Theo Bộ luật Dân sự Việt Nam và các văn bản pháp luật liên quan (như Luật Hôn nhân và Gia đình), quyền và nghĩa vụ của cha mẹ và con được quy định rõ ràng nhằm bảo vệ lợi ích của trẻ em, đồng thời xác lập trách nhiệm của cha mẹ trong việc nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục con cái. Dưới đây là phân tích đầy đủ:

 1. Quyền và nghĩa vụ của cha mẹ đối với con (theo Điều 69–71 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014)
a) Nghĩa vụ:
Nuôi dưỡng, chăm sóc, bảo vệ con: đảm bảo cho con có điều kiện sống phù hợp về thể chất, tinh thần.
Giáo dục con: hướng dẫn, dạy dỗ con trở thành người có đạo đức, hiểu biết và có trách nhiệm.
Tôn trọng ý kiến, nguyện vọng của con: nhất là khi con đủ 7 tuổi trở lên.
Không phân biệt đối xử giữa các con: đảm bảo công bằng với mọi con ruột hoặc con nuôi.
b) Quyền:
Đại diện cho con trong các giao dịch dân sự, pháp lý nếu con chưa đủ năng lực hành vi dân sự.
Quản lý tài sản của con chưa thành niên, nhưng phải dùng tài sản đó đúng mục đích vì lợi ích của con.
Chọn nơi cư trú, trường học, môi trường sống phù hợp cho con (khi con chưa đủ tuổi quyết định).

 2. Quyền và nghĩa vụ của con đối với cha mẹ
a) Nghĩa vụ:
Kính trọng, yêu thương, chăm sóc cha mẹ, đặc biệt khi cha mẹ già yếu, bệnh tật.
Nghe lời dạy bảo, rèn luyện đạo đức và chăm chỉ học tập (nếu còn nhỏ).
Không được ngược đãi, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của cha mẹ.
b) Quyền:
Được sống chung với cha mẹ, trừ khi cha mẹ ly hôn và tòa án quyết định khác.
Được cha mẹ yêu thương, chăm sóc, giáo dục, tạo điều kiện phát triển toàn diện.
Được bày tỏ ý kiến về các vấn đề liên quan đến bản thân, ví dụ như việc lựa chọn người giám hộ, chọn nơi cư trú, hay việc ly hôn của cha mẹ.

 3. Một số điểm đặc biệt theo pháp luật dân sự
Cha mẹ không được xâm phạm thân thể, nhân phẩm của con.
Nếu cha mẹ vi phạm quyền của con (bạo hành, bỏ rơi...), tòa án có thể tước quyền nuôi con, giám hộ.
Con có quyền yêu cầu cơ quan chức năng bảo vệ nếu bị cha mẹ ngược đãi.