Giải HĐTN 10 Chủ đề 8: Bảo vệ môi trường tự nhiên

Khám phá - Kết nối (trang 51)

Hoạt động 1: Phân tích, đánh giá thực trạng môi trường tự nhiên ở địa phương

Câu 1 trang 51 Hoạt động trải nghiệm 10: Khảo sát, đánh giá thực trạng môi trường tự nhiên ở địa phương.

Gợi ý: Chọn một vấn đề môi trường ở địa phương để khảo sát, đánh giá:

Trả lời:

Khảo sát, đánh giá thực trạng môi trường tự nhiên ở địa phương:

- Môi trường đất: có dấu hiệu ô nhiễm môi trường đất. Chủ yếu là do hàm lượng kim loại nặng cao từ các hoạt động sản xuất công nghiệp, nổi bật ở một số khu công nghiệp đô thị và các làng nghề, các chất thải đô thị và hàm lượng thuốc bảo vệ thực vật.

- Môi trường không khí: có dấu hiệu ô nhiễm môi trường không khí. Trong quá trình canh tác trên các trang trại một lượng khí thải lớn đến từ phân bón hữu cơ, thuốc trừ sâu, chất thải chăn nuôi và một lượng lớn khí đốt nông nghiệp gây ô nhiễm không khí, ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe con người và các sinh vật khác.

- Môi trường nước: ô nhiễm môi trường nước, chủ yếu là do nước thải của nhà máy hóa chất, thuốc trừ sâu, diệt cỏ, thuốc nhuộm, dệt,…

Câu 2 trang 51 Hoạt động trải nghiệm 10: Đánh giá tác động của con người tới môi trường tự nhiên.

Trả lời:

- Tác động của con người tới môi trường tự nhiên:

- Tác động đến môi trường đất:

+ Tích cực: người dân đã thực hiện luân canh cây trồng, xen canh tằng vụ để tăng độ phì nhiêu của đất.

+ Tiêu cực: một số người dân vẫn còn lạm dụng phân hóa học và thuốc bảo vệ thực vật trong sản xuất nông nghiệp, thói quen sử dụng túi ni lông trong sinh hoạt của người dân,....

- Tác động đến môi trường không khí:

+ Tích cực: đường phố trồng thêm nhiều cây xanh, địa phương có thêm dự án trồng rừng.

+ Tiêu cực: các phương tiện giao thông, các nhà máy xi măng, các lò nung gạch,....xả nhiều khí thải ra môi trường.

- Tác động đến môi trường nước:

+ Tích cực: nhà máy hóa chất đã có hệ thống xử lí nước thải theo quy định.

+ Tiêu cực: vẫn còn một số trại chăn nuôi xả nước thải chưa qua xử lí ra sông hồ. 

Câu 3 trang 52 Hoạt động trải nghiệm 10: Đề xuất các giải pháp bảo vệ môi trường tự nhiên.

Gợi ý:

Trả lời:

Các giải pháp bảo vệ môi trường tự nhiên:

- Thuyết trình tuyên truyền cho người dân và các chủ trại chăn nuôi về ý nghĩa của việc bảo vệ môi trường tự nhiên.

- Không đổ dầu, mỡ, chất béo xuống bồn rửa chén, xuống cống.

- Hạn chế tối đa sử dụng chất tẩy rửa, chất hóa học.

- Giảm sử dụng phân hóa và thuốc bảo vệ thực vật trong sản xuất nông nghiệp.

- Không vứt rác, xác súc vật, gia cầm xuống ao hồ.

- Sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả.

- Sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường.

- Trồng nhiều cây để giảm xói mòn đất, ngăn chặn hóa chất độc hại và hóa chất chảy vào nguồn nước.

- Kiến nghị chính quyền địa phương có biện pháp nhắc nhở, xử phạt nghiêm khắc những người dân và các cơ sở sản xuất, chăn nuôi vi phạm quy định về bảo vệ môi trường nước. 

Câu 4 trang 52 Hoạt động trải nghiệm 10: Lập kế hoạch thực hiện các giải pháp, đặc biệt là giải pháp thuyết trình về ý nghĩa của việc bảo vệ môi trường tự nhiên. 

Trả lời:

Tổ chức một buổi thuyết trình với sự tham gia của tất cả mọi người với nội dung ý nghĩa của việc bảo vệ môi trường tự nhiên. 

Rèn luyện (trang 53)

Hoạt động 2: Thuyết trình về ý nghĩa của việc bảo vệ môi trường tự nhiên

Câu 1 trang 53 Hoạt động trải nghiệm 10: Xây dựng nội dung bài thuyết trình

- Nội dung thuyết trình phải nêu bật được ý nghĩa/sự cần thiết phải bảo vệ môi trường tự nhiên ở địa phương.

- Nội dung thuyết trình phải phù hợp với người nghe (người thân trong gia đình, dòng họ: người dân;...).

- Mỗi bài thuyết trình không quá một trang giấy khổ A4.

- Thời gian thuyết trình: 5-7 phút.

Gợi ý nội dung:

- Vai trò của môi trường tự nhiên.

- Thực trạng môi trường tự nhiên ở địa phương.

- Ý nghĩa/sự cần thiết bảo vệ môi trường tự nhiên ở địa phương.

Trả lời:

Môi trường là nơi chúng ta sinh sống, phát triển hàng ngày, là không gian để sinh tồn của rất nhiều những loại động vật, thực vật trong tự nhiên. Tuy nhiên, ngày nay do ý thức không tốt của con người mà môi trường đang ngày càng trở nên ô nhiễm nặng nề. Sự ô nhiễm này không chỉ gây suy giảm chất lượng môi trường sống mà còn đe dọa đến chính sự sống của con người trên trái đất.

Ngày nay, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế, đời sống xã hội tuy đã được cải thiện rất nhiều. Nhưng song song với nó là những tác hại vô hình nhưng lại để lại hậu quả vô cùng nghiêm trọng đối với cuộc sống của con người. Đó chính là thực trạng suy giảm môi trường sống, môi trường tự nhiên. Sự phát triển của công nghiệp kéo theo một loạt các mặt trái như: rác thải trong quá trình sản xuất, khói bụi thải ra từ các nhà máy, rồi để phục vụ cho sản xuất, cho phát triển kinh tế mà con người đã khai thác quá mức cho phép các nguồn lực tự nhiên, từ đó gây suy giảm sinh thái, gây ô nhiễm môi trường. Môi trường sống ở đây có thể hiểu là bao gồm các yếu tố tự nhiên như: nước, không khí, cây cối, đất đai…là những yếu tố có vai trò vô cùng quan trọng đối với đời sống của con người. Mà khi những yếu tố này bị nguy hại, nó sẽ đe dọa trực tiếp đến sự tồn vong của con người cũng như của các loài sinh vật, thực vật trong tự nhiên. Sự phát triển công nghiệp, sự phát triển của đời sống xã hội, đời sống kinh tế đã kéo theo một loạt những tác hại đối với môi trường. Cụ thể như: khi khói bụi ở các nhà máy sản xuất công nghiệp, khói bụi ở đường xá xe cộ thải vào trong không khí sẽ làm cho bầu khí quyển bị ô nhiễm, từ đó gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái, cũng như sức khỏe của con người trong xã hội. Ta có thể thấy không khí là yếu tố duy trì sự sống của con người thông qua hoạt động hô hấp của cơ thể. Vì vậy, một khi môi trường bị ô nhiễm sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến sự sống của con người. Con người có thể một ngày không ăn hoặc không uống nhưng không thể không thở, dù chỉ là một phút. Nói như thế ta mới thấy được vai trò của môi trường không khí, và sự nguy hiểm, đe dọa của ô nhiễm môi trường đến sự sống của con người.

Không chỉ có môi trường không khí bị ô nhiễm mà nguồn nước thải trong công nghiệp, trong sinh hoạt chưa được xử lí mà thải trực tiếp ra ngoài môi trường gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường nước. Môi trường nước khá nhạy cảm, chỉ cần ô nhiễm một vùng nước sẽ có nguy cơ lây lan ra rất nhiều các vùng khác, các ao hồ, sông suối khu vực xung quanh. Môi trường nước bị ô nhiễm không chỉ làm cho cá, tôm, các loài thủy sinh chết mà còn gây nguy hiểm cho con người bởi nguồn nước bị ô nhiễm là nguồn nước con người sinh hoạt hàng ngày, từ đó sẽ gây ra nhiều căn bệnh lạ về da, về đường hô hấp, đặc biệt là căn bệnh ung thư. Hẳn chúng ta còn nhớ vụ việc công ty sản xuất mì chính Vedan xả nước thải sản xuất ra môi trường mà không hề qua khâu xử lí nước thải nào. Hành động vô ý thức này đã khiến cho nước của cả một vùng bị ô nhiễm trầm trọng, người dân một làng lân cận đó bị ung thư rất nhiều. Vụ việc này đã thu hút rất nhiều sự chú ý của dư luận trong một thời gian dài.

Ô nhiễm nước còn làm các con sông trở thành sông chết. Ví dụ như con sông Tô Lịch ở Hà Nội, do lượng rác sinh hoạt thải xuống quá nhiều mà giờ đây nó đã trở thành một con sông chết, không có bất kì loài sinh vật nào có thể sống ở đó, màu nước đen đục như màu của nước cống, khi di chuyển qua khu vực này còn có mùi thối của rác thải. Ô nhiễm môi trường nước còn gây ra những hệ lụy quan trọng, đó là gây ô nhiễm môi trường đất. Vì giữa chúng có mối quan hệ rất thân thiết. Nước thải, rác thải ngấm vào đất gây ô nhiễm. Vùng đất bị ô nhiễm này khiến cây cối không thể sinh trưởng được, mặt khác đất bị ô nhiễm sẽ làm ảnh hưởng đến mạch nước ngầm, làm nó ô nhiễm theo. Khi con người sử dụng nguồn nước ô nhiễm này thì rất nguy hiểm, có thể ảnh hưởng đến tính mạng. Ngoài ra, thực trạng chặt phá rừng để phục vụ cho sản xuất một cách bừa bãi, thiếu hợp lí cũng làm cho môi trường bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Mất rừng sẽ gia tăng các loại thiên tai, làm cho thời tiết thất thường. Mưa lớn nhưng không có những cánh rừng đầu nguồn cản trở dòng chảy dễ gây sạt lở đất đá, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân.

Như vậy, môi trường sống của chúng ta đang bị đe dọa nghiêm trọng vì hiện trạng ô nhiễm môi trường hiện nay, vì vậy để bảo vệ môi trường sống cũng chính là bảo vệ sự sống của con người, thì chúng ta cần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, tuyên truyền để bạn bè, người thân cùng những người trong xã hội cùng chung tay bảo vệ môi trường. Chỉ có như thế môi trường sống của chúng ta mới trở nên trong sạch, tốt đẹp.

Câu 2 trang 53 Hoạt động trải nghiệm 10: Thực hiện thuyết trình

Trả lời:

Thuyết trình trước tất cả mọi người theo kế hoạch và nội dung đã lập trước.

- Chú ý phong thái thuyết trình: tự tin trình bày, nói to, rõ ràng, mạch lạc.

Hoạt động 3: Thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường tự nhiên

Câu 1 trang 53 Hoạt động trải nghiệm 10: Thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường tự nhiên theo kế hoạch đã xây dựng.

Trả lời:

Thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường tự nhiên đã đưa ra.

Câu 2 trang 53 Hoạt động trải nghiệm 10: Viết báo cáo kết quả thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường tự nhiên.

Gợi ý khung báo cáo:

Trả lời:

BÁO CÁO KẾT QUẢ

THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG

Người/nhóm thực hiện: Học sinh lớp 10a1

Địa điểm thực hiện: Tại hội trường lớn

Thời gian thực hiện: Từ 7h đến 9h

Các giải pháp đã thực hiện và kết quả:

- Giải pháp 1: Thuyết trình tuyên truyền cho người dân và các chủ trại chăn nuôi về ý nghĩa của việc bảo vệ môi trường tự nhiên.

- Giải pháp 2: Hạn chế tối đa sử dụng chất tẩy rửa, chất hóa học.

- Giải pháp 3: Giảm sử dụng phân hóa và thuốc bảo vệ thực vật trong sản xuất nông nghiệp.

Đánh giá chung: Các biện pháp đưa ra đều phù hợp và có khả năng thực hiện.

Vận dụng (trang 54)

Hoạt động 4: Thực hiện bảo vệ môi trường tự nhiên ở địa phương

Câu hỏi trang 54 Hoạt động trải nghiệm 10: 

- Tích cực tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường tự nhiên do nhà trường, địa phương tổ chức và vận động bạn bè, người thân cùng tham gia. 

- Thực hiện những hành vi, việc làm cần thiết trong cuộc sống hằng ngày để bảo vệ môi trường tự nhiên ở địa phương.

- Ghi lại kết quả đạt được, chia sẻ kết quả và những khó khăn trong quá trình thực hiện.

Đánh giá trang 54 Hoạt động trải nghiệm 10:

Trả lời:

- Nhiệm vụ 1: Đạt

- Nhiệm vụ 2: Đạt

- Nhiệm vụ 3: Đạt

- Nhiệm vụ 4: Đạt