I. MỞ BÀI – CÁCH VIẾT
Giới thiệu tác phẩm Người thầy đầu tiên.
Giới thiệu nhân vật Đua Xe (Duysen) – người thầy đã thay đổi cuộc đời cô bé An-tư-nai.
Nêu cảm nhận chung: hình tượng người thầy giản dị, giàu lòng nhân ái, mang ý nghĩa tượng trưng cho ánh sáng, tri thức và sự thức tỉnh con người.
Mẫu mở bài:
Trong tác phẩm Người thầy đầu tiên, Aitmatov đã khắc họa chân dung một con người vô cùng giản dị nhưng cao cả: thầy Đua Xe. Từ một cựu chiến binh nghèo, ông trở thành người thắp lên ánh sáng học chữ cho cả bản làng, đặc biệt là đã thay đổi số phận cô bé An-tư-nai. Hình ảnh thầy Đua Xe khiến em vô cùng xúc động và ngưỡng mộ bởi sự hi sinh âm thầm, lòng nhân hậu và niềm tin mãnh liệt vào tri thức.

 II. THÂN BÀI – TRIỂN KHAI CẢM NHẬN THEO HƯỚNG HAY NHẤT
1. Hoàn cảnh, xuất thân của thầy Đua Xe
Xuất thân nghèo khó, mồ côi cha mẹ.
Từng là chiến sĩ Hồng quân → tính cách mạnh mẽ, gan dạ.
Rời quân ngũ trở về làng với ước mơ mở lớp học.
Cảm nhận:
→ Chính hoàn cảnh khắc nghiệt đã rèn cho thầy bản lĩnh, lòng kiên trì và sự thấu hiểu nỗi khổ của con người nghèo.

2. Lòng nhiệt huyết và khát vọng mang ánh sáng tri thức
Không có trường, thầy dựng lớp từ chuồng ngựa bỏ hoang.
Không có bàn ghế, sách vở, thầy tự tìm cách xoay xở.
Kiên trì đi vận động từng nhà cho con em đến lớp.
Cảm nhận:
→ Một người thầy không đòi hỏi điều kiện, không nản chí.
→ Thầy hiện lên như biểu tượng của ánh sáng giáo dục giữa vùng núi tối tăm lạc hậu.
→ Học trò đối với thầy là cả một thế hệ, không phải một cá nhân.

3. Tấm lòng nhân ái dành cho An-tư-nai
Khi nhìn thấy cô bé An-tư-nai khổ cực, thầy như thấy chính tuổi thơ mình.
Thầy kiên quyết bảo vệ cô khỏi sự bất công, khỏi mẹ kế độc ác.
Thầy khuyến khích, dẫn dắt cô đi học, tin cô xứng đáng có một tương lai sáng.
Cảm nhận:
→ Đây là phần cảm động nhất: Thầy Đua Xe không chỉ dạy chữ mà còn “dạy cách sống”.
→ Thầy là người duy nhất tin cô bé có tương lai → niềm tin ấy đã cứu cả cuộc đời An-tư-nai.

4. Sự hi sinh thầm lặng, đôi khi vụng về nhưng chân thành
Thầy nóng nảy, bộc trực, có lúc bị dân làng hiểu lầm.
Hi sinh tình cảm cá nhân, tuổi trẻ, thậm chí danh dự để bảo vệ học trò.
Sau này sống cuộc đời âm thầm, liêm khiết, chẳng bao giờ nhận công lao.
Cảm nhận:
→ Thầy không hoàn hảo, nhưng chính sự “vụng về” ấy lại khiến hình tượng chân thật, gần gũi và đáng trân quý hơn.
→ Đua Xe là biểu tượng của người thầy mang lý tưởng lớn nhưng sống giản dị, giống như “ngọn đuốc cháy âm thầm trong đêm tối”.

5. Ý nghĩa biểu tượng của nhân vật
Thầy đại diện cho sức mạnh của giáo dục.
Là người thay đổi số phận cả một con người → từ cô bé nghèo thành học giả nổi tiếng.
Hình ảnh thầy là lời tri ân dành cho những người thầy vô danh khắp nơi.
Cảm nhận:
→ Nhân vật Đua Xe gợi cho em sự biết ơn sâu sắc đối với thầy cô giáo – những người gieo hạt giống tri thức không mong đáp đền.

 III. KẾT BÀI – CÁCH VIẾT
Khẳng định lại vẻ đẹp của người thầy.
Nêu suy nghĩ của bản thân.
Rút ra bài học hoặc cảm xúc đọng lại.
Mẫu kết bài:
Thầy Đua Xe không phải người vĩ đại theo nghĩa truyền thống, nhưng bằng tấm lòng nhân hậu và niềm tin vào tri thức, thầy đã làm thay đổi cả cuộc đời An-tư-nai. Với em, thầy là hình tượng đẹp nhất của nghề giáo: âm thầm, hi sinh và cao cả. Đọc câu chuyện, em càng trân trọng những người thầy quanh mình – những người đã gieo vào chúng em ánh sáng để lớn lên và trở thành người có ích cho xã hội.

Trong tác phẩm "Người thầy đầu tiên" của Chingiz Aitmatov, nhân vật trung tâm là thầy Đuy-sen (Duishen), một người thầy tận tụy và giàu lòng yêu thương, chứ không phải thầy đua xe. Thầy Đuy-sen đã mang ánh sáng tri thức đến một vùng quê nghèo khó, lạc hậu, và thay đổi cuộc đời của nhiều học trò, đặc biệt là cô bé An-tư-nai.

Dưới đây là cách viết bài văn cảm nhận về nhân vật thầy Đuy-sen:

Dàn ý bài văn cảm nhận về thầy Đuy-sen

I. Mở bài
Giới thiệu tác phẩm và nhân vật: Giới thiệu tác phẩm "Người thầy đầu tiên" (hoặc "Buổi học đầu tiên") của Aitmatov và vai trò trung tâm của nhân vật thầy giáo Suy-chi.
Cảm nhận chung: Nêu ấn tượng hoặc cảm xúc khái quát về thầy (ví dụ: một người thầy tận tụy, mẫu mực, thắp sáng ước mơ cho học trò).
 
II. Thân bài
Phân tích, cảm nhận về nhân vật qua các khía cạnh:
1. Tình yêu thương học trò vô điều kiện
Hoàn cảnh: Thầy đến làng Ku-ku-rêu hẻo lánh, lạc hậu, thiếu thốn đủ đường.
Hành động:Tự nguyện dựng trường, không nản lòng trước khó khăn hay sự thờ ơ của dân làng.
Sẵn sàng cõng An-tư-nai vượt qua dòng suối lạnh giá, xiết chảy để đến trường. Đây là hình ảnh biểu tượng cho việc "cõng" học trò vượt qua sự dốt nát, nghèo đói.
Chăm sóc, vỗ về An-tư-nai khi bị anh em nhà cô ngăn cản đến trường.
2. Sự tận tụy, tâm huyết với sự nghiệp trồng người
Lý tưởng sống: Thầy là người đảng viên trẻ, nhiệt huyết với công cuộc cải tạo quê hương, tin tưởng vào sức mạnh của tri thức.
Phương pháp giáo dục: Dạy chữ bằng tất cả sự kiên nhẫn, nhen nhóm trong lòng các em nhỏ tình yêu với con chữ, với tương lai tươi sáng.
Sự hi sinh thầm lặng: Chịu đựng sự thiếu thốn vật chất, sự cười cợt của người lớn trong làng, thậm chí bị điều đi nơi khác nhưng vẫn giữ vững niềm tin và lý tưởng.
3. Vẻ đẹp tâm hồn và nhân cách cao cả
Giản dị, gần gũi: Thầy sống chan hòa với dân làng và học trò.
Mẫu mực, trách nhiệm: Thầy là tấm gương sáng về đạo đức, lối sống.
Tình cảm với An-tư-nai: Thầy vừa là người thầy, vừa là người cha, người anh che chở, bảo vệ, định hướng tương lai cho cô bé mồ côi. An-tư-nai sau này thành đạt chính là minh chứng rõ nhất cho công ơn của thầy.
 
III. Kết bài
Khẳng định lại cảm nghĩ: Tổng kết lại ấn tượng sâu sắc nhất về người thầy Suy-chi.
Ý nghĩa: Bài học về vai trò to lớn của người thầy, về sự cống hiến thầm lặng trong cuộc sống.
Liên hệ bản thân: Em học được gì từ nhân vật này (sự biết ơn thầy cô, nỗ lực học tập...).
 

 
Gợi ý đoạn văn mẫu (để phát triển thành bài văn hoàn chỉnh)
Trong tác phẩm "Người thầy đầu tiên" của nhà văn Chingiz Aitmatov, nhân vật thầy giáo Suy-chi đã để lại trong em những cảm xúc vô cùng sâu sắc và sự ngưỡng mộ lớn lao. Thầy không chỉ là một người truyền đạt kiến thức mà còn là một người cha tinh thần mẫu mực, giàu lòng hy sinh. Giữa khung cảnh ngôi làng Ku-ku-rêu nghèo nàn, hẻo lánh, hình ảnh thầy Suy-chi vượt qua mọi khó khăn để dựng trường, gieo mầm con chữ thực sự lay động lòng người. Đặc biệt, chi tiết thầy cõng cô bé mồ côi An-tư-nai vượt qua dòng suối lạnh giá, xiết chảy để đến lớp học đầu tiên đã trở thành một biểu tượng đẹp đẽ, thể hiện tình thương bao la và sự kiên trì "chở đò" của người thầy. Thầy đã thắp lên ngọn lửa hy vọng, giúp An-tư-nai và những đứa trẻ nghèo khác vượt qua bóng tối của sự dốt nát và hủ tục. Thông qua nhân vật này, em càng thấm thía hơn về sự cao quý của nghề giáo, về những cống hiến thầm lặng của các thầy cô giáo trong sự nghiệp trồng người.

Dưới đây là cách viết một bài văn cảm nhận về thầy Đu-ca (thầy đua xe) trong tác phẩm Người thầy đầu tiên của Ai-ma-tốp. Mình hướng dẫn theo đúng bố cục và cách triển khai để bạn có thể tự viết hoặc dựa vào đó viết thành bài hoàn chỉnh.

⭐ Cách viết bài văn cảm nhận về thầy Đu-ca – tác phẩm “Người thầy đầu tiên”
1. Mở bài
Giới thiệu tác phẩm Người thầy đầu tiên.
Giới thiệu nhân vật thầy Đu-ca (hay Đuy-sen): người thầy trẻ từ Hồng quân trở về mở lớp học đầu tiên ở thảo nguyên.
Nêu cảm nhận chung: thầy là người giàu lý tưởng, nhân hậu, hi sinh, để lại ảnh hưởng sâu sắc trong cuộc đời An-đu-đai.
👉 Gợi ý câu mở bài:
“Tác phẩm Người thầy đầu tiên khắc họa chân dung thầy Đu-ca – một con người bình dị nhưng có tấm lòng cao đẹp, người đã gieo những hạt giống đầu tiên của tri thức và tình yêu thương trên thảo nguyên nghèo khó.”

2. Thân bài
a) Hoàn cảnh và vẻ đẹp bên ngoài
Trẻ tuổi, xuất thân bình thường, vụng về và nghèo nhưng chân thật.
Không có vẻ hào nhoáng, nhưng chứa đựng sự nhiệt huyết và lòng yêu người.
b) Tấm lòng nhân hậu và lí tưởng cao đẹp
Dám dựng lớp học giữa vùng thảo nguyên hoang vắng.
Tin rằng chỉ có tri thức mới làm thay đổi cuộc sống con người.
Xem việc dạy học là sứ mệnh, không phải bổn phận.
c) Tình thương yêu đối với học trò, đặc biệt là An-đu-đai
Thương xót khi biết hoàn cảnh cô bé mồ côi, bị đối xử tàn tệ.
Đón An-đu-đai vào lớp, che chở, động viên đến trường.
Dành tình cảm đặc biệt nhưng trong sáng: muốn cô bé được học, được sống một cuộc đời mới.
d) Sự hi sinh thầm lặng
Bị dân làng hiểu lầm, bị coi thường nhưng vẫn kiên trì dạy học.
Chấp nhận sống nghèo, ăn ở kham khổ để giữ lớp học.
Sau này, dù không được nhắc tên trong lễ vinh danh An-đu-đai, ông vẫn âm thầm vui vì học trò thành đạt.
e) Ý nghĩa của nhân vật
Biểu tượng của người gieo chữ, gieo hi vọng cho những số phận nhỏ bé.
Để lại bài học về lòng nhân ái, sự kiên trì và niềm tin vào con người.

3. Kết bài
Khẳng định lại vẻ đẹp của thầy Đu-ca: bình dị nhưng lớn lao.
Nêu cảm nghĩ của bản thân: biết ơn những người thầy âm thầm hi sinh vì học trò.
👉 Gợi ý câu kết:
“Thầy Đu-ca là hình ảnh đẹp đẽ, làm sáng lên ý nghĩa cao quý của nghề giáo – những người lặng lẽ thắp lên trong mỗi học trò ngọn lửa của tri thức và nhân cách.”

✔ Nếu bạn muốn, mình có thể viết một bài văn mẫu hoàn chỉnh 12–15 câu hoặc 20–25 câu dựa trên dàn ý trên.
Bạn muốn bài dài hay ngắn?

CÁCH VIẾT BÀI VĂN CẢM NHẬN VỀ THẦY Suy-chi
1️⃣ Mở bài
- Giới thiệu tác phẩm và nhân vật: Thầy Suy-chi là một trong những người thầy để lại ấn tượng sâu sắc trong truyện Người thầy đầu tiên của Aitmatov.
- Dẫn dắt vào cảm nhận: nêu cảm xúc đầu tiên khi nghĩ về thầy.
Ví dụ:
Trong tác phẩm Người thầy đầu tiên, hình ảnh thầy Suy-chi hiện lên với dáng vẻ giản dị nhưng giàu tâm huyết, luôn dành cho học trò tình cảm sâu sắc và sự quan tâm chân thành. Ngay từ lần gặp đầu tiên, thầy đã để lại trong em ấn tượng khó phai về một người thầy vừa nghiêm khắc, vừa yêu thương học sinh.

2️⃣ Thân bài
a) Miêu tả tính cách, hành động của thầy
- Thầy nghiêm khắc nhưng công bằng, luôn dạy học trò bằng cả tâm huyết.
- Thầy quan tâm học trò, nhắc nhở, động viên, dạy cách sống và rèn luyện phẩm chất.
- Các hành động nhỏ nhưng giàu ý nghĩa: chăm sóc học trò, kiên nhẫn giảng dạy, nhắc nhở về tinh thần trách nhiệm.
b) Nêu cảm nhận của em về thầy
- Thầy là hình mẫu thầy giáo tận tâm, luôn đặt học trò lên trên hết.
- Thầy vừa là người dạy kiến thức, vừa rèn luyện đạo đức, tinh thần.
- Qua thầy, em học được bài học về tinh thần nghiêm túc, lòng kiên trì và sự quan tâm đến người khác.
c) Liên hệ bản thân
- Em thấy mình cần học hỏi tinh thần tận tâm và trách nhiệm của thầy.
- Học sinh nên biết trân trọng thầy cô và cố gắng học tập, rèn luyện bản thân.

3️⃣ Kết bài
- Khẳng định lại cảm xúc của em về thầy: thầy là tấm gương sáng để học trò noi theo.
- Nêu ước mơ hoặc lời hứa của bản thân: học tập tốt, làm người có ích.
Ví dụ:
Hình ảnh thầy Suy-chi trong Người thầy đầu tiên để lại trong em nhiều cảm xúc sâu sắc. Thầy không chỉ là người truyền dạy kiến thức mà còn là người rèn luyện nhân cách, tình cảm học trò và tinh thần sống đúng mực. Em mong rằng mình sẽ luôn học tập và noi theo tấm gương của thầy, trở thành người có ích cho xã hội.