1. Vì sao Liên Hợp Quốc hỗ trợ các nước nghèo?
Liên Hợp Quốc đặt mục tiêu thúc đẩy phát triển bền vững, giảm bất bình đẳng giữa các quốc gia. Nhiều nước nghèo thiếu nguồn lực để phát triển kinh tế – xã hội, vì vậy LHQ và các cơ quan chuyên môn của mình tham gia hỗ trợ trực tiếp.

2. Các cơ quan của LHQ đóng vai trò chính
UNDP (Chương trình Phát triển LHQ): hỗ trợ giảm nghèo, phát triển cộng đồng, bình đẳng giới.
UNESCO: hỗ trợ phát triển giáo dục, văn hóa, bảo tồn di sản, tăng cường chất lượng dạy học.
UNICEF: hỗ trợ trẻ em ở các nước nghèo về giáo dục, dinh dưỡng, chăm sóc y tế, bảo vệ quyền trẻ em.
WHO: hỗ trợ y tế, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe, phòng chống dịch bệnh.
WFP: viện trợ lương thực cho các quốc gia gặp khủng hoảng, đói nghèo.

3. Hình thức đầu tư – hỗ trợ
Cung cấp tài chính và viện trợ không hoàn lại để xây trường học, bệnh viện, công trình văn hóa.
Đào tạo giáo viên, bác sĩ, cán bộ cộng đồng.
Hỗ trợ kỹ thuật: chuyển giao công nghệ, mô hình phát triển.
Tổ chức các chương trình giáo dục, y tế, tiêm chủng, dinh dưỡng cho trẻ em và người nghèo.
Bảo tồn văn hóa và phát triển các chương trình giáo dục cộng đồng.

4. Ý nghĩa
Nâng cao dân trí, chất lượng cuộc sống.
Giảm khoảng cách phát triển giữa các quốc gia.
Đảm bảo quyền của con người được tôn trọng và thực hiện.
Hỗ trợ xây dựng một xã hội ổn định, nhân văn và phát triển bền vững.

Hội nghị Liên hợp quốc về thương mại và phát triển (UNCTAD) ngày 4/11 cho rằng các quốc gia nghèo nhất trên thế giới có thể được hưởng lợi từ các dự án trung hòa carbon, hỗ trợ quá trình phát triển kinh tế - xã hội và đóng góp vào hành động ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu.

Báo cáo mới của UNCTAD nhấn mạnh tiềm năng của thị trường carbon, cho phép các tập đoàn và quốc gia bù đắp lượng khí thải nhà kính thông qua các dự án chống biến đổi khí hậu ở nước ngoài, để thúc đẩy dòng vốn vào các nước đang phát triển và giúp tăng cường phát triển bền vững.

Ảnh minh họa. (Nguồn: jamaicaobserver)
Tuy nhiên, báo cáo cảnh báo rằng 45 quốc gia được gọi là kém phát triển nhất đang phải đối mặt với những rào cản đáng kể trong việc tiếp cận thị trường carbon toàn cầu do nền kinh tế của họ nhỏ hơn và khó khăn trong việc thu hút đầu tư nước ngoài.

Chia sẻ với phóng viên trong cuộc họp báo tại Geneva, Tổng thư ký UNCTAD Rebeca Grynspan nói: “Có một tiềm năng chưa được khai thác ở các nước kém phát triển”.

Theo bà, các quốc gia nghèo nhất thế giới đang phải chịu ảnh hưởng nặng nề bởi các thảm họa khí hậu mà họ không liên quan nhiều đến việc gây ra và có ít nguồn lực để giải quyết.

Do đó, Tổng thư ký UNCTAD kêu gọi thị trường carbon "được tận dụng hiệu quả hơn để hỗ trợ (cho) sự phát triển bền vững và tăng trưởng kinh tế (của các quốc gia này)".

Bà nhấn mạnh: “Thị trường carbon như ''ngọn hải đăng hy vọng" và ‘là động lực thúc đẩy tham vọng về khí hậu và đẩy mạnh dòng vốn chảy vào các nước đang phát triển, mở ra con đường đầy hứa hẹn để mở ra sự phát triển bền vững".

Cũng trong thông báo, UNCTAD nhấn mạnh rằng các nước kém phát triển cần được chuẩn bị để cung cấp những tín chỉ carbon trong các lĩnh vực như lâm nghiệp, nông nghiệp và năng lượng tái tạo, nhưng những nước này đang gặp khó khăn trong việc tiếp cận các thị trường carbon, vốn phức tạp và phân mảnh, và phải đối mặt với mức giá không ổn định.

Hiện, mỗi tín chỉ được bán trên thị trường carbon toàn cầu tượng trưng cho việc giảm hoặc loại bỏ 1 tấn carbon dioxide (CO2). Thị trường được thành lập để giúp đạt được các mục tiêu của Hiệp định Paris năm 2015 về biến đổi khí hậu nhằm hạn chế tình trạng nóng lên toàn cầu.

Theo báo cáo mới của UNCTAD, các nước kém phát triển có tiềm năng xây dựng những dự án có thể bằng khoảng 70% lượng khí thải CO2 từ ngành hàng không toàn cầu vào năm 2019, hoặc khoảng 2% lượng khí thải toàn cầu. Nhưng cho đến nay, các quốc gia này "chỉ sử dụng được 2% tiềm năng hiện có.”

Năm ngoái, giá trị thị trường của tín chỉ carbon từ các nước kém phát triển nhất chỉ khoảng 403 triệu USD.

UNCTAD chỉ ra rằng con số này chỉ chiếm khoảng 1% tổng viện trợ phát triển song phương và còn rất xa so với con số 1.000 tỷ USD mà những nước kém phát triển nhất ước tính cần hàng năm để đạt được các Mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc vào năm 2030.

Do đó, bà Grynspan cho rằng thị trường carbon "không phải là giải pháp thần kỳ," nhưng "nó có thể giúp ích." Vì vậy, UNCTAD kêu gọi sự hài hòa hơn nữa của thị trường carbon và hỗ trợ nhiều hơn nữa cho các nước kém phát triển nhất để cùng hướng tới nhiều mục tiêu.

Các nước nghèo thường được Liên Hợp Quốc và các cơ quan trực thuộc của Liên Hợp Quốc (như UNDP – Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc, UNICEF, WHO, UNESCO) đầu tư và hỗ trợ phát triển nhằm nâng cao văn hóa, xã hội, giáo dục, y tế.

Một số thông tin cụ thể:

Mục tiêu:

Giảm nghèo và cải thiện chất lượng sống.
Phát triển giáo dục, y tế, văn hóa và xã hội.
Thúc đẩy bình đẳng giới và quyền con người.
Hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng xã hội bền vững.
Các lĩnh vực đầu tư chính:

Giáo dục: xây dựng trường học, đào tạo giáo viên, cung cấp sách giáo khoa và học liệu.
Y tế: tiêm chủng, chống dịch bệnh, chăm sóc sức khỏe cơ bản, đào tạo nhân viên y tế.
Văn hóa và xã hội: bảo tồn di sản, thúc đẩy nghệ thuật truyền thống, hỗ trợ cộng đồng dân tộc thiểu số.
Phát triển kinh tế xã hội: dự án nông nghiệp bền vững, tạo việc làm, giảm đói nghèo.
Ví dụ các nước nhận hỗ trợ:

Châu Phi: Niger, Chad, Ethiopia, Mali…
Châu Á: Afghanistan, Nepal, Bangladesh…
Mỹ Latinh: Haiti, Bolivia…
Các hình thức hỗ trợ:

Tài chính trực tiếp: viện trợ phát triển chính thức (ODA).
Chương trình kỹ thuật: chuyển giao công nghệ, đào tạo.
Hợp tác đa phương: liên kết các tổ chức NGO, chính phủ địa phương.