Dưới đây là bảng hệ thống về các cuộc khởi nghĩa chống lại chính quyền đô hộ phương Bắc trong lịch sử Việt Nam. Các cuộc khởi nghĩa này thường diễn ra trong khoảng thời gian từ thế kỷ I đến thế kỷ XV, phản ánh tinh thần yêu nước và khát vọng độc lập của nhân dân Việt Nam:

Thời gian
Nhân vật lãnh đạo
Tên cuộc khởi nghĩa
Kết quả
Ý nghĩa
40 - 43
Trưng Trắc, Trưng Nhị
Khởi nghĩa Hai Bà Trưng
Thành công ban đầu, lập ra nhà nước độc lập, cuối cùng bị thất bại
Biểu tượng đầu tiên của khát vọng độc lập dân tộc
248
Bà Triệu
Khởi nghĩa Bà Triệu
Cũng có thành công bước đầu nhưng cuối cùng thất bại
Đại diện cho tinh thần chống giặc ngoại xâm của phụ nữ
542
Lý Bí
Khởi nghĩa Lý Bí
Thành công, lập ra nhà nước Vạn Xuân
Thể hiện sự kháng cự mạnh mẽ, mở đầu một triều đại độc lập
579 - 602
Lý Phật Tử
Khởi nghĩa Lý Phật Tử
Thắng lợi, đưa Lý Phật Tử lên làm vua
Khẳng định sự tồn tại của quyền tự chủ dân tộc
722 - 750
Mai Thị Huyền Trân
Khởi nghĩa Mai Thị Huyền Trân
Thất bại nhưng tạo tinh thần yêu nước
Thể hiện tinh thần đấu tranh của các tầng lớp nhân dân
905 - 938
Ngô Quyền
Khởi nghĩa Ngô Quyền
Thắng lợi, lập ra nhà Ngô
Đánh dấu sự độc lập hoàn toàn của dân tộc Việt Nam
949
Đinh Bộ Lĩnh
Khởi nghĩa Đinh Bộ Lĩnh
Thành công, lập ra nhà Đinh, thống nhất đất nước
Đánh dấu sự hình thành nhà nước phong kiến độc lập
980
Lê Đại Hành
Khởi nghĩa Lê Đại Hành
Thành công, củng cố vương triều và hòa bình
Thể hiện sức mạnh và ý chí của một nhà nước độc lập
1055 - 1069
Lý Thường Kiệt
Khởi nghĩa Lý Thường Kiệt
Thắng lợi, kháng chiến chống Tống
Khẳng định chủ quyền và lãnh thổ trước quân xâm lược
1285, 1288
Trần Hưng Đạo
Khởi nghĩa chống quân Nguyên
Thắng lợi, bảo vệ độc lập dân tộc
Minh chứng cho sức mạnh và chiến lược quân sự tài năng
1418 - 1427
Lê Lợi
Khởi nghĩa Lam Sơn
Thắng lợi, lập ra nhà Hậu Lê
Khẳng định rõ ràng quyền độc lập của tổ quốc
Ý nghĩa tổng quát
Các cuộc khởi nghĩa chống lại chính quyền đô hộ phương Bắc không chỉ là các cuộc chiến tranh giành độc lập mà còn phản ánh tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc và sự kiên cường của nhân dân Việt Nam. Những cuộc khởi nghĩa này đã dần dần xây dựng và củng cố ý thức dân tộc, là nền tảng cho sự phát triển sau này của đất nước.