Sách bài tập Lịch sử 10 Kết nối tri thức Bài 9: Cơ sở hình thành văn minh Đông Nam Á thời kì cổ - trung đại
Với giải sách bài tập Lịch sử 10 Bài 9: Cơ sở hình thành văn minh Đông Nam Á thời kì cổ - trung đại sách Kết nối tri thức hay nhất, chi tiết sẽ giúp học sinh dễ dàng làm bài tập trong SBT Lịch sử 10 Bài 9.
Giải sách bài tập Lịch sử lớp 10 Bài 9: Cơ sở hình thành văn minh Đông Nam Á thời kì cổ - trung đại - Kết nối tri thức
Bài tập 1 trang 54 SBT Lịch sử 10: Hãy xác định chỉ một ý trả lời đúng cho các câu hỏi từ 1 đến 12 dưới đây. 1. Khai thác lược đồ Hình 1 (Lịch sử 10, tr. 77) cho thấy:
Câu 1.1 trang 54 SBT Lịch sử 10. Vị trí địa lí khu vực Đông Nam Á có điểm gì nổi bật?
C. Trải dài từ Thái Bình Dương sang Ấn Độ Dương.
Trả lời:
Đáp án đúng là: C
Câu 1.2 trang 54 SBT Lịch sử 10. Địa hình Đông Nam Á bao gồm
A. các bán đảo.
B. các quần đảo.
C. cả phần lục địa và hải đảo.
D. nhiều đồng bằng rộng lớn.
Trả lời:
Đáp án đúng là: C
Câu 2 trang 54 SBT Lịch sử 10. Với vị trí địa lí đặc biệt, điểm nổi bật của khu vực Đông Nam Á trong tiến trình phát triển nền văn minh là gì?
A. Được coi như một “ngã tư đường”, cầu nối giữa các nền văn minh thế giới.
B. Trở thành một trung tâm văn minh lớn trên thế giới.
C. Hình thành một trung tâm văn minh với những thành tựu đặc sắc.
D. Nền văn minh phát triển muộn do những chia cắt về điều kiện tự nhiên.
Trả lời:
Đáp án đúng là: A
Câu 3 trang 54 SBT Lịch sử 10. Tư liệu dưới đây giúp em biết điều gì về điều kiện tự nhiên của khu vực Đông Nam Á?
A. Ảnh hưởng tích cực của gió mùa và khí hậu biển đối với khu vực.
B. Đông Nam Á là khu vực giáp biển.
C. Đông Nam Á có khí hậu gió mùa.
D. Đông Nam Á có những đô thị đông đúc, trù phú.
Trả lời:
Đáp án đúng là: A
Câu 4 trang 54 SBT Lịch sử 10. Ý nào dưới đây không phản ánh đúng nội dung tư liệu 3, 4 (Lịch sử 10, tr. 81)?
A. Văn minh Đông Nam Á hình thành và phát triển do sự du nhập các thành tựu văn minh từ bên ngoài.
B. Khi người Ấn Độ đến khu vực Đông Nam Á, cư dân ở đây đã đạt đến trình độ phát triển nhất định.
C. Tổ chức xã hội cơ bản, tạo cơ sở nội tại hình thành nên các quốc gia cổ Đông Nam Á là các làng.
D. Giữa cư dân Đông Nam Á và cư dân Ấn Độ có những nét tương đồng.
Trả lời:
Đáp án đúng là: A
Câu 5 trang 54 SBT Lịch sử 10. Nền văn minh bản địa ở khu vực Đông Nam Á là
B. nền văn minh nông nghiệp trồng lúa nước.
D. nền văn minh thương mại biên.
Trả lời:
Đáp án đúng là: B
Câu 6 trang 54 SBT Lịch sử 10. Vùng đất hình thành Vương quốc hàng hải Sri Vi-giay-a (thế kỉ VII - XIII) ngày nay thuộc quốc gia nào?
Trả lời:
Đáp án đúng là: C
Câu 7 trang 54 SBT Lịch sử 10. Một trong những quốc gia cổ trên lãnh thổ Việt Nam cũng được coi là một vương quốc hàng hải hùng mạnh ở khu vực Đông Nam Á khoảng 7 thế kỉ đầu Công nguyên là
Trả lời:
Đáp án đúng là: C
Câu 8 trang 54 SBT Lịch sử 10. Các ngữ hệ chủ yếu ở khu vực Đông Nam Á bao gồm:
A. Nam Á, Việt - Mường, Tày - Thái, Mông - Dao.
B. Nam Á, Nam Đảo, Mông - Dao, Tạng - Miến.
C. Nam Á, Thái - Ka-đai, Nam Đảo, Mông - Dao, Hán - Tạng.
D. Mông - Dao, Hán - Tạng, Tày - Thái, Ka-đai.
Trả lời:
Đáp án đúng là: C
Câu 9 trang 54 SBT Lịch sử 10. Tổ chức xã hội cơ bản hình thành nên các nền văn minh ở Đông Nam Á là gì?
Trả lời:
Đáp án đúng là: A
Câu 10 trang 54 SBT Lịch sử 10. Nền văn minh từ bên ngoài có ảnh hưởng sớm và sâu sắc tới khu vực Đông Nam Á là
C. văn minh Ấn Độ, văn minh Trung Hoa.
Trả lời:
Đáp án đúng là: C
Câu 11 trang 54 SBT Lịch sử 10. Khai thác Tư liệu 5 (Lịch sử 10, tr. 82) và cho biết cư dân Đông Nam Á tiếp thu ảnh hưởng của văn minh Ấn Độ thông qua cách thức nào là chủ yếu?
A. Trong quá trình giao thương đường biển giữa thương nhân Ấn Độ và Đông Nam Á.
B. Thông qua quá trình truyền giáo của các nhà truyền giáo Ấn Độ.
C. Thông qua những thương nhân Ấn Độ sinh sống và lập nghiệp ở Đông Nam Á.
D. Thông qua các yếu tố trung gian, chủ yếu là từ các thương nhân Trung Quốc.
Trả lời:
Đáp án đúng là: A
Câu 12 trang 54 SBT Lịch sử 10. Ở khu vực Đông Nam Á, quốc gia nào chịu ảnh hưởng của văn minh Trung Hoa nhiều hơn cả?
Trả lời:
Đáp án đúng là: A
Giải SBT Lịch sử 10 trang 57
Bài tập 2 trang 57 SBT Lịch sử 10: Ghép các hình ảnh ở bên trái với ô chữ ở bên phải sao cho phù hợp về nội dung lịch sử.
Trả lời:
Ghép:
- 1 (Ảnh hưởng văn minh Ấn Độ) - Hình 1, 3, 5
- 2 (Ảnh hưởng của văn minh Trung Hoa) - Hình 2, 4
Bài tập 3 trang 57 SBT Lịch sử 10: Hoàn thành bảng theo gợi ý dưới đây về những tác động của điều kiện tự nhiên đến sự hình thành văn minh Đông Nam Á.
|
1. Nằm ở phía đông nam châu Á, trên con đường hàng hải nối liền Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương. |
Trở thành con trở thành “ngã tư đường”, là cầu nối của những nền văn minh lớn trên thế giới… |
Trả lời:
|
Điều kiện tự nhiên nỗi bật |
Suy luận về ảnh hưởng |
|
1. Nằm ở phía đông nam châu Á, trên con đường hàng hải nối liền Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương. |
- Trở thành con trở thành “ngã tư đường”, là cầu nối của những nền văn minh lớn trên thế giới… |
|
2. Có hệ thống sông ngòi dày đặc. |
- Cung cấp nguồn nước dồi dào phục vụ cho sinh hoạt và sản xuất - Bồi đắp phù sa, hình thành nên các đồng bằng màu mỡ - Là tuyến giao thông kết nối giữa các vùng. |
|
3. Có khí hậu nhiệt đới gió mùa. |
- Thuận lợi cho sự sinh trưởng và phát triển của cây lúa nước, các loại cây gia vị… |
|
4. Hầu hết các quốc gia đều giáp biển. |
- Là đường giao thương cho các nước trong khu vực, cũng như nối Đông Nam Á với các tuyến đường biển quốc tế. |
|
… |
|
Giải SBT Lịch sử 10 trang 58
Bài tập 4 trang 58 SBT Lịch sử 10:
|
Ngữ hệ |
Địa bàn phân bố (quốc gia) |
Nhóm ngôn ngữ |
|
? |
? |
? |
|
? |
? |
? |
4.2. Từ kết quả của Bài tập phần 4.1, em rút ra nhận xét gì về đặc điểm cư dân, tộc người ở Đông Nam Á? Đặc điểm đó có tác động như thế nào đến văn minh Đông Nam Á thời kì cổ - trung đại?
Trả lời:
Phần 4.1
|
Ngữ hệ |
Địa bàn phân bố (quốc gia) |
Nhóm ngôn ngữ |
|
Nam Á |
- Chủ yếu phân bố ở các nước Đông Nam Á lục địa. |
- Môn - Khơ me - Việt - Mường |
|
Thái - Kađai |
- Chủ yếu phân bố ở Lào, Thái Lan, Nam Trung Quốc, vùng núi Mi-an-ma và Việt Nam |
- Tày - Thái - Kađai |
|
Mông - Dao |
- Chủ yếu phân bố ở Mi-an-ma, Việt Nam, Lào và Thái Lan |
- Mông - Dao |
|
Nam Đảo |
- Chủ yếu phân bố ở các nước Đông Nam Á hải đảo, một bộ phận ở vùng Tây Nguyên của Việt Nam, vùng duyên hải của Thái Lan và Mi-an-ma |
- Malayô - Pôlinêdi |
|
Hán - Tạng |
- Nhóm Hán phân bố ở các thành phố lớn ở Đông Nam Á - Nhóm Tạng - Miến chủ yếu phân bố ở Đông Nam Á lục địa |
- Hán (Hoa) - Tạng - Miến |
Phần 4.2
- Nhận xét: Đông Nam Á là khu vực đa tộc người với những ngữ hệ và nhóm ngôn ngữ khác nhau, rất đa dạng và phong phú, ...
- Tác động: góp phần hình thành những nền văn minh bản địa mang đậm bản sắc riêng của mỗi tộc người trước khi tiếp xúc với các nền văn minh từ bên ngoài,...
Bài tập 5 trang 58 SBT Lịch sử 10: Lập bảng tóm tắt về cơ sở hình thành văn minh Đông Nam Á (theo gợi ý dưới đây).
|
Cơ sở hình thành |
Nội dung |
|
Về tự nhiên |
? |
|
Về xã hội |
? |
|
Ảnh hưởng của văn minh Ấn Độ, văn minh Trung Hoa |
? |
Trả lời:
|
Cơ sở hình thành |
Nội dung |
|
Về tự nhiên |
- Nằm trên con đường hàng hải nối liền Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương - Hệ thống sông ngòi dày đặc, đất đai màu mỡ; hầu hết các nước chịu ảnh hưởng của khí hậu nhiệt đới gió mùa - Hầu hết các nước đều giáp biển. |
|
Về xã hội |
- Cư dân Đông Nam Á quần tụ với nhau trên một địa bàn nhất định, hình thành những tổ chức xã hội đầu tiên. Làng là tổ chức xã hội phổ biến. - Sự phát triển nội tại của các tổ chức xã hội đó đã tạo cơ sở cho sự ra đời các quốc gia đầu tiên, tạo nền tảng cho sự hình thành văn minh Đông Nam Á. |
|
Ảnh hưởng của văn minh Ấn Độ, Trung Hoa |
- Ảnh hưởng của văn minh Ấn Độ được thể hiện trên các lĩnh vực như: chính trị, tư tưởng, tôn giáo, văn hoá, nghệ thuật,... - Văn minh Trung Hoa ảnh hưởng đến một số quốc gia Đông Nam Á trên nhiều lĩnh vực, ở những mức độ khác nhau, trong đó Việt Nam chịu ảnh hưởng nhiều hơn. |
Bài tập 6 trang 58 SBT Lịch sử 10:
|
TT |
Lĩnh vực chịu ảnh hưởng |
Từ nền văn minh |
Ví dụ |
|
1 |
? |
? |
? |
|
2 |
? |
? |
? |
|
… |
? |
? |
? |
6.2. Tìm hiểu và nêu một số ví dụ cho thấy ảnh hưởng của văn minh Ấn Độ, văn minh Trung Hoa ở Việt Nam.
Trả lời:
Phần 6.1
|
TT |
Lĩnh vực chịu ảnh hưởng |
Từ nền văn minh |
Ví dụ |
|
1 |
Tôn giáo |
Ấn Độ |
- Các tôn giáo: Phật giáo, Hin-đu giáo được du nhập vào Đông Nam Á |
|
2 |
Chữ viết |
Ấn Độ |
- Trên cơ sở chữ viết của Ấn Độ, nhiều nhóm dân cư Đông Nam Á đã sáng tạo ra chữ viết riêng. |
|
3 |
Văn học |
Ấn Độ |
- Trên cơ sở sử thi Ramayana, cư dân Đông Nam Á sáng tạo ra nhiều tác phẩm văn học của dân tộc mình |
|
4 |
Tư tưởng chính trị |
Trung Quốc |
- Nho giáo được du nhập và phát huy ảnh hưởng ở một số nước Đông Nam Á, trong đó Việt Nam chịu ảnh hưởng nhiều hơn cả. |
|
5 |
Kiến trúc |
Trung Quốc |
- Nghệ thuật kiến trúc Trung Quốc có ảnh hưởng đến một số nước Đông Nam Á, trong đó Việt Nam chịu ảnh hưởng nhiều hơn cả. |
Phần 6.2
- Một số ví dụ cho thấy ảnh hưởng của văn minh Ấn Độ ở Việt Nam:
+ Phật giáo được du nhập vào Việt Nam từ khoảng những thế kỉ đầu Công nguyên.
+ Nghệ thuật kiến trúc của Ấn Độ (gắn với hai tôn giáo chính là Phật giáo và Ấn Độ giáo) đã được truyền bá vào Việt Nam ngay từ những thế kỉ đầu công nguyên và liên tục phát huy ảnh hưởng trong thời gian dài.
+ Người Chăm đã sáng tại ra chữ Chăm cổ dựa trên cơ sở chữ Phạn của Ấn Độ
+ Trên cơ sở sử thi Ramayana của Ấn Độ, người Việt sáng tạo ra truyện Dạ Thoa vương…
+ Trong hệ thống các lễ tết của nhân dân Việt Nam tồn tại nhiều nghi lễ có nguồn gốc từ Ấn Độ, như: lễ Phật Đản; lễ Vu Lan báo hiếu…
- Một số ví dụ cho thấy ảnh hưởng của văn minh Trung Hoa ở Việt Nam:
+ Nho giáo được du nhập vào Việt Nam từ những thế kỉ đầu Công nguyên, trong nhiều thế kỉ, Nho giáo đã trở thành hệ tư tưởng chính thống của lực lượng phong kiến thống trị.
+ Trên cơ sở tiếp thu chữ Hán của Trung Quốc, người Việt đã sáng tạo ra chữ Nôm. Dưới thời kì trị vì của vua Quang Trung, chữ Nôm trở thành văn tự chính thức của nhà nước
+ Kinh đô Huế của nhà Nguyễn có sự tiếp thu, học hỏi phong cách kiến trúc cung đình của Trung Hoa
+ Người Việt có sự tiếp thu hệ thống thể loại và chất liệu văn học của Trung Hoa. Chẳng hạn như: các thể loại: cáo, hịch, chiếu, biểu, phú…. ; các điển tích, điển cố văn học…
Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo
Bài tập 7 trang 58 SBT Lịch sử 10: Em hãy giải thích vì sao hình ảnh bó lúa vàng được đặt ở vị trí trung tâm lá cờ của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á - ASEAN (như hình bên)?
Trả lời:
- Hình ảnh bó lúa vàng trở thành biểu tượng chung của cộng đồng các quốc gia Đông Nam Á.
- Cộng đồng các quốc gia Đông Nam Á được thành lập và phát triển dựa trên những nét tương đồng về điều kiện địa lí, lịch sử, văn hoá, mà điểm nổi bật nhất chính là có cùng một mẫu số chung - nền văn minh nông nghiệp trồng lúa nước,...
