Dàn ý Tây tiến khổ 1 chi tiết
I. Mở bài:

Giới thiệu chung về tác giả Quang Dũng và bài thơ Tây Tiến.

Dẫn dắt giới thiệu khổ thơ thứ nhất.

“Tây Tiến” là bài thơ của người lính nói về người lính – anh Vệ quốc quân thời chín năm kháng chiến chống Pháp gian khổ, hào hùng. Những kỉ niệm thời cầm súng chiến đấu, những tình cảm dành cho mảnh đất, cho đồng đội cùng dầm mưa dãi nắng biết bao tháng ngày được Quang Dũng gửi qua nỗi nhớ da diết mà mênh mang, sôi trào. Khổ thơ đầu tiên của tác phẩm được nhiều người đọc đặc biệt ấn tượng khi tìm hiểu và cảm nhận.

II. Thân bài:

1. Giới thiệu khái quát tác giả, tác phẩm:

a. Tác giả:

Quang Dũng là một nhà thơ của miền xứ Đoài mây trắng, nay thuộc Hà Tây, Hà Nội.

Tác giả là một nhà thơ có tài vì “trong thơ có nhạc, có họa”.

Là một hồn thơ trung hậu, thiết tha với đất nước, con người quê hương dân tộc; một cái tôi hào hoa, thanh lịch, giàu chất lãng mạn xong lại rất mực hồn nhiên, chân chất.

b. Tác phẩm:

Xuất xứ: tập “Mây đầu ô” (1986).

Hoàn cảnh sáng tác: năm 1948, Quang Dũng phải dời đơn vị mình chuyển sang đơn vị khác tại Phù Lưu Chanh.

Bài thơ được viết trong nỗi nhớ, là kỉ niệm của nhà thơ về những tháng ngày sống cùng đồng đội trong đoàn quân Tây Tiến.

Cảm hứng chủ đạo của tác phẩm: một nỗi nhớ mênh mang, da diết về những kỉ niệm đẹp trên chiến trường, với đồng đội, với đoàn quân Tây Tiến hào hùng, hào hoa, qua những tháng ngày gian lao mà đáng nhớ.

2. Phân tích khổ thơ 1:

Ngay hai câu thơ đầu của tác phẩm, Quang Dũng đã gợi ra một nỗi nhớ da diết, thương yêu dành cho sông Mã, cho miền Tây, cho núi rừng một thời thân thuộc:

Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi

Tiếng gọi “Tây Tiến ơi” nghe sao thân quen, tha thiết mà quặn lòng đến vậy! Từ “ơi” bắt vần với từ láy “chơi vơi” đã giúp tác giả tạo ra âm hưởng sâu lắng, thầm thể hiện nỗi bồi hồi nhớ mong đang ngập tràn trong tâm hồn, trái tim người lính xưa. Điệp từ “nhớ” trong câu thơ thứ hai như thu trọn lại để biểu lộ tâm trạng, cảm xúc rõ nét nhất của người lính Tây Tiến khi nghĩ về sông Mã, miền rừng núi một thời gắn bó và cả đoàn quân với biết bao kỉ niệm. Đến với hai câu thơ tiếp theo, nhà thơ nhắc đến một loạt các địa danh, bản làng như để nhắc nhớ đến nhiều kỉ niệm:

Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi

Đó là kỉ niệm về những cuộc hành quân gian nan, thử thách qua các bản, các mường xa xôi, hoang dã, thử thách ý chí, tinh thần người lính Tây Tiến.

Những câu thơ tiếp theo đã phác họa ra trước mắt người đọc khung cảnh một bức tranh núi rừng hùng vĩ, hoang sơ và hình ảnh người lính hào hùng, mạnh mẽ:

Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa sa khơi

Điệp từ “dốc” trong câu thơ đã gợi ra rõ nét nhất sự hùng vĩ của thiên nhiên. Các thanh trắc trong đoạn thơ đi cùng những từ láy “khúc khuỷu”, “thăm thẳm” mà Quang Dũng tinh tế lựa chọn đã gợi ra sự gập ghềnh, gian truân người lính Tây Tiến phải vượt qua trên đường hành quân.

Một từ “heo hút” được nhà thơ đưa lên đặt đầu câu thơ đã tái hiện chân thực một khung cảnh đầy xa xôi, hẻo lánh, quạnh hiu của thiên nhiên núi rừng nơi đây.

Cụm từ “súng ngửi trời”, một cách đầy tinh tế, đã giúp nhà thơ thể hiện được tinh thần lạc quan của người lính, dẫu có bao gian lao, thử thách, họ vẫn hiên ngang, chủ động, sẵn sàng vượt qua và giữ mãi tinh thần lạc quan, yêu đời.

Điệp từ “ngàn thước” kết hợp cùng phép đối lập “lên – xuống”, “cao – thấp” đã góp phần giúp cho bài thơ của Quang Dũng giàu chất họa hơn, người đọc thơ nhờ vậy “không chỉ ngậm nhạc mà còn thưởng tranh”.

Câu thơ “Nhà ai Pha Luông mưa sa khơi” mang nhiều thanh bằng đã tạo nên sự mềm mại cho câu thơ, đồng thời gợi ra một tâm trạng bâng khuâng, tha thiết, nhẹ nhàng và một tâm hồn rất đỗi thanh thản, thảnh thơi. Nếu như mưa trong thơ xưa thường gợi ra cái lạnh và lòng buồn thì ở thơ Quang Dũng, mưa không lạnh lẽo thê lương mà êm đềm, thơ mộng và bình yên đến lạ.

Trên nền cảnh thiên nhiên núi rừng hùng vĩ ấy, hình ảnh người lính Tây Tiến hiện lên thật đẹp với sự hi sinh bi tráng, cao cả:

Anh bạn dãi dầu không bước nữa
Gục lên súng mũ bỏ quên đời
Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người

Cách nói “Anh bạn dãi dầu không bước nữa/ Gục lên súng mũ bỏ quên đời” là một cách nói giảm nói tránh làm giảm đi nhiều sự đau thương, mất mát – một sự thực buồn mà bất kì một người lính nào cũng có thể phải đối mặt trên đường hành quân gian khổ.

Hai câu thơ cuối: “Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói/ Mai Châu mùa em thơm nếp xôi” gợi liên tưởng về Mai Châu với hình ảnh khói cơm nếp, hình ảnh những con người Tây Bắc chân chất, hiền hậu – những tấm lòng thơm thảo chở che, chia sẻ khó khăn với người lính.

III. Kết bài:

Khẳng định lại giá trị nội dung, nghệ thuật của đoạn thơ:

Xem thêm: Phân tích hình tượng người lính trong bài thơ Tây Tiến

Mở bài 

Giới thiệu về tác giả Quang Dũng: năm sinh, quê quán, những thành tựu mà tác giả có được trong suốt thời gian cầm bút sáng tác.

Nói sơ nét về hoàn cảnh ra đời của bài thơ Tây Tiến.

Thân bài

Hai câu thơ đầu:

Sông Mã xa rồi Tây tiến ơi !
Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi

=> “Sông Mã”, “Tây Tiến” được ví là những người thân trong một gia đình mà tác giả sử dụng trong bài thơ nhằm thể hiện sự thương nhớ, tình yêu của người thân với nhau. Nỗi “nhớ chơi vơi” là một nỗi nhớ đặc biệt, nhớ da diết lạ lùng của người lính về người thân, quê nhà. Nhìn vào khung cảnh của núi rừng Tây bắc khiến tâm hồn của người lính bao trùm rất nhiều kỷ niệm về quê nhà. Đồng thời còn thể hiện nỗi buồn trống trãi và lạc lõng trong lòng người bộ đội cụ Hồ.

Hai câu thơ tiếp theo:

Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi

=> “Sài Khao”, “Mường Lát”: những địa danh nổi tiếng của Tây Bắc được gợi nhắc về địa bàn hoạt động của các binh đoàn đống quân tại đây. Tác giả miêu tả nỗi nhớ của người kính bao trùm khắp vùng không gian rộng lớn của cả cánh rừng. Mỗi bước chân là một kỷ niệm và một tình thương đặc biệt dành cho vùng núi Tây Bắc thân thương.

Bốn câu tiếp theo:

Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây, súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi

=> Nói về sự hiểm trở của rừng núi Tây Bắc. Thế nhưng vì tình yêu của người lính quá lớn cho dân tộc nên mọi rào cản nguy hiểm của rừng núi chẳng nào làm khó được người lính bộ đôi cụ hồ. Trong 4 câu thơ này, tác giả còn sử dụng hình ảnh nhân hóa thú vị “súng ngửi trời”. Điều này thể hiện rõ tâm hồn lãng mạn và hồn nhiên của người chiến sĩ hùng vĩ, hiên ngang chẳng sợ điều gì cả.

Hai câu thơ tiếp theo:

Anh bạn dãi dầu không bước nữa
Gục lên súng mũ bỏ quên đời !

=> Nói về sự hi sinh anh dũng của các chiến sĩ với một tư thế hiên ngang và oai hùng. Các anh chiến đấu quên mình, xả thân để bảo vệ Tổ Quốc. Một sự hi sinh anh dũng mà nhiều người phải cảm phục và trân trọng.

Bốn câu cuối cùng trong đoạn 1:

Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người

Nhớ ôi Tây tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi
=> Ở đoạn thơ này, tác giả sử dụng kết cấu thơ tân kỳ, dùng động từ mạnh để miêu tả vẻ oai linh, hùng vĩ của núi rừng Tây Bắc. Mặc khác thể hiện sự thương nhơ tha thiết, nồng nàn về tình đồng chí, tình quân dân.

Kết bài

Nhắc lại một lần nữa về nghệ thuật và nội dung của khổ 1 của bài thơ Tây Tiến (Quang Dũng).