🏛 Nhà nước thành bang ở Hy Lạp cổ đại — là gì
Người Hy Lạp cổ dùng từ polis (số nhiều “poleis”) để chỉ “thành bang / city‑state”. Mỗi polis là một thành phố + vùng đất phụ cận — gồm một thành thị chính và đất nông nghiệp vùng phụ cận.  
Mỗi thành bang là một nhà nước hoàn chỉnh: có lãnh thổ riêng, đường biên giới, luật pháp riêng, chính quyền – quân đội – hệ thống pháp luật – tiền tệ riêng. Hỏi Đáp 247+2Encyclopedia Britannica+2
Thành bang thường độc lập với nhau, mỗi bang tự quyết định nội bộ: kinh tế, chính trị, đối ngoại, luật — nghĩa là không có một chính quyền trung ương chung toàn Hy Lạp như kiểu nhà nước thống nhất. 
Một polis thường gồm:

Thành thị: trung tâm chính trị, văn hóa, tôn giáo, quản lý. 
Vùng phụ cận (nông thôn, đất đai): cung cấp lương thực, nguyên liệu — nền tảng kinh tế. 
Vì địa hình Hy Lạp phức tạp (núi, biển, đảo) + kinh tế thương mại biển phát triển + văn hoá đô thị → mô hình thành bang (polis) rất phù hợp, giúp mỗi nhóm người, mỗi vùng phát triển độc lập, tự quản. Hỏi Đáp 247+1
Ví dụ nổi tiếng: Athens (dân chủ) và Sparta (quân phiệt) — hai thành bang tiêu biểu, mỗi nơi có chính thể & chế độ riêng. 

✅ Ưu điểm của mô hình nhà nước thành bang
Việc Hy Lạp có nhiều thành bang độc lập mang lại nhiều lợi thế:

Tự do & dân chủ ở quy mô nhỏ: Vì mỗi polis nhỏ, người dân dễ tham gia chính trị, việc quyết định dễ dàng, chính quyền dễ kiểm soát. Ở bang dân chủ như Athens, công dân tự do (thường là nam giới) có quyền bầu cử, tham gia quyết định công việc chung. 
Phù hợp với địa hình & điều kiện tự nhiên: Núi non, biển đảo khiến việc xây dựng một nhà nước thống nhất toàn vùng khó; thành bang nhỏ linh hoạt hơn, dễ quản lý hơn. 
Khuyến khích phát triển văn hóa — văn minh đô thị: Mỗi thành bang trở thành trung tâm chính trị, thương nghiệp, nghệ thuật, tôn giáo — thúc đẩy văn hóa, thương mại, học thuật phát triển. 
Tạo tính đa dạng chính trị — xã hội: Các thành bang có thể có chính thể khác nhau (dân chủ, quý tộc, quân phiệt …), cho phép thử nghiệm nhiều hình thức quản lý xã hội. Ví dụ Athens dân chủ, Sparta quân phiệt.  
Tăng khả năng tự vệ, bảo vệ cộng đồng nhỏ: Thành bang có quân đội, phòng thủ riêng, dễ bảo vệ lãnh thổ nhỏ nếu bị đe dọa. 

⚠️ Một vài “hạn chế / nhược điểm” khi nhìn lại (theo lịch sử & lý thuyết — nhưng vẫn cần biết)
Nhiều tài liệu cũng nhắc rằng mô hình thành bang — tuy có lợi — cũng dẫn đến:

Khó phát triển thành một quốc gia mạnh — thống nhất: Vì mỗi bang nhỏ, riêng lẻ, khi cần liên minh lớn dễ xảy ra mâu thuẫn, ít thống nhất chung. (Một số bài trả lời học sinh nhắc điều này.)
Dễ xảy ra chiến tranh giữa các thành bang: Do độc lập, so sánh quyền lực, tranh giành lãnh thổ/ảnh hưởng — khiến xã hội Hy Lạp cổ thường xuyên xung đột. 
Không đồng nhất về luật pháp, quyền lợi, quyền công dân giữa các bang — nghĩa là việc di cư hoặc di dân giữa các bang có thể phức tạp; quyền công dân không đồng đều.