Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên thời nhà Trần và cuộc khởi nghĩa Lam Sơn chống quân Minh do Lê Lợi lãnh đạo là hai giai đoạn lịch sử oanh liệt, thể hiện tinh thần quật cường và ý chí độc lập của dân tộc Việt Nam. Dù bối cảnh lịch sử và đối tượng xâm lược khác nhau, cả hai cuộc kháng chiến vĩ đại này đều để lại những bài học kinh nghiệm vô giá cho sự nghiệp bảo vệ đất nước ngày nay:

Bài học từ cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên thời nhà Trần:

Sức mạnh của khối đại đoàn kết dân tộc: Nhà Trần đã xây dựng được khối đoàn kết toàn dân, từ vua quan đến thường dân, cùng chung một ý chí đánh giặc. Hội nghị Diên Hồng là minh chứng cho sức mạnh của sự đồng lòng, quyết tâm của cả dân tộc trong việc bảo vệ Tổ quốc. Bài học này cho thấy, trong mọi hoàn cảnh, sự đoàn kết toàn dân là yếu tố then chốt để đối phó với mọi kẻ thù.
Chiến lược quân sự sáng tạo và linh hoạt: Nhà Trần đã không ngừng thay đổi chiến lược, từ chủ động rút lui để bảo toàn lực lượng, thực hiện "vườn không nhà trống", đến những trận đánh quyết định như ở Đông Bộ Đầu, Chương Dương, Hàm Tử, Vạn Kiếp. Cách đánh du kích, phục kích, tận dụng địa hình sông nước cũng phát huy hiệu quả cao. Bài học ở đây là sự cần thiết phải có tư duy quân sự sắc bén, linh hoạt, phù hợp với tình hình thực tế và biết cách phát huy lợi thế của mình.
Vai trò của nhà lãnh đạo: Vua Trần và các tướng lĩnh như Trần Quốc Tuấn đã thể hiện tài năng lãnh đạo xuất chúng, đưa ra những quyết sách đúng đắn, khích lệ tinh thần chiến đấu của quân dân. Sự quyết đoán, tầm nhìn xa và lòng yêu nước của các nhà lãnh đạo có vai trò quyết định đến thắng lợi của cuộc kháng chiến. Bài học là tầm quan trọng của những nhà lãnh đạo tài ba, có tâm và có tầm trong sự nghiệp bảo vệ đất nước.
Tinh thần tự cường và ý chí quyết thắng: Quân dân nhà Trần đã chiến đấu với tinh thần "thà chết không chịu làm nô lệ", vượt qua mọi khó khăn, gian khổ để giành độc lập. Ý chí quyết thắng, lòng tự tôn dân tộc là nguồn sức mạnh to lớn giúp họ đánh bại kẻ thù mạnh mẽ. Bài học là sự cần thiết phải nuôi dưỡng và phát huy tinh thần tự cường, ý chí độc lập và lòng yêu nước nồng nàn trong mỗi người dân.
Chuẩn bị kỹ lưỡng: Nhà Trần đã có sự chuẩn bị về mọi mặt, từ lực lượng quân sự, hậu cần đến tinh thần của quân dân trước khi cuộc xâm lược diễn ra. Sự chuẩn bị chu đáo là yếu tố quan trọng để đối phó hiệu quả với các tình huống bất ngờ. Bài học là sự cần thiết phải luôn cảnh giác, dự đoán các nguy cơ và có sự chuẩn bị toàn diện cho công cuộc bảo vệ Tổ quốc.
Bài học từ cuộc khởi nghĩa Lam Sơn chống quân xâm lược Minh do Lê Lợi lãnh đạo:

Sức mạnh của lòng dân và chính nghĩa: Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn ban đầu gặp nhiều khó khăn nhưng đã dần nhận được sự ủng hộ của đông đảo nhân dân bởi tính chất chính nghĩa, vì mục tiêu giải phóng đất nước. Sức mạnh của lòng dân là nền tảng vững chắc cho sự phát triển và thắng lợi của cuộc khởi nghĩa. Bài học là phải luôn dựa vào sức mạnh của nhân dân, khơi dậy lòng yêu nước và tinh thần đoàn kết trong nhân dân.
Chiến lược "tâm công" và "vây thành diệt viện": Lê Lợi và Nguyễn Trãi đã kết hợp đấu tranh quân sự với đấu tranh chính trị, ngoại giao, tiến hành "tâm công" để làm tan rã hàng ngũ địch, đồng thời áp dụng chiến lược "vây thành diệt viện" để tiêu diệt quân tiếp viện, buộc địch phải đầu hàng. Bài học là sự cần thiết phải có chiến lược toàn diện, kết hợp nhiều hình thức đấu tranh để đạt được mục tiêu cao nhất.
Vai trò của lãnh đạo tài ba và tập hợp nhân tài: Lê Lợi đã thể hiện tài năng lãnh đạo xuất sắc, quy tụ được nhiều nhân tài như Nguyễn Trãi, Trần Nguyên Hãn, Lưu Nhân Chú... Sự phối hợp ăn ý và tài năng của bộ chỉ huy là yếu tố quan trọng dẫn đến thắng lợi. Bài học là tầm quan trọng của việc xây dựng một đội ngũ lãnh đạo tài năng, đoàn kết và biết cách phát huy sức mạnh tập thể.
Tinh thần kiên trì và bền bỉ: Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn diễn ra trong một thời gian dài, trải qua nhiều khó khăn, thử thách. Tuy nhiên, với tinh thần kiên trì, bền bỉ và ý chí quyết tâm, nghĩa quân Lam Sơn đã từng bước giành thắng lợi. Bài học là sự cần thiết phải có lòng kiên nhẫn, không nản lòng trước khó khăn và quyết tâm đi đến thắng lợi cuối cùng.
Xây dựng hậu phương vững chắc: Trong quá trình khởi nghĩa, việc xây dựng và củng cố hậu phương, đảm bảo nguồn cung cấp lương thực, vũ khí và nhân lực là yếu tố sống còn. Bài học là tầm quan trọng của việc xây dựng một hậu phương vững chắc để đảm bảo cho cuộc chiến đấu lâu dài.
Những bài học chung cho sự nghiệp bảo vệ đất nước ngày nay:

Từ kinh nghiệm của cả hai cuộc kháng chiến vĩ đại trên, chúng ta có thể rút ra những bài học chung, mang giá trị thời đại cho sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc ngày nay:

Củng cố và phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, kết hợp sức mạnh quân sự với sức mạnh chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội và đối ngoại.
Nâng cao trình độ quân sự, trang bị vũ khí hiện đại và có chiến lược quốc phòng thông minh, linh hoạt.
Chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, chỉ huy có bản lĩnh, trí tuệ và tầm nhìn chiến lược.
Nuôi dưỡng lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc và ý chí quyết tâm bảo vệ độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ.
Xây dựng hậu phương vững chắc về kinh tế, chính trị, văn hóa và xã hội.
Giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước, đồng thời luôn cảnh giác và sẵn sàng đối phó với mọi tình huống xâm lược.
Những bài học lịch sử từ cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên và cuộc khởi nghĩa Lam Sơn mãi là ngọn đuốc soi đường cho dân tộc Việt Nam trên con đường xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Sự kế thừa và phát huy những truyền thống quý báu này là trách nhiệm của mỗi thế hệ người Việt Nam, đặc biệt là thế hệ trẻ, để bảo vệ vững chắc non sông gấm vóc mà cha ông ta đã dày công vun đắp.