Ba hình thức tổ chức lãnh thổ chủ yếu của một quốc gia là đơn nhất, liên bang, và liên hiệp. Dưới đây là điểm khác nhau của từng hình thức:

Hình thức tổ chức lãnh thổ đơn nhất (Quốc gia đơn nhất):

Đặc điểm: Quốc gia có một chính phủ trung ương duy nhất và toàn bộ lãnh thổ đều nằm dưới sự kiểm soát của chính phủ này.
Quyền lực: Chính phủ trung ương có quyền lực tối cao, không chia sẻ quyền lực với các cơ quan địa phương.
Ví dụ: Việt Nam, Pháp, Nhật Bản.
Ưu điểm: Tính thống nhất, dễ dàng quản lý, thực hiện chính sách tập trung hiệu quả.
Nhược điểm: Có thể dẫn đến thiếu tính linh hoạt trong việc giải quyết các vấn đề địa phương.
Hình thức tổ chức lãnh thổ liên bang (Liên bang):

Đặc điểm: Quốc gia được chia thành các đơn vị hành chính (tiểu bang, tỉnh, v.v.) có quyền tự chủ nhất định trong các vấn đề như luật pháp, tài chính, và tổ chức chính trị, nhưng vẫn chịu sự quản lý của chính phủ liên bang.
Quyền lực: Quyền lực phân chia giữa chính phủ liên bang và các đơn vị liên bang. Mỗi đơn vị có quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp trong phạm vi của mình.
Ví dụ: Mỹ, Đức, Ấn Độ.
Ưu điểm: Đảm bảo sự đa dạng và quyền tự quyết của các đơn vị, giúp các khu vực phát triển theo đặc thù của mình.
Nhược điểm: Có thể dẫn đến sự phân tán quyền lực và khó khăn trong việc duy trì sự thống nhất quốc gia.
Hình thức tổ chức lãnh thổ liên hiệp (Liên hiệp quốc gia):

Đặc điểm: Là hình thức tổ chức của hai hay nhiều quốc gia liên kết lại thành một thể thống nhất về các vấn đề chính trị, kinh tế, nhưng mỗi quốc gia vẫn giữ quyền độc lập về các vấn đề khác.
Quyền lực: Các quốc gia tham gia liên hiệp có thể duy trì quyền độc lập, nhưng sẽ thống nhất về các chính sách chung trong một số lĩnh vực nhất định.
Ví dụ: Liên minh châu Âu (EU), Liên bang Xô Viết trước đây (mặc dù Liên bang Xô Viết đã tan rã, đây là một ví dụ về liên hiệp quốc gia).
Ưu điểm: Giúp các quốc gia nhỏ có thể hợp tác, bảo vệ quyền lợi chung trong khi vẫn duy trì sự độc lập.
Nhược điểm: Dễ xảy ra mâu thuẫn giữa các quốc gia trong việc chia sẻ quyền lực và tài nguyên.

Đơn nhất: Quyền lực tập trung, thống nhất.
Liên bang: Quyền lực phân chia giữa chính phủ liên bang và các đơn vị liên bang.
Liên hiệp: Các quốc gia độc lập liên kết lại, giữ quyền tự chủ nhưng hợp tác trong một số lĩnh vực chung.