1. Hướng dẫn lập dàn ý chi tiết:
1.1 Mẫu dàn ý phân tích quá trình thức tỉnh của nhân vật Mị 1
I. Mở bài

- Giới thiệu nhân vật: Cả Nam Cao và Tô Hoài trong tác phẩm của mình không chỉ xây dựng được nội dung tác phẩm sâu sắc mà còn gặp gỡ trong tinh thần nhân đạo sâu sắc. Thông qua nhân vật Chí Phèo (Chí Phèo) và Mị (Vợ chồng A Phủ), hai nhà văn đã thể hiện tiếng nói cảm thông đối với những người nông dân nghèo khổ, bất hạnh.

II. Thân bài

– Mị và Chí Phèo là những người có xuất thân nghèo khổ, bị cường quyền chèn ép, chà đạp đến mức tê liệt, đánh mất khả năng phản kháng.

– Bên trong những con người bất hạnh ấy lại là sức sống tiềm tàng, mãnh liệt.

–> Họ không mãi cam chịu cuộc sống đen tối mà đã vươn lên vượt thoát ra khỏi bóng đen của cường quyền, thức tỉnh để hồi sinh.

– Nhân vật Mị:

+ Mị là người con gái xinh đẹp, yêu đời với sức sống thanh xuân căng tràn nhưng buộc trở thành con dâu trừ nợ cho gia đình thống lí.

+ Sống tại gia đình thống lí, Mị bị chà đạp cả về thể xác và tinh thần.

+ Mị bị tê liệt, đánh mất đi khả năng phản kháng trước thực trạng đau khổ trước mắt.

+ Trong đêm tình mùa xuân, sức sống bên trong Mị đã được đánh thức nhưng sau đó lại bị thực tại tàn nhẫn đè nèn để cô trở lại đối với cuộc sống cam chịu thường ngày.

+ Giọt nước mắt của A Phủ đã khiến cho sức sống ấy bùng cháy dữ dội để thôi thúc Mị vùng lên cứu sống A Phủ cũng là giải thoát cho cuộc sống của chính mình.

– Nhân vật Chí Phèo:

+ Chí Phèo vốn là một người nông dân lương thiện, chân chất, vì sự ghen tuông của Bá Kiến mà bị đẩy vào tù một cách vô lí, oan uổng.

+ Chấp nhận làm tay sai cho Bá Kiến cũng là khi Chí Phèo bước vào con đường tội lỗi, trở thành con quỷ dữ làng Vũ Đại.

+ Bát cháo hành của Thị Nở đã đánh thức phần nhân tính bên trong con người của Chí.

–> Chí khát khao muốn làm hòa với mọi người, muốn trở về với con đường lương thiện.

+ Khi biết mình mãi mãi không thể trở về cuộc đời lương thiện được nữa, Chí Phèo thà lựa chọn cái kết bi thảm nhất cho mình chứ không chịu bắt tay với tội ác một lần nữa.

III. Kết bài

- Sự hồi sinh của Mị và Chí Phèo thể hiện sự trân trọng, niềm tin của hai nhà văn đối với những giá trị nhân phẩm, sức sống tiềm tàng bên trong con người.

 
1.2 Mẫu dàn ý phân tích quá trình thức tỉnh của nhân vật Mị 2
I. Mở bài

- Giới thiệu ngắn gọn về tác giả, tác phẩm, đoạn trích:

+ Tô Hoài là cây bút văn xuôi hàng đầu của nền văn học Việt Nam hiện đại. Văn ông hấp dẫn bởi lối trần thuật hóm hỉnh, sinh động của người giàu vốn từ vựng, vốn sống, vốn hiểu biết sâu sắc; Vợ chồng A Phủ là truyện ngắn đậm chất thơ, giàu tính tạo hình và gợi cảm; Cảnh đêm tình mùa xuân thể hiện rõ tài năng và cái nhìn nhân đạo của Tô Hoài trong miêu tả, phân tích quá trình thức tỉnh của Mị.

+ Nam Cao là nhà văn xuất sắc, độc đáo của văn học hiện thực phê phán những năm 1930-1945, dù viết về đề tài nào, văn ông luôn trăn trở, đau đớn trước sự tha hóa của con người, sắc sảo trong việc miêu tả, phân tích những biến đổi tâm lí phức tạp, những ranh giới mấp mé thiện và ác, quỹ dữ và con người để từ đó khái quát được những hiện tượng có ý nghĩa xã hội, những triết lí sâu sắc; Chí Phèo là tác phẩm kết tinh cho tài năng và tấm lòng nhân đạo của Nam Cao, đặc biệt qua cảnh Chí Phèo buổi sáng tỉnh rượu.

II. Thân bài

* Cảm nhận quá trình thức tỉnh của Mị trong đêm tình mùa xuân:

- Về nội dung:

+ Nguyên cớ hồi sinh: Đất trời Hồng Ngài vào xuân, tiếng sáo rủ bạn yêu, hơi rượu là nguyên cớ vừa trực tiếp vừa gián tiếp khơi dậy lòng ham sống ở Mị. Đặc biệt, nguyên cớ từ bên trong... lòng ham sống luôn tiềm tàng, chưa lụi tắt trong Mị.

+ Quá trình thức tỉnh:

Sự hồi sinh bắt đầu từ ý thức, cảm xúc, biết nhớ về quá khứ tươi đẹp, nhận ra thực tại khổ đau, bùng lên khát vọng sống mãnh liệt, cháy bỏng cùng đồng thời xuất hiện suy nghĩ về phản kháng tiêu cực thoát khỏi cuộc sống bể tắc;
Từ ý thức đến những hành động quyết liệt không gì dập tắt, Mị thắp đèn, quấn tóc, mặc váy hoa sửa soạn đi chơi. Những hành động liên tiếp chứng tỏ Mị đã sống dậy khao khát tự do, khao khát hạnh phúc của tuổi thanh xuân, lòng ham sống trỗi dậy dẫn dắt Mị những phản kháng tích cực;
Thực tại bị trói đứng nhưng tâm hồn vẫn thăng hoa theo tiếng sáo, Mị chìm vào hạnh phúc ảo giác, vùng bước theo tiếng sáo trong tâm tưởng cũng là lúc nhận ra thực tại trong nỗi đau đớn, xót xa. Mị không nghe tiếng sáo nữa, chỉ nghe tiếng chân ngựa đạp vào vách, Mị cay đắng trở lại với sự liên tưởng về kiếp sống không bằng con ngựa;
Sự thức tỉnh lần này không giúp Mị thay đổi kiếp sống nhưng hé mở được vẻ đẹp của lòng ham sống luôn tiềm tàng ở người lao động vùng cao Tây Bắc, nó là cơ sở để khi có cơ hội, người lao động sẽ vùng lên giải thoát chính mình.
- Về nghệ thuật:

+ Ngôn ngữ giàu hình ảnh, câu văn vừa giàu chất hiện thực vừa quá đỗi chất thơ, hiểu biết phong phú về phong tục vùng cao Tây Bắc;

+ Miêu tả, phân tích tâm lí một cách tài tình, biện chứng, đặc biệt việc chọn lựa chi tiết tiếng sáo để biểu đạt thế giới nội tâm rất tinh tế;

+ Trần thuật linh hoạt, kết hợp kể gián tiếp và nửa trực tiếp...

* Liên hệ với quá trình thức tỉnh của Chí Phèo trong cảnh buổi sáng tỉnh rượu

- Về nội dung:

+ Nguyên cớ hồi sinh: Trước tiên là ở sự xuất hiện của thị Nở - người đàn bà thô nhám nhưng có trái tim giàu yêu thương, nhân ái; sau nữa là Chí lần đầu tiên tỉnh rượu sau những cơn say triền miên.

+ Quá trình thức tỉnh:

Bắt đầu với sự trở về của ý thức: tỉnh rượu, tỉnh táo để nhận thức được không gian với những thanh âm bình dị (tiếng cười nói của người đi chợ, tiếng anh thuyền chài gõ mái chèo đuổi cá, tiếng chim hót...), nhận thức được thời gian với quá khứ xa xôi từng có niềm ao ước về một gia đình nho nhỏ, ý thức được bi kịch hiện tại, nghĩ đến tương lai với tuổi già, bệnh tật và cô độc;
Những cung bậc cảm xúc sống lại để buồn bã, nuối tiếc giấc mơ trong quá khứ và ngạc nhiên xúc động trước tấm chân tình của thị Nở với bát cháo hành;
Đỉnh cao của sự thức tỉnh là suy nghĩ và khao khát hướng thiện, thèm lương thiện, muốn làm hòa với mọi người, hi vọng mãnh liệt và sự mở đường của thị Nở;
Tính người cũng trở về trong những hành động và lời nói rất người: Chí không còn đập đầu, rạch mặt, ăn vạ, ngược lại có khả năng điều chỉnh hành vi, thay đổi thói quen, cố uống thật ít để được sống trong yêu thương...; Không còn chửi vu vơ, phẫn uất cô độc mà biết nói một cách hiền lành, trân trọng và tình tứ của một người khi yêu “Giá cứ thế này thì thích nhỉ?”...
- Về nghệ thuật:

+ Ngôn ngữ vừa sống động, vừa điêu luyện lại vừa gần gũi, tự nhiên;

+ Nghệ thuật miêu tả, phân tích tâm lí tinh tế, sâu sắc, biện chứng;

+ Trần thuật linh hoạt, kết hợp hài hòa giữ đối thoại và độc thoại, giữa lời gián tiếp và nửa trực tiếp;

+ Xây dựng được nhân vật điển hình...

* Nhận xét cái nhìn nhân đạo của mỗi nhà văn:

- Điểm tương đồng:

+ Dù trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng phát hiện ra vẻ đẹp tiềm tàng của nhân vật. Ở Mị là vẻ đẹp và sức sống cũng như tinh thần phản kháng mạnh mẽ của người miền núi, ở Chí Phèo là bản chất lương thiện của con người;

+ Thông cảm, đồng cảm với số phận bất hạnh của những người lao động nghèo, những con người bị vùi dập, bị lăng nhục và xúc phạm;

+ Lên án, tổ cáo những thế lực gây ra số phận đau khổ cho người lao động;

+ Niềm tin vào nhân cách, phẩm chất của người lao động.

- Điểm khác biệt:

+ Nam Cao nhìn con người trong số phận bi kịch, nhân vật của ông chưa tìm được con đường đi, con đường giải phóng cho chính mình. Vì thế kết thúc sự thức tỉnh của Chí Phèo là con đường cùng, bế tắc.

+ Tô Hoài nhìn con người trong sự vận động đến với cuộc sống tốt đẹp, tương lai tươi sáng. Vì vậy kết thúc sự thức tỉnh của Mị trong đêm tình mùa xuân hứa hẹn một sự phản kháng quyết liệt để giải thoát mình và những người cùng cảnh ngộ trong đêm mùa đông cuối truyện.

III. Kết bài

- Sự hồi sinh của Mị và Chí Phèo thể hiện sự trân trọng, niềm tin của hai nhà văn đối với những giá trị nhân phẩm, sức sống tiềm tàng bên trong con người.

2. Một số mẫu bài cảm nhận quá trình thức tỉnh của nhân vật Mị liên hệ với Chí Phèo
2.1 Bài mẫu cảm nhận quá trình thức tỉnh của nhân vật Mị liên hệ với Chí Phèo 1
Nam Cao và Tô Hoài là hai cây bút xuất sắc trong nền văn học Việt Nam hiện đại. Nếu như Nam Cao đi vào khai thác đề tài người nông dân ở làng Đại Hoàng – quê hương của nhà văn, thì Tô Hoài lại rất thành công trong việc tìm đến người lao động miền núi Tây Bắc xa xôi để xây dựng nên những tác phẩm nghệ thuật đặc sắc. Đọc Chí Phèo của Nam Cao và Vợ chồng A Phủ của Tô Hoài hẳn bạn đọc không thể quên được hai nhân vật Chí Phèo và Mị, nhất là sự hồi sinh nhân tính của họ.

“Văn chương là điệu hồn đi tìm những tâm hồn đồng điệu”, Nam Cao và Tô Hoài đã có sự gặp gỡ, đồng điệu về tư tưởng, tình cảm. Đó chính là tiếng nói yêu thương sâu sắc của nhà văn dành cho nhân vật của mình. “Hồi sinh” có nghĩa là sống lại. “Hồi sinh nhân tính” là tính người, tình người được sống lại. Nói về sự hồi sinh nhân tính, ta đã bắt gặp sự hồi sinh ấy trong văn học trước đó, bất cứ nhân vật nào, một khi đã tha hóa, họ đều có quá trình thức tỉnh về tâm hồn, như Trương Sinh (Chuyện người con gái Nam Xương – Nguy