1. Văn minh Hy Lạp
Điều kiện tự nhiên
Địa hình: Núi cao chia cắt, nhiều bán đảo, ven biển.
Biển: Biển Aegean, biển Ionian giúp giao thương.
Khí hậu: Địa trung hải, thuận lợi cho nông nghiệp (lúa mì, ô liu, nho…).
Tác động đến sự hình thành và phát triển
Hình thành nhiều thành bang độc lập (polis)

Núi cao chia cắt lãnh thổ → mỗi vùng hình thành một thành bang tự quản (Athens, Sparta…).
Phát triển kinh tế biển và thương mại

Sống gần biển → nghề đánh cá, buôn bán phát triển.
Khuyến khích văn hóa, khoa học, nghệ thuật

Thành bang nhỏ, cạnh tranh → sáng tạo, học thuật, triết học (Socrates, Plato…).

2. Văn minh La Mã
Điều kiện tự nhiên
Địa hình: Bán đảo Ý, có đồng bằng rộng, thuận lợi cho canh tác.
Sông: Sông Tiber cung cấp nước, thuận lợi cho giao thông.
Khí hậu: Địa trung hải, thuận lợi cho trồng cây lương thực, cây ăn quả.
Tác động đến sự hình thành và phát triển
Hình thành nhà nước tập trung mạnh

Đồng bằng rộng → dễ xây dựng thành phố lớn, tập trung quyền lực (Roma).
Phát triển nông nghiệp và quân sự

Đồng bằng màu mỡ → sản xuất lương thực ổn định → nuôi quân, mở rộng lãnh thổ.
Phát triển giao thông, đô thị hóa

Sông và biển giúp xây dựng đường, cảng, tạo thuận lợi cho quản lý và mở rộng đế chế.

3. Tóm tắt so sánh
Văn minh
Điều kiện tự nhiên
Tác động chính
Hy Lạp
Núi cao, biển nhiều, khí hậu Địa Trung Hải
Thành bang độc lập, kinh tế biển phát triển, văn hóa – học thuật phát triển
La Mã
Đồng bằng rộng, sông Tiber, khí hậu Địa Trung Hải
Nhà nước tập trung mạnh, nông nghiệp ổn định, quân sự – đô thị hóa phát triển

💡 Nhận xét chung:

Địa hình núi → chia cắt → nhiều bang nhỏ (Hy Lạp)
Đồng bằng → dễ tập trung → nhà nước mạnh (La Mã)
Biển và khí hậu Địa Trung Hải đều hỗ trợ kinh tế và giao thương, tạo điều kiện văn minh phát triển.

1. Văn minh Hy Lạp
Điều kiện tự nhiên
Địa hình: Núi cao chia cắt, nhiều bán đảo, ven biển.
Biển: Biển Aegean, biển Ionian giúp giao thương.
Khí hậu: Địa trung hải, thuận lợi cho nông nghiệp (lúa mì, ô liu, nho…).
Tác động đến sự hình thành và phát triển
Hình thành nhiều thành bang độc lập (polis)

Núi cao chia cắt lãnh thổ → mỗi vùng hình thành một thành bang tự quản (Athens, Sparta…).
Phát triển kinh tế biển và thương mại

Sống gần biển → nghề đánh cá, buôn bán phát triển.
Khuyến khích văn hóa, khoa học, nghệ thuật

Thành bang nhỏ, cạnh tranh → sáng tạo, học thuật, triết học (Socrates, Plato…).

2. Văn minh La Mã
Điều kiện tự nhiên
Địa hình: Bán đảo Ý, có đồng bằng rộng, thuận lợi cho canh tác.
Sông: Sông Tiber cung cấp nước, thuận lợi cho giao thông.
Khí hậu: Địa trung hải, thuận lợi cho trồng cây lương thực, cây ăn quả.
Tác động đến sự hình thành và phát triển
Hình thành nhà nước tập trung mạnh

Đồng bằng rộng → dễ xây dựng thành phố lớn, tập trung quyền lực (Roma).
Phát triển nông nghiệp và quân sự

Đồng bằng màu mỡ → sản xuất lương thực ổn định → nuôi quân, mở rộng lãnh thổ.
Phát triển giao thông, đô thị hóa

Sông và biển giúp xây dựng đường, cảng, tạo thuận lợi cho quản lý và mở rộng đế chế.

3. Tóm tắt so sánh
Văn minh
Điều kiện tự nhiên
Tác động chính
Hy Lạp
Núi cao, biển nhiều, khí hậu Địa Trung Hải
Thành bang độc lập, kinh tế biển phát triển, văn hóa – học thuật phát triển
La Mã
Đồng bằng rộng, sông Tiber, khí hậu Địa Trung Hải
Nhà nước tập trung mạnh, nông nghiệp ổn định, quân sự – đô thị hóa phát triển

💡 Nhận xét chung:

Địa hình núi → chia cắt → nhiều bang nhỏ (Hy Lạp)
Đồng bằng → dễ tập trung → nhà nước mạnh (La Mã)
Biển và khí hậu Địa Trung Hải đều hỗ trợ kinh tế và giao thương, tạo điều kiện văn minh phát triển.

* Điều kiện tự nhiên của Hi Lạp, La Mã:

- Nằm ven biển Địa Trung Hải, nhiều đảo, vịnh biển,...

- Địa hình bị chia cắt bởi biển, núi đồi, cao nguyên,...

-  Đồng bằng nhỏ hẹp, đất đai cằn khô.

- Giàu tài nguyên thiên nhiên.

* Tác động của điều kiện tự nhiên:

- Thứ nhất, tác động tới sự hình thành nhà nước:

+ Do đất đai canh tác xấu, công cụ bằng đồng không có tác dụng mà phải đến khi công cụ bằng sắt xuất hiện, việc trồng trọt mới có hiệu quả => có sản phẩm dư thừa, khi đó mới xuất hiện tư hữu và sự phân chia giai cấp trong xã hội. Vì vậy, tới khoảng thiên niên kỉ I TCN, các nhà nước cổ đại mới ra đời ở phương Tây (muộn hơn so với phương Đông).

+ Do lãnh thổ bị chia cắt nên khó có điều kiện tập trung đông dân cư => khi xã hội có giai cấp hình thành thì mỗi vùng, mỗi bán đảo trở thành một quốc gia => diện tích mỗi nước khá nhỏ.

- Thứ hai, tác động tới đời sống kinh tế:

+ Đất đai ít, khô cứng nên kinh tế nông nghiệp không phát triển mạnh.

+ Giàu tài nguyên khoáng sản và đặc biệt là có vị trí địa lí thuận lợi (ven biển) nên kinh tế thủ công nghiệp và thương nghiệp (đặc biệt là mậu dịch hàng hải) rất phát triển.

- Thứ ba, tác động tới sự phát triển của văn hóa: vị trí địa lí thuận lợi cho việc giao lưu, học tập, tiếp thu văn hóa.

Vietjack
* Điều kiện tự nhiên của Hi Lạp, La Mã:

- Nằm ven biển Địa Trung Hải, nhiều đảo, vịnh biển,...

- Địa hình bị chia cắt bởi biển, núi đồi, cao nguyên,...

- Đồng bằng nhỏ hẹp, đất đai cằn khô.

- Giàu tài nguyên thiên nhiên.

* Tác động của điều kiện tự nhiên:

- Thứ nhất, tác động tới sự hình thành nhà nước:

+ Do đất đai canh tác xấu, công cụ bằng