1. Tiềm năng của ngành giao thông vận tải biển
Vị trí địa lý thuận lợi:
Việt Nam có đường bờ biển dài hơn 3.260 km, nằm ven tuyến hàng hải quốc tế quan trọng ở Biển Đông – cửa ngõ giao thương giữa Đông Á và Đông Nam Á, giúp phát triển vận tải biển cả trong nước lẫn quốc tế.
Hệ thống cảng biển phong phú:
Cả nước có hơn 40 cảng biển lớn nhỏ, nổi bật như cảng Hải Phòng, Đà Nẵng, Sài Gòn, Cái Mép – Thị Vải, có thể tiếp nhận tàu trọng tải lớn.
Tiềm năng phát triển dịch vụ logistics và kinh tế biển:
Giao thông vận tải biển giúp kết nối vùng nguyên liệu – sản xuất – tiêu dùng – xuất khẩu, là trụ cột trong việc phát triển nền kinh tế biển mà Việt Nam đang hướng đến.

 2. Hiện trạng ngành giao thông vận tải biển
Tăng trưởng mạnh nhưng chưa đồng đều:
Ngành vận tải biển đóng góp lớn trong vận chuyển hàng hóa (chiếm >90% khối lượng hàng xuất nhập khẩu), nhưng tập trung chủ yếu ở một số cảng chính, còn cảng nhỏ lẻ hoạt động yếu.
Hạ tầng còn thiếu đồng bộ:
Nhiều cảng biển chưa được đầu tư hiện đại, thiếu liên kết giao thông đường bộ – đường sắt – đường thủy nội địa, gây ùn tắc và tăng chi phí logistics.
Đội tàu còn yếu:
Mặc dù số lượng tàu tăng, nhưng tàu trọng tải lớn, tàu container hiện đại còn ít, chủ yếu vận chuyển nội địa, phần lớn hàng xuất khẩu vẫn phụ thuộc tàu nước ngoài.
Chưa khai thác tối ưu lợi thế tự nhiên:
Một số khu vực ven biển có tiềm năng phát triển cảng nước sâu như Vân Phong, Chân Mây... vẫn chưa được khai thác đúng mức.

 3. Tác động đến các ngành kinh tế
Tác động tích cực:

Xuất nhập khẩu: Giao thông biển giúp vận chuyển khối lượng lớn hàng hóa với chi phí thấp → thúc đẩy thương mại quốc tế.
Công nghiệp: Vận tải biển phát triển kéo theo sự phát triển của ngành đóng tàu, sửa chữa tàu, cơ khí cảng, công nghiệp hỗ trợ.
Nông – lâm – thủy sản: Giúp tiêu thụ và xuất khẩu sản phẩm nhanh chóng, nhất là các mặt hàng như thủy sản đông lạnh, gạo, cà phê, cao su…
Du lịch biển: Phát triển cảng biển quốc tế cũng tạo điều kiện thu hút khách du lịch tàu biển, phát triển du lịch ven biển.
Tác động tiêu cực:

Ô nhiễm môi trường biển: Rò rỉ dầu, khí thải từ tàu, rác thải nhựa...
Cạnh tranh bất lợi: Chi phí logistics cao do hạ tầng yếu khiến doanh nghiệp trong nước gặp khó so với nước ngoài.