BÁO CÁO VỀ VĂN HỌC TRUNG ĐẠI VIỆT NAM
Tác phẩm: Bình Ngô đại cáo
I. MỞ ĐẦU
Văn học trung đại Việt Nam (từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX) là kho tàng tinh hoa phản ánh sâu sắc đời sống dân tộc, tinh thần yêu nước, tư tưởng nhân nghĩa và khát vọng độc lập tự chủ. Trong số đó, Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi là một tác phẩm kiệt xuất, được xem như “Bản tuyên ngôn độc lập thứ hai” của dân tộc, khẳng định mạnh mẽ chủ quyền, chính nghĩa và ý chí đấu tranh bền bỉ của người Việt.

II. NỘI DUNG BÁO CÁO
1. Giới thiệu chung về tác giả – tác phẩm
a. Tác giả Nguyễn Trãi (1380–1442)
Nhà chính trị, quân sự, ngoại giao, thơ văn lỗi lạc.
Danh nhân văn hóa thế giới.
Có đóng góp to lớn cho cuộc kháng chiến chống Minh và xây dựng triều Lê sơ.
b. Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm
Viết năm 1428, sau chiến thắng quân Minh.
Được Lê Lợi giao nhiệm vụ viết để bố cáo thiên hạ về chiến thắng và tuyên bố nền độc lập của Đại Việt.
Thuộc thể cáo – văn kiện quan trọng của triều đình.

2. Giá trị nội dung của Bình Ngô đại cáo
a. Khẳng định mạnh mẽ tư tưởng nhân nghĩa
Ngay phần mở đầu, Nguyễn Trãi khẳng định:

Nhân nghĩa là yên dân, trừ bạo.
Chính nghĩa thuộc về nhân dân Đại Việt – dân tộc bị xâm lược.
b. Tuyên bố độc lập dân tộc
Tác phẩm nhấn mạnh Đại Việt có:

Lịch sử lâu đời
Chủ quyền lãnh thổ
Văn hóa riêng
Phong tục riêng
Hào kiệt đời nào cũng có
→ Sánh ngang với Trung Hoa, đặt nền tảng vững chắc cho tư tưởng độc lập tự chủ.
c. Tố cáo tội ác của giặc Minh
Nguyễn Trãi liệt kê hàng loạt tội ác:

Giết hại dân lành
Tàn phá mùa màng
Bắt dân nộp thuế nặng
Hủy hoại văn hóa
→ Thể hiện lòng căm thù giặc và khẳng định sự phi nghĩa của chúng.
d. Ca ngợi cuộc kháng chiến Lam Sơn
Chính nghĩa – hợp lòng dân
Được trời đất phù trợ
Sức mạnh của đoàn kết toàn dân tộc
Tái hiện những chiến công vang dội: Ninh Kiều, Tốt Động – Chúc Động, Chi Lăng…
e. Tuyên bố nền độc lập một cách đanh thép
Phần kết thúc long trọng:

Khẳng định chiến thắng viên mãn
Đất nước sạch bóng quân thù
Mở ra một kỉ nguyên hòa bình, phồn vinh

3. Giá trị nghệ thuật
a. Lập luận sắc bén, chặt chẽ
Sử dụng lý lẽ đanh thép, bằng chứng xác thực
Kết cấu rõ ràng:

Nêu luận đề nhân nghĩa
Khẳng định chủ quyền Đại Việt
Tố cáo tội ác
Kể lại chiến công
Tuyên bố chiến thắng
b. Ngôn ngữ giàu tính hùng biện
Từ ngữ mạnh mẽ, mang khí thế hào hùng
Hình ảnh giàu chất sử thi
Nhịp điệu dồn dập, uyển chuyển, tạo cảm xúc tự hào.
c. Kết hợp nhuần nhuyễn lí trí và cảm xúc
Lý lẽ sắc bén đi kèm tình cảm yêu nước mãnh liệt
Giọng văn khi hùng tráng, khi đau xót, khi tự hào.

III. Ý NGHĨA VÀ ĐÓNG GÓP CỦA TÁC PHẨM
Là bản tuyên ngôn độc lập sớm, có giá trị lịch sử – chính trị đặc biệt.
Góp phần khẳng định tinh thần tự hào dân tộc.
Cho thấy sức mạnh của nhân nghĩa và đoàn kết toàn dân.
Là mẫu mực của văn nghị luận trung đại Việt Nam.
Khẳng định tài năng kiệt xuất của Nguyễn Trãi.

IV. KẾT LUẬN
Bình Ngô đại cáo không chỉ là áng “thiên cổ hùng văn” mà còn là biểu tượng của khát vọng độc lập, tự do và sức mạnh nhân nghĩa của dân tộc Việt Nam. Tác phẩm mang giá trị vượt thời gian, mãi mãi nhắc nhở thế hệ hôm nay về công lao của cha ông trong hành trình giữ nước và dựng nước.

BÁO CÁO VỀ VĂN HỌC TRUNG ĐẠI VIỆT NAM
Tác phẩm: Bình Ngô đại cáo – Nguyễn Trãi
1. Giới thiệu chung
“Bình Ngô đại cáo” được Nguyễn Trãi viết năm 1428 theo lệnh Lê Lợi sau khi cuộc kháng chiến chống giặc Minh thắng lợi. Tác phẩm được xem như bản tuyên ngôn độc lập thứ hai của dân tộc Việt Nam (sau Nam quốc sơn hà), khẳng định mạnh mẽ chủ quyền, tư tưởng nhân nghĩa và tinh thần chính nghĩa của dân tộc ta.

2. Hoàn cảnh ra đời
Tác phẩm ra đời sau 10 năm kháng chiến Lam Sơn (1418–1427) đầy gian khổ. Khi đất nước giành lại độc lập, triều đình cần một văn kiện tuyên bố với toàn dân và toàn thiên hạ về thắng lợi chính nghĩa và nền độc lập vừa được khôi phục. Bài cáo vì thế mang tính chất tuyên cáo, long trọng và hào hùng.

3. Bố cục – Nội dung chính
Tác phẩm gồm 4 phần:

a. Phần 1: Nêu tư tưởng nhân nghĩa và chân lí độc lập của dân tộc
Nguyễn Trãi khẳng định:

Nhân nghĩa là yên dân, trừ bạo.
Đại Việt là quốc gia có chủ quyền riêng: có cương vực, phong tục, lịch sử, văn hiến không thua kém bất cứ quốc gia nào.
→ Đây là luận điểm quan trọng đặt nền tảng cho toàn bài.
b. Phần 2: Tố cáo tội ác của giặc Minh
Tác giả vạch trần bộ mặt tàn bạo của quân xâm lược:

Tàn sát, bóc lột, hủy hoại môi trường, vơ vét nhân dân.
Biến đời sống người dân lầm than, nền văn hoá bị đe doạ.
→ Lời cáo trạng đầy căm phẫn, làm sáng tỏ tính chính nghĩa của cuộc khởi nghĩa.
c. Phần 3: Quá trình kháng chiến và chiến thắng vẻ vang
Tinh thần anh dũng của nghĩa quân Lam Sơn.
Khó khăn, gian khổ nhưng kiên cường.
Cuối cùng, nghĩa quân giành thắng lợi vang dội, giặc Minh phải đầu hàng.
→ Đây là phần mang âm hưởng sử thi hào hùng.
d. Phần 4: Tuyên bố chiến thắng và mở ra thời đại mới
Đất nước sạch bóng quân thù.
Nhân dân được hưởng thái bình.
Mở đầu kỷ nguyên độc lập, hưng thịnh của Đại Việt.

4. Giá trị nội dung
Khẳng định mạnh mẽ chủ quyền dân tộc: Đại Việt là đất nước có nền văn hiến lâu đời và truyền thống anh hùng.
Tư tưởng nhân nghĩa: Lấy dân làm gốc, chống áp bức, bảo vệ cuộc sống yên bình.
Tinh thần yêu nước và ý chí bất khuất của dân tộc Việt Nam.
Lên án chiến tranh xâm lược và đề cao mục tiêu hòa bình, nhân đạo.

5. Giá trị nghệ thuật
Thể cáo trang trọng, lập luận chặt chẽ, giọng điệu đanh thép.
Ngôn ngữ giàu hình ảnh, sử dụng biện pháp đối, liệt kê, phóng đại đầy nghệ thuật.
Giọng văn bi hùng, khi căm phẫn tội ác giặc, khi hào sảng trước chiến thắng.
Nghệ thuật trữ tình – chính luận kết hợp nhuần nhuyễn, biểu hiện tài năng kiệt xuất của Nguyễn Trãi.

6. Ý nghĩa của tác phẩm
Là tuyên ngôn độc lập tiêu biểu, thể hiện niềm tự hào dân tộc.
Là minh chứng cho tinh thần nhân đạo và yêu nước của nhân dân Việt Nam.
Là tác phẩm tiêu biểu nhất của văn học trung đại, có sức sống bền vững qua nhiều thế kỷ.

7. Kết luận
“Bình Ngô đại cáo” không chỉ là một áng văn chính luận bất hủ mà còn là biểu tượng của trí tuệ, niềm tin và sức mạnh Việt Nam. Tác phẩm góp phần quan trọng tạo nên diện mạo rực rỡ của văn học trung đại và trở thành dấu son trong lịch sử dân tộc.

Báo cáo chuyên đề: Phân tích giá trị và ý nghĩa lịch sử của "Bình Ngô đại cáo"
Mục lục:
Đặt vấn đề
Khái quát tác phẩm
Giá trị nội dung và nghệ thuật3.1. Bản tuyên ngôn độc lập thứ hai
3.2. Bản cáo trạng đanh thép về tội ác giặc Minh
3.3. Bản anh hùng ca về cuộc kháng chiến
3.4. Đỉnh cao nghệ thuật nghị luận
Kết luận
 

 
1. Đặt vấn đề
"Bình Ngô đại cáo" của Nguyễn Trãi không chỉ là một kiệt tác văn học trung đại Việt Nam mà còn là một văn kiện lịch sử vô giá. Tác phẩm được viết thay lời Bình Định Vương Lê Lợi vào đầu năm 1428, tuyên bố thắng lợi hoàn toàn của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, chấm dứt 20 năm đô hộ tàn bạo của nhà Minh. Cáo trạng này có giá trị to lớn về cả mặt lịch sử, chính trị và văn chương.
 
2. Khái quát tác phẩm
Tác giả: Nguyễn Trãi (1380-1442), nhà chính trị, nhà văn, nhà tư tưởng lỗi lạc.
Hoàn cảnh sáng tác: Viết sau khi nghĩa quân Lam Sơn đại thắng, Vương Thông buộc phải giảng hòa và rút quân về nước.
Thể loại: Cáo (một thể văn nghị luận cổ, dùng để công bố những sự kiện trọng đại, có tính chất trang trọng và chính thức).
Mục đích: Tuyên bố độc lập, tổng kết thắng lợi, khẳng định chính nghĩa, và răn đe kẻ thù.
 
3. Giá trị nội dung và nghệ thuật
 
3.1. Bản tuyên ngôn độc lập thứ hai của dân tộc
"Bình Ngô đại cáo" tiếp nối tinh thần của "Nam quốc sơn hà", khẳng định chủ quyền và nền độc lập dân tộc. Nguyễn Trãi đã đưa ra những luận điểm vững chắc về một quốc gia có nền văn hiến riêng:
Khẳng định chân lí nhân nghĩa: "Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân / Quân điếu phạt trước lo trừ bạo". Đây là tư tưởng cốt lõi, là ngọn cờ chính nghĩa để chống lại sự phi nghĩa của giặc Minh.
Khẳng định các yếu tố chủ quyền: "Nền văn hiến lâu đời", "núi sông bờ cõi đã chia", "phong tục Bắc Nam cũng khác", "Triệu, Đinh, Lí, Trần bao đời gây nền độc lập".
 
3.2. Bản cáo trạng đanh thép về tội ác giặc Minh
Tác phẩm vạch trần một cách chi tiết và thống thiết những hành động dã man, tàn bạo của giặc Minh, khơi dậy lòng căm thù của nhân dân:
Tàn sát người vô tội: "Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn / Vùi con đỏ xuống dưới hầm tai vạ".
Vơ vét tài nguyên: "Nặng thuế khóa", "Bắt chim sả, chốn chốn lưới giăng / Hại vật đen, ngàn ngàn bẫy giăng".
Phá hoại môi trường sống: "Tàn hại cả giống côn trùng, cây cỏ", "người dân vô tội phải chết".
 
3.3. Bản anh hùng ca về cuộc kháng chiến và chiến thắng vĩ đại
"Bình Ngô đại cáo" tái hiện lại quá trình gian khổ và chiến công oanh liệt của nghĩa quân Lam Sơn, đề cao vai trò của người lãnh đạo (Lê Lợi) và sức mạnh toàn dân:
Khó khăn ban đầu: "Khi Linh Sơn lương hết mấy tuần / Khi Khôi Huyện quân không một đội".
Chiến thuật tài tình: "Đánh một trận sạch không kình ngạc / Đánh hai trận tan tác chim muông".
Chiến thắng oanh liệt: Đỉnh cao là trận Tốt Động – Chúc Động và việc vây hãm thành Đông Quan, buộc Vương Thông đầu hàng.
 
3.4. Đỉnh cao nghệ thuật nghị luận và văn chương
Lập luận chặt chẽ: Bố cục logic từ nguyên nhân (chính nghĩa) đến quá trình (khổ đau, chiến đấu) và kết quả (chiến thắng, hòa bình).
Giọng văn hùng hồn, hào sảng: Đạt đến đỉnh cao của văn chương yêu nước.
Sử dụng linh hoạt các biện pháp tu từ: Đối xứng, ẩn dụ, so sánh tạo nên sức mạnh thuyết phục và giá trị thẩm mỹ cao.
 
4. Kết luận
"Bình Ngô đại cáo" xứng đáng là một áng "thiên cổ hùng văn". Tác phẩm không chỉ có giá trị như một bản tổng kết chiến thắng mà còn là một bản tuyên ngôn độc lập khẳng định vị thế của dân tộc Việt Nam. Qua tác phẩm, Nguyễn Trãi đã gửi gắm tư tưởng nhân nghĩa sâu sắc, ca ngợi sức mạnh của chính nghĩa và khát vọng hòa bình muôn đời của dân tộc.