Phong trào Tây Sơn (1771–1802) không chỉ là một trang sử chói lọi về quân sự mà còn để lại những giá trị vô giá về tư duy trị quốc và bảo vệ chủ quyền. Đối với công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, chúng ta có thể rút ra những bài học kinh nghiệm cốt lõi sau:

1. Bài học về đại đoàn kết toàn dân tộc
Phong trào Tây Sơn bắt đầu từ một cuộc khởi nghĩa nông dân, nhưng đã nhanh chóng trở thành phong trào giải phóng dân tộc nhờ khẩu hiệu "lấy của nhà giàu chia cho người nghèo", đáp ứng nguyện vọng của nhân dân.

Hiện nay: Cần phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân. Mọi chính sách của Nhà nước phải hướng tới lợi ích của nhân dân, thực hiện tốt phương châm "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng".
2. Bài học về tinh thần chủ động và tốc quyết
Vua Quang Trung đã để lại bài học kinh điển về nghệ thuật quân sự: "Thần tốc - Táo bạo - Bất ngờ". Việc chủ động tiến công để tiêu diệt quân Xiêm (Rạch Gầm - Xoài Mút) và quân Thanh (Ngọc Hồi - Đống Đa) cho thấy tư duy phòng thủ tốt nhất là chủ động ngăn chặn nguy cơ từ xa.

Hiện nay: Trong công cuộc bảo vệ chủ quyền biển đảo và biên giới, chúng ta cần chủ động nắm bắt tình hình, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống. Xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh gắn với thế trận an ninh nhân dân.
3. Bài học về trọng dụng nhân tài và xây dựng đội ngũ
Dù xuất thân bình dân, nhưng Quang Trung - Nguyễn Huệ rất coi trọng trí thức (như Ngô Thì Nhậm, Phan Huy Ích...). Ông từng nói: "Dựng nước lấy việc học làm đầu, trị nước lấy nhân tài làm gốc".

Hiện nay: Công cuộc công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước rất cần đội ngũ chuyên gia, trí thức và nhân tài. Cần có chính sách thu hút "chất xám", đề bạt những người có năng lực thực sự vào bộ máy lãnh đạo để phát triển kinh tế bền vững.
4. Bài học về tư duy cải cách và mở cửa
Sau khi quét sạch giặc ngoại xâm, vua Quang Trung đã thực hiện nhiều chính sách tiến bộ:

Chiếu khuyến nông: Khôi phục sản xuất, ổn định đời sống nhân dân.
Chiếu lập học: Đề cao chữ Nôm, khẳng định ý thức tự lập dân tộc.
Mở cửa thông thương: Đưa quan hệ giao thương với nước ngoài vào nề nếp.
Hiện nay: Đây là tiền đề cho tư duy Đổi mới. Việt Nam cần tiếp tục hội nhập quốc tế sâu rộng, đồng thời giữ vững bản sắc văn hóa dân tộc và độc lập về kinh tế.
5. Bài học về ngoại giao khôn khéo
Quang Trung rất cứng rắn về chủ quyền (yêu cầu nhà Thanh trả lại đất biên giới) nhưng cũng rất linh hoạt trong ngoại giao (giả vương sang chầu, thực hiện chính sách hòa hoãn) để tránh binh đao không cần thiết, cho dân nghỉ ngơi.

Hiện nay: Áp dụng trường phái "Ngoại giao cây tre": mềm mại, khôn khéo về phương pháp nhưng kiên định, vững chãi về nguyên tắc độc lập dân tộc và toàn vẹn lãnh thổ.

Tóm lại: Những bài học từ phong trào Tây Sơn nhắc nhở chúng ta rằng: Một quốc gia chỉ thực sự mạnh khi có sự đồng lòng của nhân dân, có đội ngũ lãnh đạo tài đức và có tư duy phát triển phù hợp với thời đại.

Bài học và Kinh nghiệm từ Phong trào Tây Sơn đối với Công cuộc Xây dựng và Bảo vệ Tổ quốc Hiện nay:
Phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc:

Bài học: Phong trào Tây Sơn cho thấy sức mạnh vô địch của khối đại đoàn kết dân tộc. Khi nhân dân từ các tầng lớp khác nhau, dưới sự lãnh đạo tài tình, cùng chung lòng yêu nước và ý chí chiến đấu, thì có thể đánh bại mọi kẻ thù, dù mạnh đến đâu.
Áp dụng hiện nay: Trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, việc củng cố và phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc là yếu tố then chốt. Điều này bao gồm việc xây dựng khối liên minh vững chắc giữa các giai cấp, tầng lớp, tôn trọng sự đa dạng, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, tạo sự đồng thuận xã hội.
Tinh thần yêu nước và ý chí bảo vệ độc lập dân tộc:

Bài học: Phong trào Tây Sơn đã thể hiện rõ tinh thần yêu nước nồng nàn, ý chí quật cường, quyết tâm bảo vệ nền độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của dân tộc trước các thế lực xâm lược (Xiêm, Thanh).
Áp dụng hiện nay: Giáo dục và bồi đắp tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc cho thế hệ trẻ là vô cùng quan trọng. Kiên định giữ vững độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia, đồng thời chủ động hội nhập quốc tế, giữ vững môi trường hòa bình để phát triển đất nước.
Sự lãnh đạo tài giỏi, sáng suốt và đường lối đúng đắn:

Bài học: Sự thành công của phong trào Tây Sơn gắn liền với tài năng lãnh đạo kiệt xuất của các anh hùng áo vải, đặc biệt là Quang Trung - Nguyễn Huệ. Đường lối chiến lược, chiến thuật sáng tạo, linh hoạt, phù hợp với từng thời điểm lịch sử đã giúp nghĩa quân giành chiến thắng.
Áp dụng hiện nay: Cần có đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý đủ tài năng, đức độ, có tầm nhìn xa, bản lĩnh chính trị vững vàng, đề ra và thực hiện thành công đường lối phát triển đất nước đúng đắn, sáng tạo, phù hợp với xu thế thời đại và điều kiện thực tiễn của Việt Nam.
Biết trọng dụng nhân tài:

Bài học: Phong trào Tây Sơn đã thu hút và trọng dụng nhiều nhân tài, những người có năng lực và tâm huyết đóng góp cho sự nghiệp chung.
Áp dụng hiện nay: Xây dựng cơ chế, chính sách thu hút, trọng dụng và đãi ngộ nhân tài trong mọi lĩnh vực, tạo môi trường thuận lợi để nhân tài phát huy hết khả năng, cống hiến cho sự nghiệp cách mạng của đất nước.
Đề cao lòng nhân đạo, thiện chí hòa bình:

Bài học: Mặc dù là một cuộc khởi nghĩa vũ trang, phong trào Tây Sơn cũng thể hiện lòng nhân đạo với dân chúng, và khi đất nước thống nhất, có chủ trương xây dựng lại đất nước, khôi phục sản xuất.
Áp dụng hiện nay: Trong công cuộc xây dựng đất nước, cần chú trọng đến chính sách an sinh xã hội, chăm lo đời sống nhân dân, xây dựng một xã hội công bằng, nhân văn. Đồng thời, luôn đề cao thiện chí hòa bình, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, nhưng cũng sẵn sàng đấu tranh để bảo vệ chủ quyền quốc gia.
Xây dựng và củng cố lực lượng vũ trang vững mạnh:

Bài học: Sức mạnh quân sự của nghĩa quân Tây Sơn, từ cách tổ chức, huấn luyện đến tinh thần chiến đấu, đã giúp họ làm nên những chiến công hiển hách.
Áp dụng hiện nay: Cần tiếp tục xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, sẵn sàng làm nòng cốt trong công cuộc bảo vệ Tổ quốc.