Phong trào nông dân đằng ngoài chiến tranh nam bắc triều
Quảng cáo
4 câu trả lời 35
1. Bối cảnh
- Thời gian: khoảng 1527 – 1592.
- Nhà Lê suy yếu; nhà Mạc cướp ngôi (1527) → chiến tranh giữa Nam triều (Lê – Trịnh) và Bắc triều (Mạc).
- Chiến tranh liên miên, triều đình mục nát → thuế khóa nặng nề, lao dịch, đói kém, đời sống nông dân cực khổ.
2. Nguyên nhân bùng nổ
- Kinh tế sa sút, ruộng đất tập trung trong tay quan lại – địa chủ.
- Quan lại tham nhũng, áp bức; binh dịch kéo dài.
- Thiên tai, mất mùa làm mâu thuẫn xã hội thêm gay gắt.
3. Diễn biến và đặc điểm
- Nhiều cuộc khởi nghĩa nông dân nổ ra khắp Đàng Ngoài (Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ).
- Mang tính tự phát, quy mô vừa và nhỏ, vũ khí thô sơ.
- Thường bị đàn áp, khó liên kết lâu dài do chiến tranh và thiếu lãnh đạo thống nhất.
4. Tiêu biểu
- Các cuộc nổi dậy lẻ tẻ ở Sơn Tây, Kinh Bắc, Hải Dương, Thanh Hóa…
- Một số thủ lĩnh địa phương tập hợp nông dân chống quan lại, quân triều đình.
5. Ý nghĩa
- Phản ánh mâu thuẫn xã hội sâu sắc và sự khủng hoảng của chế độ phong kiến.
- Góp phần làm suy yếu các tập đoàn phong kiến đang tranh giành quyền lực.
- Đặt tiền đề cho các phong trào nông dân mạnh hơn ở các thế kỷ sau.
Phong trào nông dân Đàng Ngoài trong thời kì chiến tranh Nam – Bắc triều bùng nổ do:
- Chiến tranh kéo dài giữa nhà Lê – Trịnh và nhà Mạc làm đất nước loạn lạc
- Nhân dân phải chịu thuế nặng, bắt lính, đói khổ, đời sống cực kì khó khăn
Vì vậy, nhiều cuộc khởi nghĩa nông dân nổ ra ở Đàng Ngoài, tiêu biểu như các cuộc nổi dậy của nông dân ở vùng đồng bằng Bắc Bộ.
Ý nghĩa:
- Thể hiện sự phản kháng mạnh mẽ của nông dân trước áp bức
- Góp phần làm suy yếu chính quyền phong kiến, phản ánh sự khủng hoảng của xã hội lúc bấy giờ.
Trong thế kỉ XVI, do chiến tranh Nam – Bắc triều kéo dài, đời sống nhân dân Đàng Ngoài vô cùng cực khổ. Ruộng đất bị tàn phá, thuế khóa nặng nề, nạn đói và dịch bệnh xảy ra liên miên. Trước tình cảnh đó, nông dân đã nổi dậy đấu tranh ở nhiều nơi.
Phong trào nông dân diễn ra rộng khắp, với nhiều cuộc khởi nghĩa lớn nhỏ nhằm chống lại sự áp bức của chính quyền phong kiến, đòi giảm tô thuế và cải thiện cuộc sống. Tuy các cuộc khởi nghĩa đều chưa giành được thắng lợi, nhưng đã làm cho chính quyền phong kiến suy yếu, xã hội rối loạn.
Ý nghĩa:
Phong trào nông dân Đàng Ngoài thể hiện tinh thần đấu tranh mạnh mẽ của nông dân, góp phần làm lung lay chế độ phong kiến và phản ánh sâu sắc mâu thuẫn xã hội trong thời kì chiến tranh Nam – Bắc triều.
Dưới đây là những đặc điểm chính của phong trào này:
1. Nguyên nhân bùng nổ
Chiến tranh kéo dài: Cuộc xung đột giữa nhà Mạc (Bắc triều) và nhà Lê - Trịnh (Nam triều) khiến sản xuất đình trệ, đồng ruộng bỏ hoang [2].
Chế độ thuế khóa nặng nề: Cả hai bên đều ra sức vơ vét sức người, sức của để phục vụ chiến tranh [4].
Thiên tai và mất mùa: Nạn đói thường xuyên xảy ra, khiến nông dân không còn đường sống, buộc phải đứng lên đấu tranh [2].
2. Các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu
Thời kỳ này ghi nhận nhiều cuộc nổi dậy của nông dân và các hào mục địa phương chống lại sự cai trị của nhà Mạc ở phía Bắc:
Khởi nghĩa Trần Tuân (1511): Bùng nổ ở Hưng Hoá và Sơn Tây, lực lượng lên tới hàng vạn người, từng uy hiếp kinh thành Thăng Long [1].
Khởi nghĩa Thân Duy Nhạc và Ngô Nội (1512): Hoạt động mạnh mẽ ở vùng Bắc Giang [3].
Khởi nghĩa Trần Cảo (1516): Đây là cuộc khởi nghĩa lớn nhất thời kỳ này, nổ ra ở Đông Triều (Quảng Ninh). Nghĩa quân chiếm được kinh thành Thăng Long trong một thời gian ngắn, khiến triều đình nhà Lê sụp đổ và tạo điều kiện cho Mạc Đăng Dung đoạt ngôi sau này [1, 2].
3. Đặc điểm và Ý nghĩa
Quy mô: Các cuộc khởi nghĩa nổ ra lẻ tẻ nhưng rộng khắp, từ miền núi đến đồng bằng [3].
Tính chất: Mang tính tự phát, mục tiêu chủ yếu là chống lại áp bức cục bộ và đòi quyền sống [4].
Hệ quả: Làm suy yếu nghiêm trọng chính quyền trung ương, dẫn đến sự sụp đổ của nhà Lê sơ và tạo tiền đề cho sự hình thành cục diện Nam - Bắc triều [1, 2].
Phong trào nông dân thế kỷ XVI là biểu hiện của sự khủng hoảng xã hội sâu sắc, buộc các tập đoàn phong kiến phải có những điều chỉnh nhất định về chính sách ruộng đất sau khi chiến tranh kết thúc [4].
Quảng cáo
Bạn muốn hỏi bài tập?
Câu hỏi hot cùng chủ đề
-
4596
