẩm của Nam Cao và Ngô Tất Tố đã làm nổi bật hiện thực tàn khốc của xã hội phong kiến, đồng thời ca ngợi sức mạnh tiềm tàng và phẩm giá của con người trong cuộc sống.

### Kết luận

Nhân vật lão Hạc và chị Dậu không chỉ là những hình mẫu của người nông dân nghèo mà còn là biểu tượng cho giá trị nhân đạo trong văn học. Họ sống, chịu đựng và đấu tranh để tồn tại, thể hiện rõ nét tâm hồn và bản lĩnh của con người. Qua đó, tác giả đã gửi gắm thông điệp về tình yêu thương, trách nhiệm và khát vọng sống, làm cho người đọc không chỉ cảm thông mà còn trăn trở về số phận con người trong xã hội.

### Nghị luận so sánh nhân vật Lão Hạc và Chị Dậu

Trong văn học Việt Nam, hai nhân vật Lão Hạc trong tác phẩm **“Lão Hạc”** của Nam Cao và Chị Dậu trong **“Tức nước vỡ bờ”** của Ngô Tất Tố đều mang giá trị nhân đạo sâu sắc, thể hiện những số phận bi thảm của người nông dân trong xã hội phong kiến. Qua hai nhân vật này, tác giả không chỉ khắc họa nỗi khổ đau của con người mà còn gửi gắm thông điệp về tình người và lòng nhân ái.

### 1. **Hoàn cảnh và số phận**

- **Lão Hạc**: Là một lão nông sống một mình trong căn nhà nghèo, Lão Hạc đã phải trải qua nhiều đau khổ trong cuộc sống. Ông đã mất con và không có tài sản gì ngoài một con chó Vàng, biểu tượng cho tình yêu thương và lòng trung thành. Khi cái đói ập đến, ông quyết định bán đi con chó, một hành động thể hiện sự tôn trọng và yêu thương mà ông dành cho nó. Cuối cùng, khi không còn lối thoát, Lão Hạc chọn cái chết như một cách để bảo toàn danh dự và tình yêu thương dành cho Vàng.

- **Chị Dậu**: Là một người phụ nữ nông dân đang phải gánh chịu nhiều áp lực từ xã hội. Chị Dậu không chỉ là người mẹ, người vợ tần tảo mà còn là người phụ nữ kiên cường. Khi chồng chị bị bắt đi làm phu, chị đã phải chịu đựng sự khổ cực, tủi nhục và luôn tìm mọi cách để cứu chồng và nuôi con. Hình ảnh chị bán con để lấy tiền cứu chồng thể hiện sự hy sinh và lòng yêu thương vô bờ bến của người mẹ. Sự phản kháng mạnh mẽ trước bọn cai lệ khi họ đến đòi nợ thể hiện tính cách kiên cường và lòng tự trọng.

### 2. **Tâm lý và tính cách**

- **Lão Hạc**: Ông là một người cha có trách nhiệm, luôn đau đáu vì sự sống của con chó Vàng. Tính cách ông thể hiện sự nhẫn nhịn, cao quý nhưng cũng rất dễ bị tổn thương trước cuộc sống tàn khốc. Hành động tự kết liễu cuộc đời của ông không chỉ là sự chấp nhận bi kịch mà còn là một sự phản kháng sâu sắc đối với xã hội vô tình.

- **Chị Dậu**: Chị là một hình mẫu của người phụ nữ Việt Nam, mang trong mình sức mạnh, sự quyết tâm và lòng kiên nhẫn. Chị không dễ dàng chấp nhận số phận mà luôn tìm cách đấu tranh để bảo vệ gia đình. Tính cách của chị thể hiện lòng yêu thương, sự hy sinh và ý chí chiến đấu, thể hiện qua những hành động mạnh mẽ trước áp lực từ xã hội.

### 3. **Giá trị nhân đạo**

Giá trị nhân đạo trong hai tác phẩm này không chỉ nằm ở nỗi khổ của các nhân vật mà còn ở lòng trắc ẩn của tác giả đối với những số phận bất hạnh. Nam Cao và Ngô Tất Tố đã tạo nên những nhân vật sống động, phản ánh chân thực tình hình xã hội và thể hiện sự đồng cảm sâu sắc với những người nông dân nghèo khổ.

- **Lão Hạc**: Ông đại diện cho những người nông dân cam chịu, nhẫn nhục nhưng cũng đầy tình yêu thương. Qua số phận của ông, Nam Cao muốn phê phán xã hội phong kiến tàn ác, khiến con người phải rơi vào cảnh khổ sở và mất đi nhân tính.

- **Chị Dậu**: Chị là biểu tượng cho sức mạnh của người phụ nữ trong xã hội. Hành động của chị không chỉ thể hiện tinh thần đấu tranh mà còn mang trong mình thông điệp về sự khát khao sống và bảo vệ gia đình. Ngô Tất Tố đã khắc họa hình ảnh người phụ nữ mạnh mẽ và kiên cường, phản ánh khát vọng về một cuộc sống tốt đẹp hơn.

### Kết luận

Lão Hạc và Chị Dậu đều là những nhân vật điển hình của văn học Việt Nam, phản ánh những giá trị nhân đạo sâu sắc trong bối cảnh xã hội phong kiến đầy rẫy bất công. Qua những nỗi khổ mà họ phải gánh chịu, tác phẩm của Nam Cao và Ngô Tất Tố không chỉ làm nổi bật nỗi đau của con người mà còn ca ngợi lòng yêu thương, sự hy sinh và khát vọng sống mãnh liệt. Nhân vật của họ đã trở thành biểu tượng cho sức sống và lòng nhân ái của con người Việt Nam, khiến người đọc không thể nào quên.