Cảm ứng và hiệu ứng liên hợp là hai hiện tượng quan trọng trong hóa học hữu cơ. Hãy xem xét các hiệu ứng này cho các hợp chất bạn đã liệt kê:

1. **C2H5OH (Etanol):**
- **Hiệu ứng Cảm ứng:** Đây là hiện tượng khi các tương tác điện tích giữa các nguyên tử tạo ra sự phân cực trong phân tử. Trong C2H5OH, nhóm -OH làm cho nguyên tử oxy phân cực, thu hút điện tử.
- **Hiệu ứng Liên hợp:** Trong C2H5OH, bạn không có hiệu ứng liên hợp đáng kể.

2. **Cl-CH2-CH=CH-CH2 (2-Clorobut-1-ên):**
- **Hiệu ứng Cảm ứng:** Atom clo gắn với carbon thứ hai trong chuỗi, tạo ra một hiệu ứng cảm ứng -I, do đó làm cho carbon này thêm phân cực và thu hút điện tử.
- **Hiệu ứng Liên hợp:** Trong trường hợp này, bạn cũng không có hiệu ứng liên hợp đáng kể.

3. **NO2-C6H5 (Nitrobenzen):**
- **Hiệu ứng Cảm ứng:** Nhóm nitro (-NO2) tạo ra một hiệu ứng cảm ứng mạnh -M, đẩy các điện tử ra xa khỏi hệ thống, làm cho vùng này trở nên phân cực.
- **Hiệu ứng Liên hợp:** Trong nitrobenzen, bạn có thể thấy hiệu ứng liên hợp trong hệ thống vòng benzen, nhưng hiệu ứng cảm ứng -M là ưu tiên chính.

Những hiệu ứng này đóng vai trò quan trọng trong việc xác định tính chất hóa học và hành vi của các hợp chất hữu cơ.

Để phân tích hiệu ứng cảm ứng (I) và hiệu ứng liên hợp (mesomeric hoặc resonance effect, M) của các hợp chất, chúng ta cần nhìn vào cấu trúc của chúng:

1. C2H5OH (EtOH, hay ethanol):
- Hiệu ứng cảm ứng (I): Nhóm -OH có khả năng rút điện tử qua liên kết σ do hiện diện của nguyên tử oxy có độ âm điện cao hơn carbon. Vì vậy, nhóm -OH sẽ gây ra hiệu ứng cảm ứng âm (I-).
- Hiệu ứng liên hợp (M): Ethanol không có hiệu ứng liên hợp vì không có nhóm gây M ở đây.

2. Cl-CH2-CH=CH-CH2:
- Hiệu ứng cảm ứng (I): Nguyên tử clo có độ âm điện cao hơn carbon nên nó sẽ gây hiệu ứng cảm ứng âm (I-).
- Hiệu ứng liên hợp (M): Clo không tham gia hiệu ứng liên hợp với hệ pi của hệ thống olefinic. Vì vậy, không có hiệu ứng liên hợp ở đây.

3. NO2-C6H5 (nitrobenzene):
- Hiệu ứng cảm ứng (I): Nhóm NO2 rất mạnh về việc rút điện tử qua liên kết σ do sự hiện diện của hai nguyên tử oxy có độ âm điện cao. Vì vậy, nhóm này gây ra hiệu ứng cảm ứng âm mạnh (I-).
- Hiệu ứng liên hợp (M): Nhóm nitro (NO2) cũng gây ra hiệu ứng liên hợp âm (M-) với hệ pi của vòng benzen. Khi một nguyên tử oxy của nhóm nitro chia sẻ cặp điện tử của mình với hệ pi, điều này dẫn đến việc tạo ra các cấu hình liên hợp khác nhau. Nhóm nitro là một trong những nhóm rút điện tử mạnh nhất và ảnh hưởng đến mức độ phản ứng của benzen trong các phản ứng hoá học.

Tóm lại, cả ba hợp chất trên đều có hiệu ứng cảm ứng âm (I-), nhưng chỉ nitrobenzene có hiệu ứng liên hợp âm (M-).