Việc hình thành đất là một quá trình phức tạp và lâu dài, chịu ảnh hưởng của nhiều nhân tố khác nhau. Dưới đây là các nhân tố chính đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành đất:

1. **Đá mẹ (Vật liệu gốc)**:
- Đá mẹ là nguồn gốc vật liệu khoáng từ đó đất được hình thành. Đặc tính của đá mẹ (thành phần khoáng chất, cấu trúc) ảnh hưởng đến quá trình phong hóa và đặc điểm của đất được tạo thành.

2. **Khí hậu**:
- Khí hậu ảnh hưởng đến tốc độ phong hóa của đá mẹ cũng như sự phân hủy của các chất hữu cơ. Nhiệt độ và lượng mưa là hai yếu tố khí hậu quan trọng, trong đó nhiệt độ cao và lượng mưa lớn thường thúc đẩy quá trình phong hóa và tạo đất nhanh hơn.

3. **Sinh vật (Thực vật và vi sinh vật)**:
- Các sinh vật sống trong đất, như thực vật, vi khuẩn, nấm và động vật đất, góp phần vào sự hình thành đất thông qua quá trình phân hủy chất hữu cơ và cải thiện cấu trúc đất. Rễ cây cũng giúp phá vỡ đá mẹ và tạo không gian cho nước và không khí thâm nhập.

4. **Địa hình**:
- Địa hình ảnh hưởng đến sự thoát nước, sự di chuyển của các vật liệu đất và mức độ phong hóa. Đất ở những vùng địa hình dốc thường bị xói mòn nhiều hơn, trong khi đất ở vùng thấp có thể tích tụ nhiều vật liệu hơn.

5. **Thời gian**:
- Thời gian là yếu tố quan trọng vì quá trình hình thành đất là quá trình kéo dài hàng nghìn đến hàng triệu năm. Thời gian càng dài, sự biến đổi và phát triển của đất càng rõ rệt.

6. **Hoạt động của con người**:
- Hoạt động nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng và các hoạt động khác của con người có thể làm thay đổi quá trình hình thành và phát triển đất. Các hoạt động này có thể làm tăng tốc hoặc làm chậm quá trình phong hóa và biến đổi đất.

Những nhân tố này không hoạt động độc lập mà thường tương tác với nhau, tạo ra những loại đất khác nhau với đặc điểm và tính chất khác nhau.