THÁNG GIÊNG, MƠ VỀ TRĂNG NON RÉT NGỌT
(Nguyễn Quang Thiều)

1. Thể loại
Tùy bút / Tản văn

2. Phương thức biểu đạt
Chính: Biểu cảm
Kết hợp: Miêu tả, tự sự

3. Ngôi kể
Ngôi thứ nhất (xưng “tôi”)

4. Nội dung chính
Văn bản là những cảm nhận tinh tế của tác giả về tháng Giêng – thời khắc đầu năm với:

Trăng non
Cái rét ngọt
Không gian làng quê yên bình
Qua đó thể hiện nỗi nhớ, sự gắn bó và tình yêu sâu nặng với quê hương, tuổi thơ và thiên nhiên.

5. Hình ảnh tiêu biểu
Trăng non
Cái rét ngọt
Làng quê, bếp lửa, không gian đầu năm
→ Các hình ảnh mang vẻ đẹp mộc mạc, trong trẻo, giàu chất thơ.

6. Cảm xúc của tác giả
Nhẹ nhàng
Sâu lắng
Hoài niệm, mơ mộng
Yêu thương, trân trọng những điều bình dị

7. Chủ đề
Ca ngợi vẻ đẹp của thiên nhiên và đời sống tinh thần con người trong những ngày đầu năm
Thể hiện tình yêu quê hương, ký ức tuổi thơ và sự gắn bó với những giá trị truyền thống

8. Biện pháp tu từ
So sánh
Nhân hóa
Ẩn dụ
Từ ngữ gợi tả, gợi cảm

9. Ví dụ câu có biện pháp tu từ
Nhân hóa:
“Cái rét ngọt khẽ chạm vào da thịt.”
So sánh:
“Trăng non mỏng manh như một nét vẽ.”
→ Làm cho cảnh vật trở nên sống động, giàu cảm xúc.

10. Ý nghĩa văn bản
Gợi cho người đọc:

Sự trân trọng những khoảnh khắc bình yên
Ý thức gìn giữ ký ức, quê hương và nét đẹp truyền thống
Nhắc con người sống chậm lại để cảm nhận cuộc sống.

11. Ghi nhớ
Văn bản giàu chất trữ tình
Ngôn ngữ tinh tế, giàu hình ảnh
Cảm xúc nhẹ nhàng, sâu lắng

Dưới đây là phần soạn bài "Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt" của Vũ Bằng – một văn bản trong chương trình Ngữ văn 7 (Kết nối tri thức):

✨ I. Tác giả – Tác phẩm
Tác giả: Vũ Bằng (1913–1984), nhà văn nổi tiếng với những trang viết giàu cảm xúc, đặc biệt về Hà Nội và miền Bắc.
Tác phẩm: Trích từ tập "Thương nhớ mười hai", thể hiện nỗi nhớ da diết về mùa xuân Hà Nội.

🌸 II. Tóm tắt nội dung
Bài văn thể hiện nỗi nhớ mùa xuân miền Bắc, đặc biệt là tháng Giêng với trăng non, rét ngọt, hoa đào, bánh chưng, và không khí sum vầy. Qua đó, tác giả bộc lộ tình yêu quê hương sâu sắc và tâm hồn nhạy cảm, tinh tế.

🧠 III. Bố cục
Phần đầu: Cảm xúc về tháng Giêng và mùa xuân miền Bắc.
Phần giữa: Miêu tả vẻ đẹp thiên nhiên, con người, phong tục ngày Tết.
Phần cuối: Nỗi nhớ da diết và tình yêu quê hương.

💡 IV. Nội dung chính
Miêu tả không khí tháng Giêng: trăng non, rét ngọt, hoa đào, bánh chưng.
Tình cảm gắn bó với quê hương, đặc biệt là Hà Nội.
Tâm trạng của người xa quê, nhớ về những giá trị truyền thống.

📝 V. Nghệ thuật
Ngôn ngữ giàu hình ảnh, cảm xúc.
Sử dụng nhiều biện pháp tu từ: ẩn dụ, nhân hóa, so sánh.
Giọng văn trữ tình, sâu lắng, đầy hoài niệm.

Bạn có muốn mình giúp viết đoạn văn cảm nhận hoặc trả lời câu hỏi cụ thể trong bài không?

SOẠN BÀI: Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt
1. Tác giả và tác phẩm
Tác giả: Vũ Bằng, nhà văn nổi tiếng với các tùy bút, truyện ngắn, kí sự.
Tác phẩm: Tùy bút – mang tính miêu tả, biểu cảm và suy tư về mùa xuân.

2. Thể loại và đặc điểm
Thể loại: Tùy bút.
Đặc điểm:

Không kể chuyện theo mạch truyện cụ thể, mà tập trung vào cảm xúc và ấn tượng.
Ngôn từ giàu hình ảnh, biểu cảm, gợi cảm.
Thể hiện tình yêu thiên nhiên, yêu đời, tinh thần trữ tình.

3. Nội dung chính
Miêu tả cảm xúc yêu mến mùa xuân, vẻ đẹp tinh tế của thiên nhiên tháng Giêng.
Cảnh sắc thiên nhiên, ánh sáng, âm thanh hòa vào cảm xúc tác giả.
Thể hiện sự say mê, trân trọng những khoảnh khắc đẹp trong cuộc sống.

4. Nghệ thuật
Ngôn từ giàu hình ảnh: mềm mại, tinh tế, biểu cảm.
Biện pháp tu từ: nhân hóa, so sánh, điệp từ.
Trữ tình: thiên nhiên nhìn qua lăng kính cảm xúc của tác giả.

5. Cảm nhận và bài học
Tác phẩm gợi nhớ vẻ đẹp mùa xuân và tình yêu thiên nhiên của con người.
Giúp người đọc biết trân trọng những giá trị bình dị, đơn giản xung quanh mình.
Khuyến khích sống lạc quan, yêu đời và biết thưởng thức vẻ đẹp cuộc sống.

Dưới đây là một bài soạn về bài thơ "Tháng Giêng Mơ Về Trăng Non" với nội dung ngắn gọn, rõ ràng và súc tích:

---

### Soạn bài: **Tháng Giêng Mơ Về Trăng Non**

#### 1. Tập trung vào tác giả và tác phẩm
- **Tác giả:** Nguyễn Duy - nhà thơ hiện đại, có phong cách viết chân thực, thấm đẫm tình cảm quê hương, đất nước.
- **Tác phẩm:** Bài thơ thể hiện nỗi nhớ quê hương, tình cảm chân thành của nhà thơ với thiên nhiên và đất nước qua hình ảnh trăng non tháng Giêng.

#### 2. Đọc – hiểu chung
- Bài thơ là lời tâm sự, là nỗi mơ về trăng non tháng Giêng – biểu tượng của quê hương, của mùa xuân mới bắt đầu.
- Trăng non là hình ảnh đẹp, tượng trưng cho sự trẻ trung, tươi mới, trong sáng.

#### 3. Nội dung chính
- Nhà thơ mong muốn trở về quê hương để đón nhận vẻ đẹp của trăng non tháng Giêng.
- Trăng non trở thành biểu tượng của tuổi trẻ, của sự trong sáng, của mùa xuân mới.
- Tình cảm tha thiết, nỗi nhớ quê hương dâng trào trong lòng nhà thơ.

#### 4. Nghệ thuật và hình ảnh tiêu biểu
- **Hình ảnh trăng non tháng Giêng:** tượng trưng cho vẻ đẹp trong sáng, tinh khôi của đất trời mùa xuân.
- **Ngôn ngữ giản dị, chân thành:** thể hiện cảm xúc chân thật của nhà thơ.
- **Biện pháp tu từ:** ẩn dụ, so sánh, hình ảnh mang tính biểu tượng.

#### 5. Đặc điểm nổi bật của bài thơ
- Gợi cảm xúc tha thiết, thể hiện tình yêu quê hương, đất nước.
- Sử dụng hình ảnh thiên nhiên để thể hiện cảm xúc, tâm trạng của nhà thơ.

---

### Gợi ý cảm nhận:
- Bài thơ thể hiện tình cảm sâu sắc của nhà thơ đối với quê hương, đặc biệt là mùa xuân, mùa của sự sống mới.
- Trăng non tháng Giêng như một biểu tượng của tuổi trẻ, của khát vọng và niềm tin vào mùa xuân mới của đất nước.

---

Nếu bạn muốn mình giúp phân tích cụ thể từng đoạn, hoặc viết bài văn cảm nghĩ về bài thơ, cứ nói nhé!