Trong lịch sử Việt Nam, các triều đại Ngô, Đinh và Tiền Lê là những triều đại đầu tiên có vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển tổ chức chính quyền tại Việt Nam. Dưới đây là sự trình bày về tổ chức chính quyền của ba triều đại này:

- Tổ chức chính quyền thời Ngô (939 - 965)
Vị trí người đứng đầu: Sau khi đánh bại quân Nam Hán và giành độc lập, Ngô Quyền đã tự xưng là Vương và đặt nền móng cho sự hình thành chế độ quân chủ tại Việt Nam. Chính quyền được xây dựng trên nền tảng quyền lực quân sự.
Cơ cấu tổ chức chính quyền: Chính quyền thời Ngô chủ yếu dựa vào quân đội và một hệ thống cai trị phân cấp theo từng vùng. Ngô Quyền chia đất nước thành các lộ và huyện, giao quyền cho các tướng lãnh và quan lại.
Chế độ phong kiến: Mặc dù chưa hoàn thiện, chính quyền Ngô đã bắt đầu hình thành chế độ phong kiến với việc giao đất cho các quan lại và tướng lĩnh, tạo điều kiện cho sự phát triển của nền hành chính quân sự.
- Tổ chức chính quyền thời Đinh (968 - 980)
Vị trí người đứng đầu: Sau khi Ngô Quyền mất, Đinh Bộ Lĩnh đã thống nhất đất nước, xưng là Hoàng Đế, đánh dấu sự ra đời của triều đại Đinh.
Cơ cấu tổ chức chính quyền:Đinh Bộ Lĩnh đã tổ chức chính quyền theo hệ thống lộ - huyện, phân chia đất nước thành 12 lộ, tiếp tục duy trì hệ thống quân sự như thời Ngô.
Các quan lại cấp cao được phong làm thái sư, thái úy và chịu trách nhiệm quản lý các công việc lớn.
Đinh Tiên Hoàng thực hiện chính sách cai trị tập trung, với quyền lực tuyệt đối nằm trong tay nhà vua.
Các cơ quan hành chính: Các cơ quan hành chính bắt đầu được thiết lập để quản lý công việc trong các lĩnh vực như thuế, quân đội, giao thông, và đối ngoại. Một trong những cải cách quan trọng là việc đặt ra các biện pháp đo lường chính thức như đổi mới hệ thống thuế và tổ chức bộ máy chính quyền.
- Tổ chức chính quyền thời Tiền Lê (980 - 1009)
Vị trí người đứng đầu: Sau khi Đinh Tiên Hoàng bị ám sát, Lê Đại Hành lên ngôi, trở thành vua của triều đại Tiền Lê.
Cơ cấu tổ chức chính quyền:Tiền Lê tiếp tục duy trì hệ thống lộ - huyện, đồng thời bổ nhiệm các quan chức để quản lý từng vùng đất. Vua Lê Đại Hành cũng chia các quan lại thành các cấp để quản lý đất đai và công việc hành chính.
Để củng cố quyền lực, Lê Đại Hành còn tiến hành các biện pháp tổ chức bộ máy quân sự chặt chẽ và phát triển chính quyền mạnh mẽ, đặc biệt là trong việc quản lý quân đội.
Chế độ phong kiến và các cơ quan hành chính:Nhà Tiền Lê đã tiến hành nhiều cải cách hành chính để tổ chức lại bộ máy nhà nước. Các cơ quan chức năng được phân chia rõ ràng hơn, giúp việc quản lý đất nước trở nên hiệu quả hơn.
Chính quyền Tiền Lê tiếp tục kế thừa những thành tựu của triều đại Đinh, đồng thời thúc đẩy phát triển kinh tế và ổn định xã hội.

Tổ chức chính quyền thời Ngô, Đinh và Tiền Lê là bước đầu tiên trong việc xây dựng bộ máy nhà nước phong kiến ở Việt Nam. Các triều đại này đã có những cải cách quan trọng, từ việc thiết lập quyền lực trung ương đến việc xây dựng hệ thống hành chính phân cấp. Những chính sách này đã tạo tiền đề cho các triều đại sau này phát triển và củng cố chế độ phong kiến tại Việt Nam.

Tổ chức chính quyền thời Ngô, Đinh, Tiền Lê có sự phát triển và cải cách quan trọng, tạo nền móng cho các triều đại sau.

1, Thời Ngô (939 - 965):

• Ngô Quyền là người sáng lập triều đại Ngô, sau khi đánh bại quân Nam Hán trong trận Bạch Đằng (938).
• Chính quyền thời Ngô bao gồm các chức vụ quan trọng như Thượng thư, Tướng quân, và Đại thần.
• Mô hình chính quyền được tổ chức theo chế độ quân chủ tập quyền, vua có quyền lực tối cao.

2, Thời Đinh (968 - 980):

• Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước sau khi đánh bại các thế lực đối lập và lên ngôi Hoàng đế, lập ra triều đại Đinh.
• Chính quyền thời Đinh có sự cải cách mạnh mẽ, thành lập các đơn vị hành chính như châu, huyện.
• Đinh Tiên Hoàng thực hiện chính sách chia đất cho quan lại và xây dựng bộ máy quân sự mạnh mẽ.

3, Thời Tiền Lê (980 - 1009):

• Lê Đại Hành sáng lập triều đại Tiền Lê sau khi chiến thắng quân Tống trong các cuộc chiến tranh.
• Chính quyền Tiền Lê tiếp tục duy trì và phát triển chế độ quân chủ tập quyền. Lê Đại Hành thiết lập một hệ thống quan lại và địa phương vững mạnh.
• Mô hình hành chính được tổ chức theo các cấp châu, huyện, xã với các chức vụ quan trọng như Thượng thư, Tướng quân.

**Tóm lại, trong ba triều đại Ngô, Đinh và Tiền Lê, chính quyền chủ yếu tập trung vào việc củng cố quyền lực trung ương, xây dựng hệ thống hành chính và quân đội vững mạnh để bảo vệ đất nước.

Tổ chức chính quyền thời Ngô - Đinh - Tiền Lê
1. Thời Ngô (939 - 965)
Sau khi đánh bại quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng năm 938, Ngô Quyền lên ngôi vua (939), lập nhà Ngô, mở ra thời kỳ độc lập tự chủ của dân tộc.

Bộ máy chính quyền:Trung ương: Ngô Quyền xưng vương, đứng đầu nhà nước. Tuy nhiên, bộ máy hành chính vẫn chưa hoàn thiện, còn đơn giản.
Địa phương: Chia cả nước thành nhiều châu, quận do các tướng lĩnh thân cận cai quản.
Nhận xét: Chính quyền thời Ngô còn lỏng lẻo, mang tính tự trị cao. Sau khi Ngô Quyền mất, tình trạng cát cứ diễn ra, dẫn đến thời kỳ Loạn 12 sứ quân.

2. Thời Đinh (968 - 980)
Sau khi dẹp loạn 12 sứ quân, Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi Hoàng đế năm 968, đặt quốc hiệu Đại Cồ Việt, đóng đô tại Hoa Lư.

Bộ máy chính quyền:Trung ương:Vua nắm quyền tuyệt đối, tự xưng Hoàng đế (Đinh Tiên Hoàng).
Các chức quan cao cấp: Thái sư, Đại tướng quân, Đô hộ phủ để giúp vua cai trị.
Địa phương:Cả nước chia thành 10 đạo.
Đặt quan chức cai quản từng đạo.
Chính sách củng cố chính quyền:Ban hành luật pháp nghiêm khắc: "Ai làm phản thì bị đóng cột, bỏ vạc dầu".
Xây dựng quân đội mạnh, tổ chức thành 10 đạo quân, sẵn sàng bảo vệ đất nước.
Nhận xét: Đây là thời kỳ đầu tiên nước ta có một bộ máy nhà nước quân chủ trung ương tập quyền.

3. Thời Tiền Lê (980 - 1009)
Sau khi nhà Đinh suy yếu, Lê Hoàn lên ngôi, lập ra nhà Tiền Lê.

Bộ máy chính quyền:Trung ương:Lê Hoàn xưng Hoàng đế (Lê Đại Hành).
Duy trì các chức quan như thời Đinh: Thái sư, Đại tướng quân, Đô hộ phủ.
Địa phương:Cả nước vẫn chia thành 10 đạo.
Vua cử quan lại trực tiếp cai trị, giảm bớt quyền lực của các lãnh chúa địa phương.
Chính sách:Củng cố quân đội, phát triển nền kinh tế.
Ban hành luật pháp nghiêm minh để bảo vệ triều đình.
Đối ngoại: Chống Tống (981), giữ vững nền độc lập.
Nhận xét: Chính quyền thời Tiền Lê tiếp tục phát triển theo mô hình quân chủ trung ương tập quyền, chuẩn bị tiền đề cho nhà Lý sau này.

Kết luận
Chính quyền thời Ngô còn đơn giản, mang tính cát cứ. Đến thời Đinh và Tiền Lê, bộ máy cai trị được tổ chức chặt chẽ hơn, thiết lập nền quân chủ tập quyền, đặt nền móng cho sự phát triển của các triều đại sau.