Để nhìn nhận về xu hướng phát triển cũng như tương lai của một đất nước, cần xem xét và đánh giá trên nhiều phương diện, nhiều yếu tố khác nhau, tuy nhiên một trong những yếu tố nổi bật mang tính quyết định hàng đầu chính là thế hệ trẻ. Thế hệ trẻ không chỉ là lực lượng nòng cốt trong việc xây dựng và phát triển xã hội mà còn quyết định sự suy thịnh, tồn vong của đất nước. Chính vì vậy, không thể tách rời thế hệ trẻ và tương lai của đất nước.

Thế hệ trẻ hay tuổi trẻ là tập thể những con người đang trong độ tuổi thanh niên, độ tuổi đẹp nhất của đời người, sung sức và giàu nhiệt huyết nhất. Thế hệ trẻ cống hiến hết mình, dám nghĩ dám làm và không ngại khó khăn, đây là thế hệ vàng của một đất nước. Tương lai phía trước của đất nước còn nhiều khó khăn, thử thách, ở mỗi giai đoạn của lịch sử dân tộc đòi hỏi những yêu cầu khác nhau. Thế hệ trẻ là chủ nhân tương lai của đất nước phải kịp thời nắm bắt và không ngừng cố gắng đáp ứng cho sự phát triển của đất nước.

Từ xưa, vai trò của thế hệ trẻ đối với sự nghiệp của đất nước đã được chứng minh rất rõ. Đất nước ta đã phải trải qua biết bao cuộc đấu tranh chống quân xâm lược, biết bao thế hệ người trẻ là những người lính, chiến sĩ, thanh niên xung phong đã chiến đấu hết mình và hy sinh vì độc lập dân tộc. Giống như nhân vật Phương Định trong "Những ngôi sao xa xôi", hay anh thanh niên trong "Lặng lẽ Sa Pa", họ đã hy sinh tuổi trẻ của mình, cống hiến cả thanh xuân cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Chính nhờ có thế hệ trẻ này mới có đất nước Việt Nam hoà bình, độc lập và tự do như ngày hôm nay. Ngày nay, thế hệ trẻ không phải sống trong chiến tranh, không phải chiến đấu với kẻ thù nhưng họ lại mang trọng trách khác. Đó là trọng trách phát triển kinh tế xã hội, xây dựng đất nước giàu mạnh và bảo vệ đất nước trước các thế lực thù địch.

Thế hệ trẻ là lực lượng đi đầu tiếp cận tiến bộ khoa học kỹ thuật áp dụng vào đời sống và sản xuất. Thế hệ trẻ mang những tư duy tích cực, tính sáng tạo không ngừng và những hoài bão lớn lao góp phần thúc đẩy sự tiến bộ văn minh của xã hội, đưa nền kinh tế ngày càng hội nhập và phát triển. Hiện nay, chúng ta không còn quá xa lạ với những giáo sư, tiến sĩ trẻ, những nhà sáng chế là học sinh, sinh viên. Những nhà lãnh đạo trẻ tài năng và những nhà kinh doanh vươn tầm thế giới. Tất cả họ chính là đại diện cho thế hệ trẻ hướng tới tương lai phồn thịnh của nước nhà. Nhiệm vụ của thế hệ trẻ trước hết là cố gắng học tập, rèn luyện để hoàn thiện bản thân, sau đó là tiếp cận tới những tiến bộ của thời đại, ra sức cống hiến cho xã hội, luôn trong trạng thái sẵn sàng lao động và chiến đấu vì tương lai của đất nước. Bên cạnh đó, gia đình, xã hội cần có cái nhìn đúng đắn về thế hệ trẻ, tạo ra những cơ hội, chính sách ưu tiên cho sự phát triển của thế hệ này, giáo dục ý thức, rèn luyện cả tài và đức trong mỗi người trẻ.

Dù ở giai đoạn nào của lịch sử đất nước, vai trò quyết định tương lai dân tộc của thế hệ trẻ là không thay đổi. Thế hệ trẻ chúng ta ngày nay cần học tập và phát huy từ thế hệ trước, cố gắng phấn đấu trở thành tấm gương cho thế hệ sau noi theo. Tất cả vì tương lai một đất nước Việt Nam giàu mạnh, vững bền, sánh ngang với các cường quốc năm châu.

"Thanh niên phải là rường cột của nước nhà". Lời căn dặn của Bác đã thể hiện rõ quan điểm về vai trò của thế hệ trẻ thực hiện trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước. Để thực hiện tốt sứ mệnh cao cả này, thế hệ cần xác lập cho bản thân lí tưởng, mục tiêu và lối sống đúng đắn của sự cống hiến.

"Cống hiến" là biểu hiện của việc con người quên đi những lợi ích vị kỷ, tầm thường của bản thân. Đồng thời đem hết tài năng, trí tuệ, sức lực để đóng góp cho lợi ích chung, hi sinh cái "tôi" riêng nhỏ bé để phục vụ cho cái "ta". Còn thế hệ trẻ là tập thể những người có sức trẻ và ở độ tuổi đoàn viên, thanh niên. Họ luôn là biểu tượng của sức sống, của nhiệt huyết và những đam mê cháy bỏng. Mối quan hệ giữa sự cống hiện và thế hệ trẻ mang tính chất biện chứng hai chiều: Cống hiến là một trong những lối sống cao đẹp mà thanh niên cần có, đồng thời thanh niên chỉ thực hiện tốt nghĩa vụ của bản thân khi nỗ lực cống hiến.

Thế hệ trẻ cần rèn luyện, tu dưỡng và trau dồi lối sống cống hiến. Lối sống cống hiến thể hiện ở việc sẵn sàng đem hết trí tuệ, tài năng của bản thân phục vụ lợi chung, vì sự phát triển chung của đất nước. Thực tế đã chứng minh, trong lịch sử của dân tộc ta, thế hệ thanh niên Việt Nam đã hăng hái, xung phong vào trận mạc, dũng cảm đối mặt với sự khốc liệt, tàn ác của chiến tranh; hy sinh thân mình để bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và giành lại độc lập, tự do, thiết lập bầu trời hòa bình ngày hôm nay. Họ là những cô gái thanh niên xung phong, những người chiến sĩ bộ đội mang trên mình quân phục xanh lá, những người lính lái xe đi qua những mưa bom bão đạn trên tuyến đường Trường Sơn huyết mạch,... Tinh thần hăng hái, xông pha đầy gan dạ và dũng cảm của họ đã dệt nên những trang sử vàng đầy vẻ vang của dân tộc. Còn trong thời đại ngày nay, với khát vọng cống hiến cháy bỏng, thế hệ trẻ Việt Nam vẫn không ngừng nỗ lực, cố gắng để đóng góp sức lực, trí tuệ, tài năng, nhiệt huyết trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước. Họ là những thanh niên xung kích tình nguyện đến với những bàn làng xa xôi, hẻo lánh để thực hiện những chương trình từ thiện với mong muốn giảm bớt sự thiếu thốn, nghèo khổ của bà con dân tộc, miền núi; họ là những cô giáo, thầy giáo trẻ tự nguyện dạy học chốn vùng cao để đem lại ánh sáng của tri thức, truyền đạt từng con chữ tới những trẻ em nghèo,.... Tất cả những hành động cao đẹp đó đã thể hiện triết lý sống: "Sống là cho mà chết cũng là cho" (Trích "Bài thơ vĩnh biệt cuộc đời" của Tố Hữu). Và hơn hết, sự cống hiến là phương tiện để con người hình thành lý tưởng sống đúng đắn, tích cực và khẳng định giá trị của bản thân, phát huy hết vai trò là rường cột, là những chủ nhân tương lai của đất nước giống như câu nói mà Thượng nghĩ sĩ Mỹ Peter Marshall từng nêu bật: "Thước đo của giá trị đời người không phải là thời gian mà là sự cống hiến".

Bên cạnh những con người vô danh cống hiến âm thầm, lặng lẽ bằng tất cả nhiệt huyết, đam mê thì trong xã hội hiện nay, có một số thanh niên đã xao nhãng, quên đi trách nhiệm của bản thân đối với sự nghiệp chung của dân tộc. Họ ích kỷ, chỉ mưu cầu lợi ích cá nhân, chỉ muốn hưởng thụ, "nhận lại" mà không hề biết "cho đi". Đó là những hiện tượng lệch lạc cần bị lên án, phê phán, chấn chỉnh, bài trừ trong nếp sống và lối sinh hoạt của thế hệ trẻ hiện nay.

Như vậy, để phát huy hết vai trò của bản thân và thực hiện sứ mệnh cao cả trong công cuộc xây dựng, bảo vệ, nâng tầm quê hương, đất nước, thế hệ trẻ cần mở rộng tầm nhìn để xác lập lý tưởng sống đúng đắn, cao đẹp, tránh xa lối sống vị kỷ tầm thường. Đồng thời, luôn mang trong mình tinh thần sẵn sàng hi sinh và mạnh mẽ hăng hái trở thành những người tiên phong đi đầu để đem tâm - trí - lực của bản thân hòa vào cái "ta" chung của xã hội, của cộng đồng.