Thị trường lao động là nơi cung cầu lao động gặp nhau, nơi mà người lao động tìm kiếm việc làm và các doanh nghiệp tìm kiếm nhân lực. Các yếu tố ảnh hưởng đến thị trường lao động có thể được phân chia thành các nhóm chính sau:

1. Yếu tố kinh tế
Tình hình kinh tế vĩ mô: Mức độ phát triển của nền kinh tế có ảnh hưởng trực tiếp đến thị trường lao động. Khi nền kinh tế phát triển mạnh, nhu cầu lao động tăng cao, tạo ra nhiều cơ hội việc làm. Ngược lại, khi nền kinh tế suy thoái, tỷ lệ thất nghiệp có thể tăng lên.
Cung và cầu lao động: Mối quan hệ giữa cung (số lượng lao động có sẵn) và cầu (số lượng lao động mà thị trường cần) là yếu tố quan trọng. Nếu cung lao động vượt quá cầu, sẽ dẫn đến tình trạng thất nghiệp cao.
2. Yếu tố xã hội
Chính sách giáo dục và đào tạo: Chất lượng và sự phù hợp của hệ thống giáo dục và đào tạo với nhu cầu thị trường lao động là yếu tố quyết định. Khi lao động có tay nghề cao và đáp ứng đúng yêu cầu của thị trường, cơ hội việc làm sẽ nhiều hơn.
Thay đổi cơ cấu dân số: Dân số trẻ sẽ cung cấp nhiều lao động cho thị trường, trong khi dân số già có thể làm giảm số lượng lao động trong lực lượng lao động. Các yếu tố như tỉ lệ sinh và tỉ lệ di cư cũng tác động đến thị trường lao động.
3. Yếu tố chính trị và pháp lý
Chính sách lao động của nhà nước: Các quy định về lương, chế độ phúc lợi, bảo vệ quyền lợi người lao động và các luật liên quan đến việc làm đều ảnh hưởng đến sự ổn định và hoạt động của thị trường lao động.
Môi trường pháp lý và luật lao động: Các quy định về hợp đồng lao động, quyền lợi của người lao động, an toàn lao động... đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quyền lợi của cả người lao động và người sử dụng lao động.
4. Yếu tố công nghệ
Ứng dụng công nghệ: Sự phát triển của công nghệ làm thay đổi cách thức làm việc và yêu cầu về kỹ năng của lao động. Công nghệ cao có thể thay thế một số công việc thủ công, dẫn đến việc mất việc cho một số lao động không có kỹ năng phù hợp.
Tự động hóa và AI: Các ngành nghề có thể bị thay thế bởi các máy móc, thiết bị tự động và trí tuệ nhân tạo, làm giảm nhu cầu lao động trong một số lĩnh vực.
5. Yếu tố văn hóa và phong tục
Tình trạng phân biệt giới tính và chủng tộc: Ở một số quốc gia, phân biệt giới tính và chủng tộc vẫn có thể tác động đến khả năng tiếp cận và cơ hội việc làm của các nhóm xã hội nhất định.
Thói quen và văn hóa làm việc: Các đặc điểm văn hóa và thói quen của từng quốc gia cũng có ảnh hưởng lớn đến sự hình thành và phát triển của thị trường lao động.
6. Yếu tố môi trường và tự nhiên
Biến đổi khí hậu và thiên tai: Các yếu tố như thiên tai, biến đổi khí hậu có thể ảnh hưởng đến các ngành nghề đặc thù (như nông nghiệp, du lịch...) và làm thay đổi nhu cầu lao động trong các lĩnh vực này.
Sự phát triển của các ngành công nghiệp xanh: Với xu hướng bảo vệ môi trường, một số ngành công nghiệp xanh có thể phát triển mạnh, tạo ra các cơ hội việc làm mới, nhưng cũng đòi hỏi lao động phải có kỹ năng mới.