1. Tác giả và thể loại
Tác giả: Không rõ, là truyền thuyết dân gian Việt Nam.
Thể loại: Truyền thuyết (kể về nguồn gốc lịch sử gắn với hiện tượng thiên nhiên, con người và các giá trị văn hóa).
2. Nội dung chính
Hoàn cảnh lịch sử:

Thời Lê Thái Tổ (thế kỷ XV), đất nước vừa thoát khỏi ách đô hộ nhà Minh.
Quân dân đang chuẩn bị xây dựng kinh đô mới.
Sự kiện chính:

Lê Thái Tổ nhận được thanh gươm thần từ thần Rùa (hoặc rùa thần nổi lên trong hồ).
Với gươm thần, vua đánh thắng giặc, lập lại hoà bình, thống nhất đất nước.
Kết thúc và ý nghĩa:

Khi đất nước yên ổn, rùa thần xuất hiện đòi gươm trả lại hồ.
Hồ Gươm (Hồ Hoàn Kiếm) ra đời từ đó, gắn với truyền thuyết về “gươm thần trả hồ”.
Truyền thuyết nhấn mạnh sự linh thiêng của gươm thần, công lao của vua và lòng yêu nước của nhân dân.
3. Giá trị nội dung
Lịch sử: Gợi nhắc đến chiến thắng giặc Minh, vai trò Lê Thái Tổ trong việc lập lại hòa bình.
Văn hóa – giáo dục: Khẳng định tinh thần chính nghĩa, lòng dũng cảm, trung nghĩa.
Thiên nhiên – con người: Truyền thuyết gắn con người với thiên nhiên (rùa thần, hồ nước), thể hiện niềm tin vào sức mạnh siêu nhiên.
4. Giá trị nghệ thuật
Kể chuyện có cốt truyện rõ ràng, đơn giản, sinh động.
Nhân vật được xây dựng theo cách tượng trưng, giàu tính điển hình: vua Lê Thái Tổ đại diện cho chính nghĩa, rùa thần đại diện cho siêu nhiên, thiên nhiên.
Ngôn ngữ dân gian, gần gũi, dễ hiểu, giàu hình ảnh biểu cảm.
5. Bài học rút ra
Người đọc học được tinh thần yêu nước, dũng cảm, trung nghĩa.
Nhắc nhở về truyền thống gắn kết con người với thiên nhiên và những giá trị lịch sử của đất nước.

1. Tác giả và thể loại
Tác giả: Không rõ, là truyền thuyết dân gian Việt Nam.
Thể loại: Truyền thuyết (kể về nguồn gốc lịch sử gắn với hiện tượng thiên nhiên, con người và các giá trị văn hóa).
2. Nội dung chính
Hoàn cảnh lịch sử:

Thời Lê Thái Tổ (thế kỷ XV), đất nước vừa thoát khỏi ách đô hộ nhà Minh.
Quân dân đang chuẩn bị xây dựng kinh đô mới.
Sự kiện chính:

Lê Thái Tổ nhận được thanh gươm thần từ thần Rùa (hoặc rùa thần nổi lên trong hồ).
Với gươm thần, vua đánh thắng giặc, lập lại hoà bình, thống nhất đất nước.
Kết thúc và ý nghĩa:

Khi đất nước yên ổn, rùa thần xuất hiện đòi gươm trả lại hồ.
Hồ Gươm (Hồ Hoàn Kiếm) ra đời từ đó, gắn với truyền thuyết về “gươm thần trả hồ”.
Truyền thuyết nhấn mạnh sự linh thiêng của gươm thần, công lao của vua và lòng yêu nước của nhân dân.
3. Giá trị nội dung
Lịch sử: Gợi nhắc đến chiến thắng giặc Minh, vai trò Lê Thái Tổ trong việc lập lại hòa bình.
Văn hóa – giáo dục: Khẳng định tinh thần chính nghĩa, lòng dũng cảm, trung nghĩa.
Thiên nhiên – con người: Truyền thuyết gắn con người với thiên nhiên (rùa thần, hồ nước), thể hiện niềm tin vào sức mạnh siêu nhiên.
4. Giá trị nghệ thuật
Kể chuyện có cốt truyện rõ ràng, đơn giản, sinh động.
Nhân vật được xây dựng theo cách tượng trưng, giàu tính điển hình: vua Lê Thái Tổ đại diện cho chính nghĩa, rùa thần đại diện cho siêu nhiên, thiên nhiên.
Ngôn ngữ dân gian, gần gũi, dễ hiểu, giàu hình ảnh biểu cảm.
5. Bài học rút ra
Người đọc học được tinh thần yêu nước, dũng cảm, trung nghĩa.
Nhắc nhở về truyền thống gắn kết con người với thiên nhiên và những giá trị lịch sử của đất nước.

1. Tác giả và thể loại
Tác giả: Không rõ, là truyền thuyết dân gian Việt Nam.
Thể loại: Truyền thuyết (kể về nguồn gốc lịch sử gắn với hiện tượng thiên nhiên, con người và các giá trị văn hóa).
2. Nội dung chính
Hoàn cảnh lịch sử:

Thời Lê Thái Tổ (thế kỷ XV), đất nước vừa thoát khỏi ách đô hộ nhà Minh.
Quân dân đang chuẩn bị xây dựng kinh đô mới.
Sự kiện chính:

Lê Thái Tổ nhận được thanh gươm thần từ thần Rùa (hoặc rùa thần nổi lên trong hồ).
Với gươm thần, vua đánh thắng giặc, lập lại hoà bình, thống nhất đất nước.
Kết thúc và ý nghĩa:

Khi đất nước yên ổn, rùa thần xuất hiện đòi gươm trả lại hồ.
Hồ Gươm (Hồ Hoàn Kiếm) ra đời từ đó, gắn với truyền thuyết về “gươm thần trả hồ”.
Truyền thuyết nhấn mạnh sự linh thiêng của gươm thần, công lao của vua và lòng yêu nước của nhân dân.
3. Giá trị nội dung
Lịch sử: Gợi nhắc đến chiến thắng giặc Minh, vai trò Lê Thái Tổ trong việc lập lại hòa bình.
Văn hóa – giáo dục: Khẳng định tinh thần chính nghĩa, lòng dũng cảm, trung nghĩa.
Thiên nhiên – con người: Truyền thuyết gắn con người với thiên nhiên (rùa thần, hồ nước), thể hiện niềm tin vào sức mạnh siêu nhiên.
4. Giá trị nghệ thuật
Kể chuyện có cốt truyện rõ ràng, đơn giản, sinh động.
Nhân vật được xây dựng theo cách tượng trưng, giàu tính điển hình: vua Lê Thái Tổ đại diện cho chính nghĩa, rùa thần đại diện cho siêu nhiên, thiên nhiên.
Ngôn ngữ dân gian, gần gũi, dễ hiểu, giàu hình ảnh biểu cảm.
5. Bài học rút ra
Người đọc học được tinh thần yêu nước, dũng cảm, trung nghĩa.
Nhắc nhở về truyền thống gắn kết con người với thiên nhiên và những giá trị lịch sử của đất nước.

I. Tìm hiểu chung
Thể loại: Truyền thuyết
Nội dung chính: Kể lại sự tích vua Lê Lợi được thần linh giúp đỡ đánh thắng giặc Minh và hoàn trả gươm báu cho Rùa Vàng, qua đó giải thích nguồn gốc tên gọi Hồ Gươm (Hồ Hoàn Kiếm).

II. Bố cục
Chia làm 3 phần:

Từ đầu đến “không sợ gì nữa”
→ Sự xuất hiện của thanh gươm thần.
Tiếp theo đến “quét sạch quân Minh”
→ Lê Lợi dùng gươm thần đánh thắng giặc.
Phần còn lại
→ Lê Lợi trả gươm cho Rùa Vàng, hồ mang tên Hồ Hoàn Kiếm.

III. Tóm tắt văn bản
Thời giặc Minh xâm lược, Lê Lợi khởi nghĩa ở Lam Sơn. Long Quân cho mượn gươm thần để giúp ông đánh giặc. Nhờ gươm thần, nghĩa quân ngày càng lớn mạnh và đánh tan quân Minh. Sau khi đất nước yên bình, trong một lần dạo thuyền trên hồ Tả Vọng, Rùa Vàng hiện lên đòi lại gươm. Lê Lợi trả gươm, từ đó hồ được gọi là Hồ Hoàn Kiếm (Hồ Gươm).

IV. Ý nghĩa truyện
Ca ngợi cuộc khởi nghĩa Lam Sơn và vai trò của vua Lê Lợi.
Thể hiện niềm tin của nhân dân rằng chính nghĩa được thần linh ủng hộ.
Giải thích nguồn gốc tên gọi Hồ Gươm.
Thể hiện khát vọng hòa bình, không còn chiến tranh.

V. Nghệ thuật
Sử dụng yếu tố kì ảo, hoang đường (gươm thần, Rùa Vàng).
Kết hợp yếu tố lịch sử với tưởng tượng dân gian.
Cách kể chuyện hấp dẫn, giàu ý nghĩa biểu tượng.

VI. Ghi nhớ
Sự tích Hồ Gươm là truyền thuyết tiêu biểu thể hiện lòng yêu nước, tinh thần chống giặc ngoại xâm và ước mơ hòa bình của nhân dân ta.