1. Tác giả Nam Cao

Tên thật: Trần Hữu Tri (1917–1951).

Quê: Làng Đại Hoàng, Hà Nam.

Là nhà văn hiện thực xuất sắc trước Cách mạng tháng Tám.

Phong cách: viết về người nông dân và người trí thức nghèo với con mắt nhân đạo, sâu sắc, giọng văn sắc lạnh mà thấm thía.

Quan niệm nghệ thuật tiến bộ: “Văn chương không cần những người thợ khéo tay làm theo một vài kiểu mẫu đưa cho.”

2. Tác phẩm Chí Phèo
Xuất xứ

Viết năm 1941.

Tên ban đầu: Cái lò gạch cũ.

In trong tập Đôi lứa xứng đôi.

Là kiệt tác của Nam Cao, được coi là đỉnh cao của chủ nghĩa hiện thực Việt Nam trước 1945.

3. Tóm tắt tác phẩm

Chí Phèo vốn là một đứa trẻ bị bỏ rơi ở lò gạch, lớn lên bằng sự cưu mang của dân làng, trở thành anh canh điền hiền lành. Vì ghen tuông và thù vặt, Bá Kiến đã đẩy Chí vào tù. Sau bảy, tám năm tù, Chí trở về thành một kẻ say rượu, chuyên rạch mặt ăn vạ, trở thành “con quỷ dữ của làng Vũ Đại”.

Gặp Thị Nở, Chí lần đầu tiên được chăm sóc bằng bát cháo hành, được sống như một con người. Chí khao khát làm người lương thiện. Nhưng khi Thị Nở từ chối vì sự ngăn cản của bà cô, Chí tuyệt vọng. Hắn uống rượu, đến nhà Bá Kiến đòi lại quyền làm người. Không được đáp lại, Chí đã giết Bá Kiến rồi tự sát.

4. Nhân vật Chí Phèo
✔ a. Trước khi vào tù

Hiền lành, chăm chỉ, có ước mơ giản dị: làm ruộng, lấy vợ.

Đại diện cho phẩm chất tốt đẹp của người nông dân lương thiện.

✔ b. Sau khi ra tù

Bị nhà tù thực dân và xã hội phong kiến biến thành lưu manh.

Say triền miên, “rạch mặt ăn vạ”, trở thành công cụ đắc lực của Bá Kiến.

Bị cướp mất cả hình người lẫn nhân tính.

✔ c. Khi gặp Thị Nở

Tỉnh thức, khao khát được làm người.

Bát cháo hành gợi dậy phần người trong Chí.

Thể hiện khả năng hướng thiện sâu xa của con người.

✔ d. Cuối cùng

Tuyệt vọng vì bị từ chối trở về cuộc sống lương thiện.

Cái chết bi thảm là tiếng kêu đòi quyền làm người.

👉 Chí Phèo là bi kịch của người nông dân bị xã hội thực dân – phong kiến đẩy vào con đường tha hóa.

5. Nhân vật Bá Kiến

Quan chức phong kiến xảo quyệt, cáo già, đại diện cho giai cấp thống trị.

Dùng thói mị dân, chia bè kéo cánh để khống chế dân làng.

Chính hắn đẩy Chí vào tù và biến Chí thành công cụ.

Là nguyên nhân sâu xa khiến Chí bị tha hóa.

👉 Nam Cao xây dựng Bá Kiến như hình mẫu điển hình của cường hào phong kiến.

6. Mối tình Chí Phèo – Thị Nở

Mối tình “xấu xí mà đẹp”, “cười ra nước mắt”, nhưng rất nhân văn.

Thị Nở – người đàn bà dở hơi, xấu xí – lại là người duy nhất mở ra con đường lương thiện cho Chí.

Bát cháo hành tượng trưng cho tình người, đánh thức phần lương thiện trong Chí.

Khi bị Thị từ chối, Chí nhận ra xã hội không chấp nhận hắn làm người.

👉 Đây là điểm thắt bi kịch dẫn đến cái chết của Chí.

7. Nội dung

Tố cáo xã hội phong kiến tàn bạo đã cướp đi quyền làm người của người nông dân.

Phát hiện và khẳng định bản chất lương thiện của con người, ngay cả khi họ bị tha hóa đến tột cùng.

Thể hiện tấm lòng nhân đạo sâu sắc, mới mẻ của Nam Cao.

8. Nghệ thuật

Nghệ thuật xây dựng nhân vật điển hình, đặc biệt là hình tượng Chí Phèo – “con quỷ dữ” nhưng vẫn còn phần người.

Nghệ thuật phân tích tâm lí tinh tế, sắc sảo.

Ngôn ngữ giản dị, đời thường nhưng giàu sức gợi.

Cốt truyện có tính kịch, phát triển chặt chẽ.

-Truyện ngắn Chí Phèo viết năm 1941, in trong tập Luống cày (1946).

Tác giả Nam Cao (1915-1951)
Tên thật: Trần Hữu Tri.
Quê quán: Hà Nam (làng Đại Hoàng, nguyên mẫu làng Vũ Đại).
Cuộc đời: Gian truân, sống chật vật bằng nghề giáo và viết văn. Hy sinh trong kháng chiến chống Pháp năm 1951.
Phong cách: Bậc thầy hiện thực phê phán, chuyên miêu tả tâm lý nhân vật tinh tế, sâu sắc.
Chủ đề chính: Nông dân nghèo bị tha hóa và trí thức nghèo sống mòn mỏi.
 
Tác phẩm "Chí Phèo"
Xuất xứ: In năm 1941, tên gốc "Cái lò gạch cũ".
Tóm tắt: Chí Phèo từ nông dân hiền lành bị Bá Kiến đẩy vào tù, trở về thành "quỷ dữ". Gặp Thị Nở, được đánh thức lương thiện nhưng bị xã hội cự tuyệt. Cuối cùng, giết chết Bá Kiến rồi tự sát trong bi kịch không được làm người.
Nhân vật Chí Phèo: Điển hình cho bi kịch bị tha hóa và bị từ chối quyền làm người của nông dân Việt Nam trước cách mạng.
Nhân vật Bá Kiến: Điển hình cho cường hào gian ác, xảo quyệt ở nông thôn.
Mối tình CP-TN: Chi tiết nhân đạo, làm thức tỉnh lương thiện nhưng bất thành do định kiến xã hội.
Giá trị:Nội dung: Tố cáo xã hội phong kiến tàn bạo, thể hiện lòng nhân đạo sâu sắc.
Nghệ thuật: Xây dựng nhân vật điển hình, miêu tả tâm lý bậc thầy, giọng văn lạnh lùng mà chua xót.