1. Nội dung nghệ thuật
Nội dung:
Bài thơ là sự thức tỉnh về vai trò của cá nhân trong xã hội. Từ cảm giác cô đơn, đứng ngoài cuộc sống chung, cái tôi trữ tình nhận ra ý nghĩa của việc cống hiến cho cách mạng, cho đất nước. Mùa xuân ở đây vừa là mùa xuân thiên nhiên, vừa là mùa xuân của đất nước, của lòng người.
Thông điệp chính:
 "Nếu là con chim, chiếc lá, tôi sẽ cất tiếng hót, hiến một phần xanh" – dù nhỏ bé cũng muốn được sống có ích, được hòa vào dòng chảy lớn của dân tộc.
Nghệ thuật:

Biện pháp tu từ: Ẩn dụ (con chim, chiếc lá, dòng sông…), điệp cấu trúc, đối lập để nhấn mạnh chuyển biến trong tư tưởng.
Giọng điệu: Tha thiết, sâu lắng nhưng mạnh mẽ.
Ngôn ngữ: Giản dị mà giàu hình ảnh, gần gũi với đời sống tự nhiên nhưng chất chứa triết lý sống cao đẹp.

 2. Chủ thể trữ tình
Ai là người nói?
Là cái tôi trữ tình – nhà thơ, từng sống biệt lập, chỉ biết đến thế giới của riêng mình ("Tôi không chờ nắng hạ, không mong gió heo may...").
Chuyển biến tư tưởng:
Từ cái tôi cá nhân rút lui → cái tôi hòa nhập vào tập thể, biết rung cảm, biết sống vì mọi người. Đây là một hành trình thức tỉnh lý tưởng sâu sắc.

 3. Mạch cảm xúc
Bài thơ có thể chia thành 3 đoạn cảm xúc chính:

Mở đầu – Tâm trạng xa rời cuộc sống chung:
→ Thể hiện sự lạc lõng, cô lập, cái tôi không gắn bó với mùa xuân của đất nước.
Chuyển biến – Tự vấn và nhận ra lý tưởng:
→ Câu thơ "Mỗi giọt mưa xuân là một tiếng rao mùa" như đánh thức tâm hồn, dẫn đến khát khao được cống hiến.
Kết – Khát vọng sống có ích:
→ Mong muốn dù là chiếc lá hay con chim cũng được dâng tặng cho mùa xuân lớn lao của đất nước. Mạch cảm xúc dâng trào, mãnh liệt và tích cực.