1. Quá trình truyền động
Khi bánh dẫn (bánh đai 1) quay nhờ nguồn lực (động cơ), nhờ có lực căng đai ban đầu, giữa bề mặt tiếp xúc của dây đai và bánh đai sẽ xuất hiện lực ma sát. Lực ma sát này kéo dây đai chuyển động theo, từ đó làm quay bánh bị dẫn (bánh đai 2).

2. Các thành phần chính của lực
Lực ma sát ($F_{ms}$): Đây là yếu tố quyết định. Nếu lực ma sát không đủ lớn (do đai lỏng hoặc tải quá nặng), sẽ xảy ra hiện tượng trượt đai, khiến hiệu suất truyền động giảm.
Lực căng đai: Để bộ truyền làm việc được, dây đai phải được căng một lực nhất định lên hai bánh đai.
3. Tỉ số truyền ($i$)
Tốc độ quay của bánh bị dẫn phụ thuộc vào đường kính của hai bánh đai. Công thức tính tỉ số truyền là:

$i = \frac{n_1}{n_2} = \frac{D_2}{D_1}$
 

Trong đó:

$n_1, n_2$: Tốc độ quay của bánh dẫn và bánh bị dẫn (vòng/phút).
$D_1, D_2$: Đường kính của bánh dẫn và bánh bị dẫn.
Lưu ý: Nếu $D_1 < D_2$, bộ truyền giúp tăng mô men lực nhưng giảm tốc độ (truyền giảm tốc). Ngược lại, nếu $D_1 > D_2$, bộ truyền giúp tăng tốc độ (truyền tăng tốc).
4. Ưu và nhược điểm từ nguyên lý ma sát
Ưu điểm: Làm việc êm ái, không gây tiếng ồn lớn. Có khả năng bảo vệ động cơ khi quá tải (đai sẽ tự trượt thay vì làm gãy trục). Có thể truyền động giữa hai trục cách xa nhau.
Nhược điểm: Do có hiện tượng trượt, tỉ số truyền không hoàn toàn chính xác tuyệt đối. Tuổi thọ dây đai thấp hơn so với truyền động xích hay bánh răng do bị mòn và giãn theo thời gian.

Ví dụ thực tế: Em có thể quan sát nguyên lý này ở máy may, máy xay xát, hoặc bộ phận truyền động từ động cơ xe tay ga (hộp số vô cấp CVT).