Nhà Trần (1225–1400) đã thực hiện nhiều chính sách để phát triển nông nghiệp, góp phần tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển kinh tế và xã hội của đất nước trong giai đoạn này. Những chính sách này không chỉ giúp thúc đẩy sản xuất nông nghiệp mà còn làm tăng trưởng nền kinh tế, cải thiện đời sống nhân dân, đặc biệt là trong bối cảnh đất nước cần củng cố sức mạnh sau các cuộc chiến tranh.

1. Khuyến khích khai hoang, mở rộng diện tích canh tác
Nhà Trần đã thực hiện các chính sách khai hoang, mở rộng diện tích đất canh tác, đặc biệt là tại các vùng đất ven sông, vùng đầm lầy. Điều này giúp tăng trưởng diện tích đất trồng trọt, từ đó nâng cao sản lượng lúa gạo, đặc biệt là các vùng đồng bằng Bắc Bộ.

Chế độ cấp đất: Nhà Trần đã áp dụng chính sách cấp đất cho nông dân để khuyến khích họ khai hoang đất hoang hóa. Các nông dân được cấp đất và có quyền sở hữu đất đai, từ đó tạo động lực cho việc phát triển nông nghiệp.
Khai hoang vùng đất ven sông: Chính quyền nhà Trần đã phát động các chiến dịch khai hoang những vùng đất ven sông Hồng, sông Thái Bình, giúp mở rộng diện tích đất canh tác lúa nước.
2. Cải cách trong hệ thống thủy lợi
Một trong những chính sách quan trọng của nhà Trần là phát triển và cải thiện hệ thống thủy lợi. Nhà Trần đã chú trọng đến việc xây dựng và bảo trì các công trình thủy lợi, giúp điều tiết nguồn nước, đảm bảo tưới tiêu cho các vụ mùa.

Xây dựng đê, đập: Nhà Trần đã xây dựng nhiều công trình đê, đập nhằm bảo vệ đất canh tác khỏi lũ lụt và tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp, nhất là ở các vùng đồng bằng ven sông.
Hệ thống mương máng, kênh rạch: Các công trình thủy lợi nhỏ như mương máng, kênh rạch cũng được chú trọng để giúp nông dân dẫn nước tưới tiêu và cải thiện năng suất cây trồng.
3. Khuyến khích nông dân áp dụng kỹ thuật canh tác mới
Dưới thời Trần, nhà vua và triều đình đã khuyến khích nông dân áp dụng các kỹ thuật canh tác mới và cải tiến phương thức sản xuất nông nghiệp. Điều này bao gồm việc sử dụng giống lúa tốt hơn, cải thiện các phương tiện sản xuất như công cụ cày bừa, cũng như tăng cường giáo dục nông dân về phương pháp trồng trọt và chăm sóc cây trồng.

4. Chế độ tô thuế, giảm gánh nặng cho nông dân
Nhà Trần thực hiện chính sách giảm tô thuế nặng nề cho nông dân trong những năm đầu triều đại. Điều này giúp giảm gánh nặng cho nông dân, khuyến khích họ tập trung vào sản xuất, nâng cao sản lượng nông sản. Nhà Trần cũng có các biện pháp khuyến khích nông dân nuôi trồng thủy sản và phát triển các nghề thủ công truyền thống gắn liền với nông nghiệp.

5. Phát triển các ngành nghề phụ và các nghề thủ công
Nhà Trần không chỉ chú trọng đến việc phát triển nông nghiệp mà còn phát triển các ngành nghề phụ như chăn nuôi, trồng cây ăn quả và các nghề thủ công. Điều này giúp tăng thu nhập cho nông dân và thúc đẩy nền kinh tế nông thôn. Ngoài ra, các sản phẩm nông nghiệp và thủ công cũng tạo ra thị trường trong và ngoài nước, giúp cải thiện đời sống cho người dân.

6. Chế độ phân phối đất đai
Nhà Trần cũng thực hiện việc phân chia lại đất đai một cách hợp lý, giúp người nông dân có cơ hội sở hữu đất và tham gia vào sản xuất nông nghiệp. Việc phân phối đất đai hợp lý giúp đảm bảo sự công bằng và khuyến khích phát triển sản xuất nông nghiệp.